«یوستین گردر» Jostein Gaardern> نویسنده و استاد فلسفهی اهل نروژ در 8 اوت سال 1952 به دنیا آمد. او کودکیاش را خانوادهای فرهیخته گذراند و رشتهی فلسفه، الهیات و ادبیات از دانشگاه اسلو را در جوانی دنبال کرد. او از همان دوران به نوشتن علاقه داشت به همین دلیل نویسندگی را بهطورجدی دنبال کرد. او علاوه بر اینکه در تألیف کتابهای فلسفی فعالیت میکرد نوشتن داستان را نیز دنبال کرد. «گردر» معلم دبیرستان بود و فلسفه تدریس میکرد. او برای درک بیشتر دانشآموزانش، فلسفه را در قالب داستان و رمان بیان کرد. او با زبانی ساده و در قالب یک روایت داستانی مسائل پیچیده را عنوان میکند و لقب استاد سادهنویسی را از آن خودش کرد. «یوستین گردر» سراسر زندگیاش را وقف نوشتن کرده است و با همسرش فعالیتهای اجتماعی و حقوق بشری انجام میدهد. آنها «جایزه سوفی» را پایهگذاری کردند که سالانه به حامیان محیطزیست اهدا میشود.
«یوستین گردر» با خلق داستانهای مرموز و پرکشش دنیای فلسفه و ادبیات داستانی را به هم نزدیک کرده است و بهعنوان یکی از نویسندگان موفق این قرن شناخته شده است. او موفق به دریافت جوایز و افتخارات زیادی شده است، او سال 1990جایزه سال منتقدان ادبیات نروژی برای بهترین اثر ادبیات کودکان و نوجوانان را دریافت کرد و سال 2005 مدرک افتخاری کالج ترینیتی به این نویسندهی موفق اعطا شد.
«یوستین گردر» نویسندهی توانایی است که میتواند وقایع پیچیده و دشوار فلسفه را در قالب داستان روایت کند. او استاد رمانهای فلسفی است و قلم شیوا و روانش توجه خوانندگان رمان را به خود جلب کرده است. فلسفه موضوع پیچیدهای است و از ازل همراه بشر بوده است. در مورد علم فلسفه کتاب و منابع بسیار زیاد است اما اکثر آنها نثر سختی دارند و برای خوانندگان داستان لذتبخش نیستند. «یوستین گردر» براساس دانایی و اشرافش نسبت به علم فلسفه داستانهای جالبی را خلق کرده است که از نوجوان تا بزرگسال آنها را دنبال میکنند. در تمامی داستانهایش نوجوانان و دنیای پر از کنجکاوی و سوالشان پررنگ است.
«یوستین گردر» کتاب «راز فال ورق» را سال 1990 منتشر کرد که داستان سفر پسری در طی 53 فصل است. این پسر همراه پدرش راهی سفر دورودرازی میشود تا مادرش را بیابد. او از شمال اروپا به یونان میرود و موضوعات فلسفی مهم را بیان میکند.
نام این نویسنده بیشتر با کتاب «دنیای سوفی» درخشیده است. این اثر یکی از برجستهترین آثار این نویسنده است که در سال 1991 منتشر شد و تا امروز به بیش از پنجاه زبان دنیا ترجمه شده است. «حسن کامشاد» این کتاب را به فارسی ترجمه کرده و انتشارات نیلوفر آن را راهی بازار کرده است. «یوستین گردر» در این اثر با خلاقیت و شیوایی نکات پررمزوراز فلسفه را برای همهی مردم روایت میکند. این اثر داستان دختر نوجوانی به نام «سوفی آموندسن» است که مانند سایر همسنهایش ذهنی مملو از سؤال دارد. او در این رمان وارد سری اتفاقهای عجیبوغریبی میشود تا بتواند پاسخ درست سوالهایش را بیابد. او یکبار تاریخ فلسفه کل جهان را مرور میکند و سخنان ارزشمند فلاسفه باستان را مطرح میکند. این دختر که همراه مادرش زندگی میکند با نامه و نوارهای جالبی روبهرو میشود که سؤالهای بنیادی در آنها وجود دارد. این اثر جایزه ادبیات نسل جوان آلمان را برای نویسندهاش به ارمغان آورد و بیش از چهل میلیون نسخه از آن تا امروز به فروش رفته است. «اریک گوستاوسون»، هنرمند نروژی براساس داستان این کتاب فیلم سینمایی ساخت که سال 1999 اکران شد. «مهرداد بازیاری» و «مهدی سمسار» از مترجمان دیگر این اثر به فارسی هستند.
«مرد داستان فروش» داستانی متفاوت از سایر داستانهای این نویسنده است. داستان این کتاب فضایی رمزآلود دارد و شرححال زندگی راوی آن، «پیتر» است. این کتاب سال 2001 منتشر شد؛ براساس نسخهی آلمانیاش «مهوش خرمیپور» آن را به فارسی ترجمه کرده است.
«دختر پرتقالی» یکی دیگر از داستانهای این نویسنده است که سال 2003 منتشر شد. این اثر داستان نوجوانی به نام «جورج» است که پدرش را از دست داده است. او پس از سالها از پدرش نامهای دریافت و بهطور عجیبی با او ارتباط برقرار میکند. این پسر و پدر از دو زمان و دنیای مختلف با یکدیگر صحبت میکنند و پسر از عشق پدرش به دختری که تعداد زیادی پرتقال داشته است، آگاه میشود.
«شاه مات» نام کتابی است که شامل کلیاتی از همهی آثار این نویسنده است. این گردآوری را نویسنده در سال 2005 به درخواست ناشر نروژیاش انجام داد، و سال 2006 این اثر منتشر شد. «یوستین گردر» از هر کتابش بخشی را در این اثر قرار داده و دربارهی انجام این کار گفته است: «جدا کردن یک بخش از رمان کار سادهای نیست اما ناشر بر این باور بود که اتفاقاً در اکثر کتابهایم این امر بهسادگی میسر است. البته بعد با او همعقیده شدم چرا که کتابهای من تشکیل شده است از مجموعهای از لحظههای مستقل، معماها و افسانهها و شرححالها در سطوحی متعدد. بنابراین امیدوارم که در این تدوین، متنها ضد یکدیگر اثر نکند و زندگی تازهای بگیرند تا به گونهای دیگر و با مفهومی بیشتر از خاستگاه اصلیشان عمل کنند. به هر حال هدف و مقصود من از این کار همین بوده است. درواقع من با پاسیانس(نوعی فال ورق) بازی مفصلی کردهام.»
کتاب «دنیای آنا» با ترجمهی «اصغر اندرودی» و «دنیای نورا ۲۰۸۴» و «کتابخانه سحرآمیز بیبی بوکن» با ترجمهی «مهوش خرمیپور» از کتابهای دیگر این نویسنده هستند که به فارسی ترجمه شدهاند. کتاب «مرد غیر قابل اعتماد» جدیدترین اثر این نویسنده است که سال 2019 منتشر شده است. این اثر هم «داود صدیقی» و «اعظم خرام» به فارسی ترجمه کردهاند.