کتاب تاریخ حقوق جلد 2 نشر دانشگاه امام صادق (ع)

به موجب نوشته­های کتاب اوستا، نخستین کسی را که در بین ایرانیان به تدوین قانون پرداخته، شاهزاده «اورواخشیه» برادر گرشاسب پهلوان نامی دوره اوستایی است. پدر این شاهزاده «شاه تریته»(۵۸) نام داشته و اوستا، او را همچنین نخستین پزشک خوانده که در علم طب و گیاه‌شناسی سرآمد روزگار بوده است. بنابر نوشته (فرخ­زادان و ایمیدان، ۱۳۱۲: فصل اول، ۲۲-۹) بیست و یک نسک اوستا به سه بخش تقسیم می­شده و هر بخشی شامل هفت جلد کتاب بوده، به شرح زیر (فرخ­زادان و ایمیدان، ۱۳۱۲: فصل اول، ۲۲): بخش اول یا «گاسانیک»، شامل: سروده­های دینی و اصول دین زرتشتی. بخش دوم یا «هاتک ما نسریک»، شامل: ادعیه، نماز و اوراد مربوط به ایام و اوقات. بخش سوم یا «داتیک» که بخش مربوط به مقررات حقوقی بوده است. توضیح بخش «داتیک» (بخش حقوقی اوستا) این بخش که شامل: هفت کتاب حقوقی بوده، در اصل به زبان اوستایی بوده و اسامی آن‌ها به شرح زیر بوده است (فرخ­زادان و ایمیدان، ۱۳۱۲: فصل اول، ۳۳-۳۴): • نیکاتوم نسک • گبناسرنی جت نسک • هوسپارم نسک • سکاتوم نسک • وندیداد (یا) وی دیودات • چیتر دات نسک • بغان یشت این هفت جلد کتاب «داتیک» به نثر و شامل: قوانین متعددی مربوط به زندگانی فردی و اجتماعی ایرانیان بوده ولی متأسفانه از هفت جلد کتاب تنها یک جلد آن، یعنی کتاب وندیداد بر جای مانده است. بعضی از نویسندگان (فرخ­زادان و ایمیدان، ۱۳۱۲: فصل اول، ۳۴)، قوانین «وندیداد» را از قوانین حمورابی که در حدود بیش از چهار هزار سال قبل در بابل مجرا و لازم­الاجرا بوده و بهترین قوانین دنیای قدیم شمرده شده، برتر و کامل­تر و پیشرفته­تر دانسته­اند.