تاریخ رباعی فارسی، سرشار از اُفت و خیز و فراز و فرود است و مرور این تاریخ پربرگ و بار، رنج و لذتی توأمان دارد، رنج سفر در سنگلاخ تجربههای ناشناخته و راههای ناپیموده ولذت مجاورت روح با پارهای از بهترین آفریدههای ذهن بشر که در قالب چهار سطر موجز عرضه شده است.
برای شناخت رباعی، باید سراغ سرچشمهها رفت و منبع اصلی این شناخت، دفترهای شعر و دواوین شعر است؛ چه آنها که چاپ شدهاند و چه آنها که به صورت دستنویس باقی ماندهاند. اتکای صرف پژوهشگران به تعدادی از تذکرههای چاپی، بیشترین آسیب را به تحقیقات ادبی رسانده است.
این کتاب، مجموعۀ ۱۰۱ یادداشت کوتاه است که طیف متنوعی از موضوعات را در حوزۀ رباعی فارسی دربرمیگیرد و دامنهای هزارساله را از طلیعۀ تاریخ رباعی تا رباعی دهۀ نود شمسی پوشش میدهد؛ از سیر تحول و پیشینۀ مضامین و روش پردازش موضوعات شعری و نحوۀ تأثیرپذیری شعرا از یکدیگر و ترجمۀ رباعیات از فارسی به عربی و بالعکس گرفته تا شیوهها و شگردهای رباعینویسی و تحول تشبیهات و استعارات و توجه رباعیسرایان به موضوعات تفننی و حاشیههای تاریخی در کنار اینها، تحلیل مقاطعی از تاریخ رباعی فارسی و بررسی موضوعات همچون رباعیات سرگردان و سرقات شعری و تبیین وجوه ساختاری رباعی، معرفی شاعران گمنام و سیر تحول واژگان و اصطلاحات و امثال و کنایات نیر مورد توجه قرار گرفته است.