کتاب برابری و جانبداری نشر نو

کتاب «برابری و جانبداری» یک کتاب ستودنی است. وقتی قرار باشد درباره‌ی برابری اجتماعی و پیشرفت و شرایط عجیب در دنیای ما حرف بزنیم، این کتاب جالب توجه و کم نظیر به نظر می‌رسد. تامس نیگل فیلسوف قصد دارد به این دال مرکزی بپردازد که وقتی تعارض منافع و تهدید ارزش‌های انسان‌ها در میان باشد، چگونه باید با ضوابط اخلاقی در بستر این جهان که اکنون چونان دهکده‌ای شده باید زیست. نویسنده نمی‌خواهد راهکاری برای چنین مسئله‌ای ارائه کند. او می‌گوید این مبانی، مغز اصلی سیاست‌ها و نظریه‌های سیاسی است. نیگل تلاش می‌کند ذات و ماهیت اصلی مسئله را آشکار نماید و از دشواری‌های یافتن راه‌های درست و جوانبش سخن بگوید.

کتاب را نویسنده‌ی فیلسوف اثر بیش از سی سال پیش، در سال ۱۹۹۱ در نیویورک با همکاری انتشارات دانشگاه آکسفورد به رشته‌ی تحریر درآورده و نام اصلی کتاب «Equality and partiality» را نهاده است. این اثر تامس نیگل را جواد حیدری به فارسی برگردانده است. برای اولین بار، نشر نو در سال ۱۳۹۷ این کتاب را در ۳۵۰ صفحه به بازار نشر عرضه کرده است.

تامس نیگل، فیلسوف نامی

تامس نیگل «Thomas Nagel» فیلسوف، نویسنده و استاد دانشگاه آمریکایی زاده‌ی ۱۹۳۷ در یوگسلاوی سابق است. زمانی‌که دو ساله بود خانواده از یوگسلاوی به آمریکا مهاجرت کردند. این خانواده یهودی از ترس رژیم نازی به از موطن اصلی خود آلمان فرار کرده بودند. او سال ۱۹۵۸ در دانشگاه کرنل مدرک کارشناسی (BA) فلسفه می‌گیرد و سپس به انگلستان و به دانشگاه آکسفورد می‌رود و سال ۱۹۶۰ مدرک دیگری در فلسفه (Bachelor of Philosophy) دریافت می‌کند. در نهایت در سال ۱۹۶۳ از مدرک دکتری خود در فلسفه در دانشگاه هاروارد آمریکا دفاع می‌کند. نیگل شاگرد فیلسوف شهیر آمریکایی جان رالز بود و در فلسفه‌ی تحلیلی، ماده‌گرایی، اخلاق، فلسفه‌ی حقوق، فلسفه‌ی ذهن و علوم سیاسی تمرکز داشت.

این نویسنده و فیلسوف ۸۵ ساله، در دانشگاه‌های پرینستون، برکلی و نیویورک استاد بود و تدریس می‌کرد. وی همکنون استاد بازنشسته دانشگاه نیویورک با سمت the University Professor of Philosophy and Law Emeritus است. از وی صدها مقاله و ده‌ها کتاب در دسترس قرار دارد. وی را از چهره‌های تاثیرگذار جریان فلسفه آمریکایی در قرن بیستم و بیست و یکم می‌دانند.

چرا باید کتاب برابری و جانبداری مطالعه کنیم؟

این کتاب را که می‌توان در زمره‌ی کتاب‌های علوم اجتماعی و سیاسی جای داد. از آن‌جایی که نیگل فیلسوف توانمند و نکته‌بینی است این کتاب می‌تواند برای علاقه‌مندان بسیار جلب نظر کند و حاوی نکات بدیعی است که  آن‌ها را به فکر و تکاپو وارد دارد. این اندیشمند از منظرهای مختلفی به موضوع برابری در جامعه، میان گروه‌های مختلف پرداخته است. از این رو علاقه‌مندان به این مباحث حتما این کتاب بسیار خوب خواهند یافت.

همچنین تمامی دانشجویان علوم سیاسی، فلسفه و علوم اجتماعی با این کتاب می‌توانند مدخل مناسبی برای پرداختن به مباحث بیابند.

در بخشی از کتاب برابری و جانبداری می‌خوانیم

صرف نظر از روش تقابل میان سنت کانتی و سنت فایده جویی نیز تقابل بر سر این است که در تفکر اخلاقی روش درست برای ملاحظه برابر همه انسان‌ها کدام است. فایده جویان همگان را به یک اندازه لحاظ ‌می‌کنند از این طریق که رفاه هر کسی را به صورت بیطرفانه به عنوان یک سهم در کل محاسبه ‌می‌کنند که در این صورت بیشینه سازی آن معیار تمام دیگر الزامات اخلاقی محسوب ‌می‌شود. بنابراین براساس فایده جویی، همه دیگر اشکال برابری برابری ،حق فرصت، شأن و مقام، یا منابع وامکانات) فقط در صورتی به لحاظ اخلاقی مطلوب است که به صورت ابزاری در خدمت بیشینه کردن آن کل .باشد مهمترین مدافعان این نظریه در میان متفکران کلاسیک کانت و در میان متفکران معاصر جان رالز ، تامس نیگل تی. ام. اسکنلن و رانلد دورکین هستند.

براساس سنت کانتی که از این لحاظ وجه مشترکی با لاک،(دارد) ارزش‌‌هایی مستخرج از برابری و نه مستخرج از بیشینه سازی فایده وجود دارند که در واقع شیوه‌های مجاز رفتار با انسان‌ها را حتی برای پیشبرد منافع همگانی محدود ‌می‌کنند به عبارت دیگر حق رفتار برابر حق آزادی‌، برابر مصونیت برابر از تعرض و فرصت برابر، صرفاً ابزاری برای افزایش خیر نیستند بلکه به لحاظ اخلاقی اساسی‌اند. این اختلاف نظر بسیار عمیقی است در خصوص شکل توجه برابر به انسان‌ها که مبنای اخلاق را شکل می‌دهد. مسأله این است که صیانت حداقلی برای هر فرد دارای جایگاه ممتازی است.

چهار پیشنهاد برای خوانندگان کتاب برابری و جانبداری

این کتاب برای همه‌ی کسانی که پیگیر آثار اجتماعی با طعم و بوی فلسفه‌ی سیاسی هستند، مناسب است. به همین شکل می‌توان چهار کتاب دیگر از این نوع را نیز به آنان پیشنهاد کرد که در ادامه مشاهده می‌کنید:

• کتاب افسانه فردگرایی: نیروهای اجتماعی چگونه زندگی ما را شکل می‌دهند، به قلم پیتر ال. کالرو و به ترجمه‌ی هادی جلیلی، عرضه شده از سوی نشر بیدگل
• کتاب درباره‌ی آزادی، نوشته‌ی جان استوارت میل، با ترجمه‌ی فارسی محمود صناعی، منتشر شده از سوی انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
• کتاب یک جهان: اخلاق جهانی شدن، اثر پیتر سینگر، مترجم فارسی محمد آزاده، منتشر شده از سوی نشر نی
• کتاب برابری و رفع تبعیض: گفتگویی درباره‌ی حقوق قومیت‌‌ها، به قلم اصغر زارع کهنمویی، انتشار یافته از سوی نشر موغام