کتاب ادبیات داستانی نشر انتشارات سخن

انقلاب مشروطیت در تمام ارکان اجتماع حرکتی به‌وجود آورد که موجب تحولات مهمی در زمینه‌های گوناگون شد، از جمله ادبیات داستانی متفاوتی به‌وجود آمد که هم از نظر ساختار و هم از نظر معنا از ادبیات داستانی گذشته متمایز بود. این ادبیات داستانی، تحت تأثیر ترجمه رمان‌ها و داستان‌های کوتاه خارجی رواج یافت و نوشتن داستان به‌شیوه غربی معمول شد و از آنجا که قالبی جدا و کاربردی دیگر داشت، انواع سنتی و مرسوم قصه‌های قدیمی را به‌کناری افکند و راهی به‌کلی جدا و متفاوت از قصه‌ها در پیش گرفت و رونق بسزایی یافت. دلایل بسیاری برای رونق این داستان‌های تازه می‌توان ارائه کرد که شاید یکی از آن‌ها توجه به‌واقعیت‌های زندگی و وقایع روزمره مردم بود، زیرا که برخلاف قصه‌های گذشته، این نوع آثار، وقایع و مظاهر زندگی واقعی را با نظر انتقادی تشریح و تصویر می‌کرد و در عین لذت بخشیدن به‌خواننده و سرگرم کردن او آموزنده نیز بود؛ دیگر این که این تحول، ادبیات را از انحصار طبقه اشراف و برگزیده و خاص پیشین بیرون آورد و جامعیت و عمومیت ویژه‌ای به‌آن داد. در گذشته ادبیات به‌طور کلی در حیطه بینش و خواست حامیان نویسندگان بود و در دریچه ذوق و سلیقه شاهان و امیران دیده می‌شد و توجهی به‌واقعیت‌های زندگی و مردمان فرودست و رنج‌ها و نابسامانی‌های آن‌ها نداشت، در واقع شاعران و نویسندگان به‌علت آن که در حیطه منافع مخدومان خود زندگی می‌کردند، طبیعتا به‌شیوه فکر و اندیشه آن‌ها کشیده می‌شدند، انقلاب مشروطه این قاعده را به‌هم زد... -قسمتی از متن کتاب-