کتاب محتشم نامه دفتر نشر فرهنگ اسلامی

بی‌شک یکی از عوامل بسیار مهم در این حیات و تداوم و این بالندگی، «شعر» است. به شهادت تاریخ در سوگ هیچ انسانی در طول حیات بشری این مقدار مرثیه سروده نشده. گذشته بر اراده‌ی الهی بر زنده ماندن نام و یاد حسین(ع) و گذشته از جوهر شگفت‌انگیز عاشورای او که اتصّال به «حی‌لایموت» دارد و «باقی به بقاءالله» است، شاعران از بیشترین سهم در زنده نگهداشتن این واقعه برخوردارند. به راستی کاری که شاعران کردند از دیگران ساخته نبود. جوهر مقدّسی که در روح او و قیام او بود، با حقیقت شعر نسبتی داشت. پس سوگواری او را شاعران به عهده گرفتند که این مهم تنها از شعر برمی‌آمد. شعر حسینی و مراثی عاشورایی، بی‌درنگ پس از واقعه‌ی عاشورا متولّد شد و هم عنان این واقعه حرکت کرد و مانع از فراموشی آن شد. نخستین شاعران حسینی، شاهدان عینی ماجرا بودند. در میان بازماندگان واقعه‌ی عاشورا، از امام سجاد(ع)، زینب‌کبری(س)، سکینه(س)، رباب(س) و در میان سایر منسوبین ایشان از ام‌البنین‌(س) و ام‌لقمان‌(س) اشعاری در دست است.