کتاب استنفورد33 ... فلسفه دین کانت لاورنس پاسترناک نشر گروه انتشاراتی ققنوس

ایمانوئل کانت در سراسر دوران فعالیت [فکری]اش، درگیر بسیاری از مسائل عمده‌ای بود که فلسفه معاصر آن‌ها را ذیل عنوان «فلسفه دین» دسته‌بندی می‌کند. این مسائل مشتمل‌اند بر براهین وجود خدا، صفات خدا، بقای نفس، مسئله شر، و ارتباط مبادی اخلاقی با عمل و باور دینی. توجه کانت در نوشته‌های دوره به‌اصطلاح «پیشانقدی»اش، یعنی دوره پیش از انتشار نقد عقل محض در سال ۱۷۸۱، اساسا معطوف به کارکرد و جایگاه نظری مفهوم خدا بود. لذا، در پی آن بود که مفهوم خدا را درون مجموعه‌ای از اصول فلسفی بنیادی قرار دهد که به طور نظام‌مند سامان یافته باشد، اصولی که سامان و ساختار جهان را تبیین می‌کنند. او در بسط فلسفه نقدی‌اش، نقش جدیدی برای اصول فلسفی در فهم سامان و ساختار جهان پیش نهاد. در نتیجه، برنامه نقدی کانت بر تلقی او از جایگاه و نقش مفهوم خدا در درون طرح نظری متافیزیک، تأثیری چشمگیر داشت. علاوه بر این، فلسفه نقدی جایگاهی فراهم کرد که کانت می‌توانست از آن‌جا به وجهی بسیار صریح‌تر از نوشته‌های متقدم خود به سایر ابعاد مهم مفاهیم خدا و دین بپردازد. در این میان، ابعاد اصلی عبارت‌اند از معنا و اهمیت اخلاقی و دینی‌ای که آدمیان به مفهوم خدا نسبت می‌دهند. لذا، با نظر به چنین بالندگی‌هایی در تفکر کانت، این مدخل مباحث اولیه او در باب این موضوعات را درون بافتار فلسفی کلی دوره پیشانقدی‌اش جای می‌دهد و سپس تلقی وی را از این موضوعات در دوره پس از سال ۱۷۸۱ به مؤلفه‌های کلیدی برنامه نقدی او ربط و ارجاع می‌دهد. نیز مسائلی را پررنگ می‌کند که همچنان برای تفحص فلسفی در دین اهمیت دارند. این مسائل عبارت‌اند از کارکرد فلسفی مفهوم خدا، براهین وجود خدا، ارتباط اخلاق و دین (شامل مفاهیم «ایمان اخلاقی» و «شر بنیادی») و نقش دین در پویایی فرهنگ و تاریخ بشری. بخشی تکمیلی با عنوان «تأثیر فلسفه دین کانت» از تأثیر شرح او از دین بر کاوش‌های فلسفی و الهیاتی متعاقب آن بحث می‌کند.