- از قضاوت در دادگاه تا نوشتن داستانهای کارآگاهی و رمانهای عاشقانه:
«برنهارد شلینک» وکیل، استاد دانشگاه و نویسندهی آلمانی است که سال ۱۹۴۴ از پدری آلمانی و مادری سوئیسی در بیلِفلد متولد شده. برنهارد چهارمین و آخرین فرزند خانواده بود. پدر خانواده (ادموند) کشیش یک کلیسای ضدنازی بود و در دانشگاه نیز به تدریس الاهیات میپرداخت. چهار دهه فعالیت مداوم، ادموند شلینک را به یکی از مشهورترین نظریهپردازان لوتری جهان بدل کرد. شلینک جوانتر، پس از پایان تحصیلاتش در رشتهی حقوق، ابتدا به قضاوت پرداخت و چند سال بعد، تدریس حقوق را هم در دانشگاهها آغاز کرد. حیات برنهارد شلینک به عنوان نویسنده، با تحریر چند رمان کارآگاهی آغاز شد که شخصیت محوری آن سِلب (بهمعنای خود) بود. رمانهای کارآگاهی او موفق بودند و یکی از آنها در سال ۱۹۸۹ جایزهی گلاوزر را هم برای او به ارمغان آورد. اما برجستهترین نقطهی عطف دوران نویسندگی او به سال ۱۹۹۵ و انتشار رمان «کتابخوان» برمیگردد؛ کتابی که خیلی زود به فروشی حیرتانگیز در سراسر جهان رسید. ترجمه به بیش از چهل زبان، کسب عنوان پرفروشترین کتاب سال نیویورک تایمز، دریافت چند جایزهی معتبر و ساخت یک اقتباس سینمایی موفق، نمونههایی از افتخاراتی است که کتابخوان به نویسندهاش هدیه کرد. «اولگا»، «دروغهای تابستانی»، «فرارهای عاشقانه»، «آخر هفته» و «بازگشت» چندی از دیگر رمانهای مشهور و پرمخاطب شلینک هستند.
- بر قلههای ادبیات آلمان و نیز بر پردههای سینماهای سراسر جهان:
همانطور که گفته شد، «کتابخوان» نخستین بار در سال ۱۹۹۵ در آلمان منتشر شد و دو سال بعد، نسخهی انگلیسی آن به کتابفروشیهای آمریکا راه یافت. رمان شلینک در کشورش با استقبال گستردهای مواجه شد. فروش رمان در آلمان، از مرز نیم میلیون نسخه عبور کرد و اشپیگل کتابخوان را بلندترین قلهی ادبیات آلمان پس از «طبل حلبی» اثر درخشان «گونتر گراس» دانست. رمان درخشان برنهارد شلینک در برنامهی درسی کالجهای ادبیات هولوکاست، زبان آلمانی و نیز ادبیات آلمانی هم قرار گرفت. اما استقبال جهانی این اثر هم از اقبالش در موطن نویسنده چیزی کم نداشت. یکی از عواملی که نام کتابخوان را بیش از پیش بر سر زبانها انداخت، اقتباس سینمایی کمپانی واینستین از این اثر بود که در سال ۲۰۰۸ و با همین نام اکران کرد. «استیون دالدری»، کارگردان انگلیسی که با فیلم «ساعتها» شهرتی بههم زده بود، فیلم «کتابخوان» را با بازی هنرمندان سرشناسی چون «کیت وینسلت»، «رالف فاینس» و «برونو گانز» روی پرده برد. این فیلم از طرف آکادمی اسکار نامزد پنج جایزه در بخشهای اصلی جشنواره شد که اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن، برای نقش «هانا اشمیتس» به کیت وینسلت رسید. وینسلت علاوه بر اسکار، تمام جوایز معتبر سینمایی سال ۲۰۰۸ از جمله «بفتا» و «گلدن گلاب» را هم برای ایفای این نقش به دست آورد.
- هنوز چیزهای زیادی بود که باید از او یاد میگرفتم...:
«کتابخوان» برنهارد شلینک از سه بخش کلی تشکیل شده. شخصیت اصلی داستان «میشائیل برگ» نام دارد و هر بخش از داستان، به دورهی زمانی خاصی از زندگی او میپردازد. بخش اول در آلمان غربی و سال ۱۹۵۸ آغاز میشود. میشائیلِ پانزدهساله، روزی در راه بازگشت به خانه، احساس کسالت میکند و زنی سیوششساله به نام «هانا اشمیتس» پس از اطلاع از بیماری او، از او مراقبت میکند و پسر جوان را به خانه میرساند. میشائیل سه ماه تمام از مدرسه غیبت میکند و با هپاتیتش مبارزه میکند. پس از این مدت، به ملاقات هانا میرود تا از او تشکر کند. اما درمییابد که به زن علاقهمند شده. دیدارهای آنها به همینجا ختم نمیشود و اتفاقات بسیاری در این خلال رخ میدهد. بخش دوم، شش سال بعد را روایت میکند، میشائیل در قامت یک دانشجوی حقوق به همراه گروهی از دانشجویان دیگر به تماشای محاکمهی جنایات جنگی میرود. او بعد از مدتها، دوباره هانا را میبیند؛ اما در موقعیتی بهکل متفاوت از بار نخست. بخش سوم هم پس از گذر سالها روایت میشود. مایکل تجربههای مختلفی را از سر گذرانده و هانا هم روزگار غریبی را پشت سر گذاشته است. شلینک در کتابخوان علاوه بر بیان یک داستان عاشقانه با تمام زیروبمهای انسانیاش، از جهت تاریخی نیز امتیازهای بسیاری دارد. سالهای تاریک جنگ جهانی دومدر آلمان و جنایت هولوکاست، بستری مهم و دردناک برای روایت ابعاد گستردهتری از انسان است که نویسنده با هنرمندی تمام تلخیهای بسیار و مقدورات اندک زمانهی داستانش را کنار هم چیده است.
- کتاب صوتی کتابخوان:
نشر صوتی آوانامه با همکاری «انتشارات مهراندیش» کتاب صوتی «کتابخوان» اثر «برنهارد شلینک» را با ترجمهی «مهدی سجودیمقدم» و کتابخوانی «تایماز رضوانی»، «آزاده رادمهر» و «رفیعه پوستی» تولید و منتشر کرده است.