کتاب صوتی درس گفتارهای حافظ شناسی نشر نوین کتاب

آیا بعد از قرن‌ها، می‌توان به برداشت‌های عمومی از شاعران و نویسندگان اعتماد کرد؟ یا حتی بعد از گذشت این همه سال می‌توان کلمات را به‌درستی تفسیر کرد؟ برای تفسیرهایمان از چه رویکردهایی استفاده می‌کنیم؟ چند منتقد و حافظ‌آشنا را می‌شناسیم؟ اصلاً تحلیل‌هایمان برآمده از حرف‌های آن‌هایی است که در آثار او تامل زیادی داشته‌اند یا چیز‌هایی که از دوستانمان شنیده‌ایم؟ و اصلاً چقدر تاریخ ادبیات فارسی را می‌شناسید و به ابرازهای تحلیل نوشته‌هایش مجهز هستید؟

در درس‌گفتار‌های «حافظ ‌شناسی» قرار است به تمام این سؤالات جواب بدهیم و جزئیات زندگی این شاعر بزرگ را بررسی کنیم و با ذره‌بینی دقیق آن‌ها را نگاه کنیم. عبدالحمید ضیایی شاعر، مدرس فلسفه و پژوهشگر است و تحلیل‌هایش در این درس‌گفتار‌ها دیدگاه ما را به فرهنگ ایرانی و اندیشمندانش توسعه می‌دهد.

در درس‌گفتار‌های «حافظ‌ شناسی» به این می‌پردازیم که تفکرات خود حافظ تحت‌تاثیر چه کسانی بوده است و تاثیر آن‌ها را در کدام آثارش می‌توان پیدا کرد. از حیرت‌های حافظ می‌شنویم و ما هم در مواجهه با جهان او حیرت می‌کنیم. شاید این سرآغازی است برای تفکری فلسفی از جنس شاعرانه‌ی قرن هشتم.

در این درس‌گفتار‌ها، نه‌تنها حافظ را بیشتر می‌شناسید، بلکه با ارجاعات دقیقِ عبدالحمید ضیایی، می‌توانید دوست‌داران حافظ را هم بیشتر بشناسید و در ذهنتان حلقه‌ی دوست‌داران حافظ را منجسم و پیوسته کنید.

شاید بیشترین توصیفی که از حافظ شنیده‌ایم، رندی او بوده است و هیچ‌گاه برایمان روشن و شفاف نشده که چرا رندی را در وصفش به کار می‌برند. در این درس‌گفتارها قرار است ببینیم چطور حافظ شیرازی نقد‌هایش را با لفاظی‌های لطیف بیان می‌کند طوری که آن ایده‌های تند و تیز تبدیل به لقمه‌های لذیذ و شیرین کلام می‌شوند. با رجوع چند‌باره به آثار این شاعر بزرگ دیدگاهش را به ابعاد مختلف عشق می‌شناسیم و بیشتر درک می‌کنیم دیدگاهش را. وقتی می‌گوییم حافظ‌شناسی، ممکن است مسیرمان از شور و جهان‌بینی حافظ شروع شود و تا به خود می‌آییم سر از شاگرد نانوا‌یی بودنش در می‌آوریم و حتی به شاخ‌نباتش نیز برسیم.

در کنار تمامی این‌ها، خیلی وقت‌ها حول مشاهیر جامعه حاشیه‌ها و حرف‌هایی زده می‌شود که مواجه شدن با تک‌تک آن‌ها سخت است و وقتی این حواشی مال قرن‌ها قبل است، هم ماجراها هم بیشتر می‌شوند و هم نیاز است با نگاهی تاریخی و حقیقت‌سنج بررسی شوند تا بهتر تاریخ را بشناسیم و خودمان هم ناخواسته به شایعه‌‌ها دامن نزنیم.

خلاصه‌‌اش این است که خود حافظ به ما می‌گوید:

زان یارِ دلنوازم شُکریست با شکایت

گر نکته دانِ عشقی بشنو تو این حکایت

بی‌مزد بود و مِنَّت هر خدمتی که کردم

یا رب مباد کس را مخدومِ بی‌عنایت

رندانِ تشنه لب را آبی نمی‌دهد کس

گویی ولی‌شناسان رفتند از این ولایت

در آخر باید به تمام شنوندگان این درس‌گفتار‌ها بگوییم، خوش آمدید به بزم شناخت اندیشه‌های حافظ شیرازی. قرار است این بزم را به همراه عبدالحمید ضیایی در ۸ ترم ادامه بدهیم و از لسان‌الغیب ادبیات فارسی بشنویم که هر جا کسی شعری از او خواند، ما معنای پشت اشعارش را به‌درستی بشناسیم و به درک عمیق و معتبری از آثارش رسیده باشیم. خصوصا که دکتر عبدالحمید ضیایی، دکترای عرفان تطبیقی دارد و شاعر، منتقد ادبی و پژوهشگر فلسفه و عرفان‌های شرقی است و همین مطالعات میان‌رشته‌ای موجب شده تا تحلیل او از شعرهای حافظ یک‌طرفه نباشد و ابعاد مختلفی از کلام او را شرح دهد.