کتاب فرصت ها و چالش های صادرات محصولات حلال ایران شرکت چاپ و نشر بازرگانی

رقابتمندی ایران در صادرات فرآورده‌های غذایی حلال به کشورهای مورد مطالعه واقعیتی است که قابلیت شرکت‌های صادراتی را در افزایش سهم از بازار نشان می‌دهد. این خود متضمن سوددهی بیشتر، توسعه فضا و مقیاس تولید است. در این میان از شاخص‌های متعددی در ارزیابی این قابلیت و توان تولیدی به کارگرفته می‌شوند که نوعاً به منافع حاصل از تولید، سهم از بازارها، سرمایه‌گذاری، بهره‌وری و ساختار تعرفه‌ها بستگی دارند. آنچه مورد تاکید این کتاب است استفاده از ابزار تحلیلی ساده‌ جهت ارزیابی روند تغییرات در بازارها است تا نهایتاً بازارهایی که نسبت به پیشرفت خود مناسب تشخیص داده می‌شوند، مشخص گردند و سپس با بررسی عوامل محیط درونی و بیرونی شرکت‌های صادراتی مواد غذایی حلال در تجارت با بازارهای مورد مطالعه بتوان راهبردهای مشخصی را جهت تقویت رقابتمندی به سیاستگذاران کشور ارایه نمود. اگرچه رشد بالای صادرات، به‌عنوان یک شاخص مناسب جهت تعیین موقعیت رقابتی شرکت‌های صادراتی در بازارهای خارجی در تحلیل‌های کارشناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی با رشد سریع تکنولوژی و تقاضای بازار، این شاخص تحت تأثیر عوامل چندگانه‌ای قرار دارد که چندان ارتباطی به پویایی صنعت ندارد. تنها رشد صادرات بدون در نظر گرفتن سایر عوامل در توجیه یک رشد پایدار و نتیجتاً رقابتمندی کفایت نمی‌کند. میان علائم رقابتمندی و عوامل رقابتمندی تمایزی وجود دارد. توانایی مستمر در گسترش صادرات که گاه از آن با نام سهم روبه رشد در بازار جهانی نام می‌برند، بیش از آنکه در عوامل جای گیرد به علائم مربوط است. لذا در این کتاب با دو رویکرد به رقابتمندی صادرات فرآورده‌های غذایی حلال به سه بازار مورد مطالعه پرداخته می‌شود: رویکرد نخست به ارزیابی عملکرد رقابتمندی صادرات فرآورده‌های غذایی حلال شرکت‌های صادراتی ایران به سه بازار اختصاص دارد که از طریق مدل انتقال سهم بازار در طی سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۰ پرداخته می‌شود. در این بخش اقدام به جمع‌آوری داده‌های خام صادرات و واردات ایران و کشورهای مورد مطالعه و جهان به تفکیک کالایی و در طی سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۰ اقدام می‌گردد. سپس بعد از پردازش و ارائه اندازه بازار وارداتی و همچنین سهم رقبا در بازار و اندازه‌گیری جایگاه ایران در صادرات فرآورده‌های غذایی حلال به تخمین شاخص رقابتمندی ایران در هر یک از بازارها آن‌ هم به تفکیک کالایی پرداخته می‌شود. در نهایت به ارائه خلاصه جداول از وضعیت رقابتمندی به تحلیل آن پرداخته می‌شود. سپس با اندازه‌گیری رقابتمندی ایران در سطح کالایی به ارائه فهرست‌ کالایی که ایران از رقابتمندی، عدم رقابتمندی و دارای پتانسیل رقابتمندی در هر یک از بازارها می‌باشد ارائه می‌گردد. در واقع در این مرحله به شناسایی فهرستی از کالاهایی‌که ایران در صادرات با هند، روسیه و چین از رقابتمندی برخوردار می‌‌باشد براساس طبقه‌بندی نظام هماهنگ کدگذاری کالا(HS) معرفی می‌گردد. در ضمن آن دسته از کالایی که ایران دارای پتانسیل رقابتمندی می‌باشد ولی هیچ‌گونه حضوری در بازارهای مذکور ندارد معرفی می‌گردند. فهرست مذکور از طریق شاخص پتانسیل صادراتی آنکتاد، اندازه واردات کشورهای مورد مطالعه و نرخ رشد بازارها ارایه می‌گردند.