کتاب «اخلاق شناسی سروش» نوشته حسین کاجی است.
نگارنده در کتاب سعی دارد مولفههای اخلاقی را در آثار «عبدالکریم سروش» در قالب سه محور بررسی کند: نخست، کارهایی که او در زمینهی فرا اخلاق انجام داده یعنی این که تحلیل مفاهیم اخلاقی تا چه اندازه و با چه کیفیتی در آثار وی وجود دارد و نیز وی در باب توجیه مفاهیم اخلاقی چه رای و نظری دارد. سپس این پرسش مطرح میشود که سروش چه کارهایی را از جهت اخلاقی، خوب و چه کارهایی را بد میداند. در این قسمت منابعی که اخلاق شناسی هنجاری سروش از آن سرچشمه میگیرد، معرفی گردیده است. "در پایان نیز، این مبحث مطرح میگردد که آیا او دربارهی طبیعت اخلاقی انسان، حکم و رایی دارد یا نه؟ بر این اساس نگارنده در هر بخش نخست گزارشی از آزادی سروش ذکر کرده و سپس آرای وی را تحلیل نموده و نشان میدهد که سروش چرا قایل به رای خاصی است و پیش فرضهای وی در این حوزهها چه هستند؟ در انتها نیز ارزیابیای از آرای سروش مطرح گردیده است.
در بحشی از این کتاب میخوانیم:
«از ویژگیهای آثار سروش آن است که آنها واجد زبانی ادبی هستند. مخصوصا او بسیار از مولوی - کسی که سروش بدو شیفتگی خاصی دارد - نقل قول میکند. تا این جای کار نمیتوان ایرادی به زبان و نثر او گرفت اما در پارهای مواقع، زبان ادبی او بیش و پیش از آنکه رهگشا باشد بر ابهامات و دشواریهای بحث میافزاید و سطح تحلیلی مباحث را تقلیل میدهد، بخصوص آنجا که با عربیگرایی و اصرار در به کار بردن واژههای نامأنوس عربی در زبان فارسی همراه میشود (به طور مثال مقاله «اخلاق خدایان» واجد این هر دو ضعف است، یعنی هم ادبیگرایی و هم عربیگرایی در آن فراوان به چشم میخورند و این دو به جای کمک به وضوح مفهومی، بر دشواری بحث افزودهاند که در جای خود بدانها اشاره خواهیم کرد)، هرچند که آثار تحلیلی، صریح و متقن هم در آثار او کم نیستند. خلاصه اینکه، این دو مؤلفه؛ خطابهگرایی و ادبیمحوری نیز بررسی و بسط اندیشههای سروش را با مشکل مواجه میکنند».