کتاب علوم انسانی و ماهیت تمدن‌سازی آن

علوم انسانی در جوامع پیشرفته و توسعه یافته، از جایگاه تمدن‌سازی و اعتبار «سرمایه‌ای» برخوردار است و برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و سیاستگذاری برای دستیابی به سرمایه‌‌های مورد نیاز زندگی اجتماعی در عصر مدرن براساس سرمایه‌گذاری روی علوم انسانی بنیان گذاشته می‌شوند. این در حالیست که در جوامع کمتر توسعه یافته و یا جوامعی که در تلاش برای دستیابی به توسعه و پیشرفت هستند، علوم انسانی، غالباً به مثابه دانش‌هایی انتزاعی و ذهنی توصیف می‌شوند که با مجموعه‌ای از کلیات، مفاهیم، معناها، مضامین و موضوعات غیرملموس و مقدارناپذیر سروکار دارند. به سخن دیگر و به زبان برنامه‌ای، در چنین کشورهایی، سیاستگذاری در عرصه علوم انسانی بجای ارزش «سرمایه‌ای»، اعتبار «هزینه‌ای» دارد، و در نتیجه ارزش و اعتباری که برای دانش‌ها و معرفت‌های علمی نظیر علوم طبیعی، فناوری و مهندسی قائل‌‌ می‌شوند، از دانش‌های انسانی دریغ می‌شود. به مثابه یک رویکرد متعارف تاریخی و فرهنگی، چنین طرز تفکری، کم و بیش، و در ادوار مختلف بر نظام سیاستگذاری و دستگاه شناختی علوم انسانی جامعه ما جریان داشته است و به‌رغم‌‌اینکه در دهه اخیر، علوم انسانی در ایران از نشاط قابل ملاحظه‌ای‌ برخوردار شده، همچنان آسیب‌پذیر و آسیب‌مند جلوه می‌کند. بنابراین و با وجود چنین آسیب‌هایی، و فراوانی کمبودها و خلأ‌های موجود در نظام سیاستگذاری و مدیریت آموزش و پژوهش حوزه علوم انسانی، و نیز باورمندی به این رویکرد و تفکر که دانش‌های انسانی از اعتبار سرمایه‌ای و ماهیت تمدن‌سازی برخوردارند، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پژوهش و بازیابی بنیان‌های نظری، مطالعه و آسیب‌شناسی ساختارهای مدیریتی و جهت‌گیری‌های کلان و جدید علمی در حوزه علوم انسانی را به عنوان جزئی از سیاست‌های برنامه‌ای و تحقیقاتی خود قرار داده است.