نَجیب مَحفوظ عبدالعزیز ابراهیم احمد الباشا نویسنده و نمایشنامهنویس مصری و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات، در ۱۱ دسامبر ۱۹۱۱ در یکی از محلات قاهره بهنام جمیلیه، به دنیا آمد و در ۳۰ اوت ۲۰۰۶ پس از یک عمل جراحی در بیمارستان درگذشت.
او که فرزند یک کارمند دولتی بود، در قسمت فرهنگی خدمات کشوری مصر از سال ۱۹۳۴ تا زمان بازنشستگیاش در سال ۱۹۷۱ کار کرد. ابتدا در وزارت موقوفات مشغول بهکار و سپس مدیر سانسور ادارهٔ هنر و سرانجام رئیس بنیاد حمایت از سینما و در دوران آخر کارمندی، مشاور وزیر فرهنگ شد. او ۳۰ کتاب داستانی نوشت و در سال ۱۹۸۸ برنده جایزه نوبل در ادبیات شد تا اولین عربی باشد که این جایزه را دریافت کند.
رمانهای اولیهٔ او، مانند Rādūbīs (سال ۱۹۴۳؛ «رادوبیس»)، در زمانهای مصر باستان میگذشت، اما هنگامی که شروع به نوشتن اثر بزرگش کرد، به توصیف جامعهٔ مدرن مصر روی آورده بود. این اثر Al-Thulāthiyya (سالهای ۵۷-۱۹۵۶) بود که با نام The Cairo Trilogy یا سهگانهٔ مصر شناخته میشد. این سه رمان، زندگی سه نسل از خانوادههای متفاوت را در قاهره از جنگ جهانی اول تا بعد از کودتای نظامی سال ۱۹۵۲ که موجب سقوط شاه فاروق شد بیان میکند. این سهگانه، بررسی هوشمندانه و رسوخکنندهای از اندیشهها، رفتارها و تغییرات اجتماعی در مصر را فراهم میکند.
در کارهای بعدی، محفوظ، دیدگاههای منتقدانه از رژیم سلطنتی قدیمی مصر، استعمار انگلیس و مصر کنونی را بیان داشت. تعداد زیادی از رمانهای برجستهٔ او، در مورد مسائل اجتماعی شامل زنان و زندانیان سیاسی است.