- نویسندهی سبک رئالیسم سوسیالیستی:
«الکسی ماکسیموویچ پشکوف» معروف به «ماکسیم گورکی»، نویسنده و فعال سیاسی مشهور روسی است که سال ۱۸۶۸ در نیژنی نووگورود که آن زمان «گورکی» خوانده میشد، متولد شد. او پیش از آنکه در حرفهی داستاننویسی به توفیقی دست یابد، سالها امپراتوری روسیه را از شهری به شهری دیگر گشت و چند شغل مختلف را هم امتحان کرد. تجربهای که برای او بیهوده هم نبود و مایههایی برای نوشتن داستانهای بعدیاش در اختیار او گذاشت. تعداد آثاری که امروزه از ماکسیم گورکی وجود دارد، بسیار زیاد است؛ آثاری از رمان و داستان کوتاه گرفته تا ناداستان، خودزندگینامه، نمایشنامه و حتی شعر. «مادر»، «دوران کودکی»، «در اعماق اجتماع»، «دانشکدههای من»، «آدم بیکاره»، «در جستجوی نان»، «میراث» و «سه رفیق» بعضی از معروفترین آثار گورکی هستند. نام او پنج بار در فهرست نامزدهای جایزهی نوبل قرار گرفت، اما هرگز برندهی این عنوان نشد. گورکی را از بنیانگذاران سبک رئالیسم سوسیالیستی میدانند. همین تفکرات سیاسی، او را به یکی از دشمنان تزار روسیه بدل کرده بود و آمدن لنین، برای مدتی همراهی نویسنده با او را به دنبال داشت. اما بعدتر، گورکی به منتقد جدی لنین بدل شد و بهخاطر آن سالها در تبعید و خارج از میهنش زندگی کرد. سرانجام، دعوت شخصی استالین، او را به کشورش بازگرداند. جایی که سال ۱۹۳۶ و در ۶۸ سالگی در آن درگذشت.
- زندگینامهی دوران جوانی:
ماکسیم گورکی زندگینامهی خود را در سه کتاب داستانی، روایت کرده است. او نخست در سال ۱۹۱۴ سرگذشت سالهای کودکیاش را در کتابی با عنوان «دوران کودکیم» منتشر کرد. دو سال بعد، «دانشکدههای من» را نوشت و به بیان برههای از جوانیاش پرداخت. و سال ۱۹۲۳ سومین جلد از زندگینامهی خود را تحت عنوان «در جستوجوی نان» به دست چاپ سپرد. این سهگانه بین سالهای ۱۹۳۸ و ۱۹۴۰ توسط «مارک دانسکوی» اقتباس شد و در قالب یک مجموعهی سه قسمتی به تصویر کشیده شد. ماکسیم گورکی در دانشکدههای من دوران جوانی خود را با زبانی ساده شرح میدهد. مسائل اساسی اجتماعی و فلسفی در خلال دیالوگهای میان شخصیتهای کتاب مورد بحث قرار میگیرند و افکار گوناگونی فرصت تجلی مییابند و سپس تحلیل میشوند. این کتاب میکوشد به اعماق روسیهی تزاری نفوذ پیدا کند و اسرار پشت پردهاش را برملا سازد.
- برشی از کتاب:
یاکوف جداً منکر وجود خدا بود، او قطعات ریهی خود را با آب دهان خونآلودی به اطراف میپاشید، با حرارت و حرص غریبی عقیدهی خود را به ثبوت میرسانید. میگفت: «اولاً من هرگز از روی شمایل خداوند آفریده نشدهام، من چیزی نمیدانم و نمیتوانم... من آدم نیکوکاری نیستم، خیر نیستم، نیستم. ثانیاً یا خدا نمیداند چگونه به من سخت میگذرد و یا میداند و نمیتواند کاری انجام دهد. و بالاخره یا میداند و میتواند و نمیکند. سوم خدا عالِم و قادر به همهچیز نیست، بخشنده و مهربان نیست، سادهتر بگویم اصولاً نیست، وجود ندارد، وجود خارجی ندارد، خدا را فکر بشر ساخته است، همهچیز زاییدهی فکر آدمی است. زندگی ما هم با تفکر ساخته شده است. کسی نمیتواند مرا فریب دهد.»
- آثار ماکسیم گورکی در آوانامه:
کتاب صوتی «دانشکدههای من» دومین اثری است که از میان کتابهای «ماکسیم گورکی» با همکاری «مؤسسهی انتشارات نگاه» به صورت صوتی منتشر میشود. ترجمهی این اثر را «علیاصغر هلالیان» انجام داده و خوانش آن برعهدهی «تایماز رضوانی» بوده است. پیش از نیز کتاب صوتی «دوران کودکی» با ترجمهی «کریم کشاورز» و صدای «محسن زرآبادیپور» صوتی شده است. علاقهمندان به آثار ماکسیم گورکی و ادبیات روسیه، میتوانند بهزودی یکی از آثار درخشان این نویسنده با عنوان «مادر» را نیز با ترجمهی «علیاصغر سروش» و اجرای «آرمان سلطانزاده» بشنوند.