کتاب هنر، دیالوگ با فرشته یا شیطان؟ نشر معارف

چنان‌چه هنرمند به عنوان «نفس ناطقه» به مؤمن و مُشرک و کافر، تقسیم‌شدنی است، آثار هنری او نیز قابل چنین تقسیمی هستند و مهم نیست که ما بخواهیم یا نخواهیم، ببینیم یا نبینیم، در هر صورت، آثار آن را در عالم «واقعیت» خواهیم دید. «نفس هنرمند» در واقع می‌تواند هنر را به دو جریان واقعی تفکیک کند و در طول تاریخ چنین کرده است. به تعبیر امام خمینی اگر استادی الاهی، یک متن مادّی را هم تدریس کند، شاگردان را الاهی بار می‌آورد و اگر یک استاد ماتریالیست، حتی نصّ قرآن را تعلیم دهد، شاگرد را ماتریالیست، تحویل می‌دهد و این است ‌عمق اثر «نفس مؤلّف» و «نفس هنرمند» که چگونه در کار او سرریز کرده و نمود پیدا می‌کند.