کتاب صوتی شکمبارگی نشر آوانامه

کتاب «شکمبارگی» اثری از «فرانسیس پروز» و از مجموعه‌ی کتاب‌های گناهان کبیره است. این نویسنده ضمن پایبندی به متون مذهبی و مقدس، سعی کرده جلوه‌ها و مصداق‌های این گناه کبیره را از دل زندگی مدرن انسان‌ها بیرون بکشد و آن را به شکلی متفاوت بازتاب دهد. نمونه‌هایی که از شکمبارگی در این کتاب می‌شنویم، چیزهایی هستند که در همین دوران و برای آدم‌های واقعی اتفاق افتاده‌اند. مطالب این کتاب، حتی به‌روزترین مسائل بشر مانند سرمایه‌داری، مصرف‌گرایی و فمینسیت را از منظر شکمبارگی به چالش می‌کشد. کتاب صوتی طمع با ترجمه‌روان و خوش‌خوان «نسترن ظهیری» در سال 96 در انتشارات ققنوس منتشر شده و انتشارات آوانامه نسخه‌ی صوتی آن را با صدای «شیما درخشش» منتشر کرده است.

درباره کتاب صوتی شکمبارگی

از بین تمام گناهان کبیره، به نظر می‌رسد شکمبارگی تاریخچه‌ی فریبنده‌تر و متناقض‌تری دارد. طرز نگرش به این گناه به همراه وسواس‌های فکری متغیر فرهنگ و جامعه، تکامل پیدا کرده است. از اوایل قرون وسطی تا اوایل رنسانس، یعنی در دورانی که آگاهی عمومی از طریق عقاید و انگاشته‌های مسیحیت شکل می‌گرفت، خطر اساسی شکم‌پرستی در ذات خود به منزله‌ی نوعی بت‌پرستی یا به نوعی همان خودبینی و پرستیدن شکم به جای خدا تعریف می‌شد. در دوران‌های بعدی و پس از انقلاب صنعتی و خردگرایی در غرب، کار و تلاش علاوه بر پاداش اخروی، با پاداش‌های دنیوی همراه شد و به این ترتیب این گناه کبیره کم‌کم قدرت اهریمنی خود را از دست داد. حتی کار به جایی رسید که نوعی فخرفروشی و رفاه هم به شمار می‌رفت.

امروز شکمبارگی دیگر سرپیچی از معنویات شناخته نمی‌شود. این پدیده امروز با بخش بزرگی از زندگی انسان‌های مدرن همراه شده است: زیبایی اندام و سلامتی. با دنبال کردن مسیر تکامل شکمبارگی پی می‌بریم که این گناه کبیره از کجا آمده و به کجا می‌رود. اگر ما همان چیزی باشیم که می‌خوریم، پس احساسی که به خوردن و پرخوری داریم، عمیق‌ترین باورها به خودمان، آنچه در آینده خواهیم بود، و ارتباطات و کشمکش‌های بین نیازهای بدن و گرسنگی‌های روح را روشن خواهد کرد.

مجموعه هفت گناه کبیره

در مجموعه‌ی هفت گناه کبیره که توسط کتابخانه‌ی عمومی نیویورک و انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر شده، نویسندگان سعی دارند هر کدام از این هفت گناه کبیره را در جلدهای مجزا بررسی کنند. این کتاب‌ها ریشه و تاریخ این گناهان را از گذشته تا امروز، به‌ویژه در فرهنگ و سنت مسیحی، دنبال می‌کنند. در نوشتن این مجموعه سعی شده تا از زبان جدی و طنز برای توصیف وضعیت اسف‌بار، انسدادها و وضعیت متناقض ارتکاب هر یک از این گناه‌ها در جهان امروز، بیان شود.

این هفت گناه، به رغم تمام تلاش‌های بشر در طول تاریخ، با توید هر کودک دوباره به دنیا می‌آیند. نوع بشر بدون این هفتهمراهِ شگفت‌انگیز هرگز نمی‌توانست دمی بیاساید، یا چیزی بخورد یا تولید مثل کند، چیزی بساز یا سودای چیزی را در سر داشته باشد. هر چند اگر این هفت پدیده وجود نداشتند، امروز هم خبری از انواع بیماری، مواد مخدر، قتل، دزدی، و دروغ نبود.

