کتاب صوتی بهرام و گل اندام اثر حسن ذوالفقاری

قصه‌های عامیانه‌ی هر دوره و اقلیم راوی بخش‌های مهمی از فرهگ شفاهی مردمان آن است. مطالعه‌ی این دسته از آثار خواننده/شنونده را با ویژگی‌های افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه آشنا می‌کند. ادبیات مکتب‌خانه‌ای در دوره‌ی صفوی به دلیل گسترش صنعت کاغذسازی، کتاب‌نویسی و نسخه‌برداری و نیز رواج قصه‌گویی و نقالی رونق چشم‌گیری داشت. افزایش نسبی سواد خواندن و نوشتن نیز میل به خواندن داستان‌های عامیانه را بالا برد. شیوه‌ی روایت‌پردازی هزار‌ویک‌شبی، عنصر تکرار‌شونده‌ی بیشترِ این حکایت‌هاست. نسخه‌ی مکتوب «ادبیات مکتب‌خانه‌ای ایران»، در سه مجلّد است و به‌همتِ نشر چشمه منتشر شده. این نسخه از وجوهِ مختلفِ آموزشی، تاریخی و روایی به قصه‌های ادبیات مکتب‌خانه‌ای پرداخته است. در همین راستا نیز، مؤسسه‌ نوین‌کتاب گویا، توجه خود را بر اصلِ نقل شفاهی این روایت‌ها تمرکز داده و بر آن است تا با شنیداری کردن این قصه‌ها به آشنایی هر چه بیشترِ علاقه‌مندان به این متون کمک رساند. بهرام و گل‌اندام داستان عاشقانه‌ای است که از دیرباز در میان مردم تمام اقلیم‌های ایران رواج داشته و زبانزد بوده است. در اهمیت و تاثیرگذاری این کتاب باید به خلق تصاویر و نگاره‌هایی که بر اساس همین قصه در سده‌ی اخیر در آثار هنرمندانی چون حسن اسماعیل‌زاده، نقاش قهوه‌خانه‌ای و حسین بهزاد، نگارگر، اشاره کرد. داستان بهرام و گل اندام برگرفته از کتابی به همین نام است که به صورت سنگی در سال ۱۳۰۸ چاپ شده است. نویسنده این داستان، نصرالله خوانساری، مدعی است که این داستان را از جامع الحکایات گرفته است. خلاصه داستان از این قرار است: پادشاه عارف روم پس از چهل سال صاحب فرزندی به نام بهرام می شود. چون بهرام به سن رشد می رسد، پدر به او هفت پند شاهانه می دهد و خود عبادت پیش می گیرد و کشور را به او می سپارد. روزی بهرام شاه در شکارگاه شیری قوی را بر زمین می زند؛ سپس به دنبال آهویی به گنبدی داخل می شود. چشمش به صورتی زیبا و دلفریب می افتد. بهرام عاشق آن صورت می شود. بر پای تخت پیری نشسته است که تصویر را متعلق به گل اندام دختر پادشاه چین میداند که هر سال تنها یک بار از قصر خود بیرون می آید و...