مفهوم هفت گناه کبیره به شکلی که ما امروز می‌شناسیم، در کتاب مقدس نیامده است. به نظر می‌رسد اولین فهرست گناهان را کشیشی به نام «اواگریس پونتوسی» و پس از او افرادی دیگر در قرن چهارم دسته‌بندی کرده‌اند. در قرن ششم اسقف اعظم «گرگوری» فهرست مدون‌تری از این هفت گناه کبیره گردآوری کرد. این گناهان براساس میزان شدت و تاثیرات مخربی که بر روح و روان می‌گذاشتند، درجه‌بندی شده بودند و اعتقاد براین بود که این هفت گناه، ریشه و مبنای سایر گناهان انسان هستند.

هر چند سنت اسلامی هم درباره‌ی هر یک از این گناهانی که این مجموعه به آن‌ها پرداخته، بحث کرده است. در حالی که مسیحیان تنها هفت گناه را کبیره می‌دانستند، مسلمانان با تکیه بر منابع اسلامی مانند قرآن، حدیث و سنت، فهرستی چهل‌تایی از این گناهان گردآوری کرده بودند. با این حال به نظر می‌رسد ریشه و پایه‌ی تمام این گناهان، همان هفت‌ گناهی باشد که مسیحیان به آن رسیده‌اند.

گناهان کبیره امروز به ترتیب تکبر، طمع، بی‌بندوباری، حید، شکمبارگی، غضب و تن‌پروی شناخته می‌شوند. جمعی از بزرگان مسیحی در مقابل این گناهان فضیلت‌هایی را هم مشخص کردند که به ترتیب شامل پروا، اعتدال، عدالت، شکیبایی، ایمان، امید و احسان می‌شود. گناهان کبیره در دوران قرون وسطی الهام‌بخش نویسندگان قرون وسطی و رنسانس مانند «دانته»، «چاسر» و «اسپنسر» بودند. دامنه‌ی نفوذ این گناهان حتی به نقاشی، کنده‌کاری و مجسمه‌سازی هم رسید.

در بخشی از کتاب صوتی شکمبارگی می‌شنویم

سال‌ها پیش، به یکی از رستوران‌های محله‌ای در منهتن دعوت شده بودم. آن مهمانی ناهار بخشی از مجموعه نشست‌هایی به دعوت دو خانم نویسنده بود که در حال نگارش کتابی در مورد طرز نگرش زن‌ها در مورد اندام‌شان، خورد و خوراک، رژیم، کم کردن وزن، و مواردی از این دست بودند. هدف این نشست‌ها گفتگو با تعدادی خانم و شنیدن نظرهای آن‌ها بود در مورد آنچه می‌خوردند و چیزهایی که نمی‌خوردند و احساس‌شان در مورد وضعیت خورد و خوراک‌شان -و بیان نکات رژیمی هوشمندانه‌ای که احتمالا برای خوانندگان مفید است.

یکی از خانم‌ها تعریف می‌کرد که وقتی بسته شام آماده‌اش را از فروشگاه خرید و در راه خانه توی ماشین هیچ ناخنکی به آن نزد و محموله را موفقیت‌آمیز به خانه رساند، حس پیروزی عظیمی به او دست داد. یکی دیگر از خانم‌ها از شگرد موثرش برای کنترل کالری دریافتی در زمان سفرش می‌گفت که حتی پیش از ورود به هتلی که قصد اقامت در آن را داشت با پذیرش تماس می‌گرفت و می‌خواست مینی بار را خالی کنند.

تصور چنین رویدادی در عصری جز عصر ما بسیار دشوار است. این پدیده اساسا مدرن، بسیار معاصر و امروزی به نظر می‌رسد. اگر توماس آکویناس یا آوگوستین قدیس بودند با چه دیدی به آن مهمانی ناهار نگاه می‌کردند یا اصلا در مورد همین موضوع، یعنی دنیایی که زنان از قبل با گردانندگان هتلی تماس می‌گیرند تا محتویات مینی بار را خالی کنند، چه فکری می‌کردند؟ اگر این رویداد هزاران سال پیش اتفاق افتاده بود -مثلا در یکی از شوراها و انجمن‌های کلیسایی- در آن صورت هم به احتمال قریب به یقین به مثابه موضوعی بسیار اساسی‌تر از گفتگوهای روزمره و عادی در مورد اندام و رژیم غذایی به آن نگریسته می‌شد، یعنی به همان طریقی که باید. چون در واقع بحث بر سر این موضوع بحثی مابعدالطبیعی به شمار می‌رفت، مباحثه‌ای در مورد جسم و جان.