درباره نگرشی بر اصول و مفاهیم مقدماتی علوم جرم شناختی
علوم جنایی، مجموعهای از رشتههای مطالعاتی است که موضوع آنها «جرم» و بررسی آن از نظر قوانین و مقررات کیفری است. به عبارت دیگر علوم جنایی رشتهای دستوری و هنجاری است و مبتنی بر قواعد و مقرراتی است که مقنن تهیه کرده و بر اساس آن جرم از غیرجرم تفکیک میشود و جنبههای مختلف عمل مجرمانه با توجه به تنظیم و تنسیق آنها در قوانین و مقررات کیفری، مورد بررسی قرار میگیرد.
در علوم جرمشناختی نیز موضوع مطالعه «جرم» است ولی در این رشته ماهیت و علتشناسی جرم مورد توجه قرار میگیرد. در واقع در این رشته ماهیت و علتشناسی جرم مورد توجه قرار میگیرد. در واقع در این رشته به دنبال یافتن پاسخ این سوال هستیم که چرا یک عمل مجرمانه از جانب یک فرد ارتکاب مییابد. پس این علم در واقع علم علتشناسی جرم است که علتشناسی جنایت نیز نامیده میشود. بنابراین در علوم جرمشناختی یا جرمشناسی، ماهیت و علل وعوامل ارتکاب جرم از جنبههای مختلف بررسی میشود.
علوم جرم شناسی، علوم شناسایی جرم و علوم تکوین جرم هستند. بنابراین علت شناسی تابع مرز و حدود سیاسی نیست. چون روشهای معمول برای علت شناسی، جنبه جهانی دارند.
جرمشناسی بدنبال عدم کارآئی حقوق کیفری کلاسیک در مقابل پدیده بزهکاری بوجود آمد و علیرغم اعمال مجازاتها، پدیده بزهکاری و جرم سیر صعودی خودش را طی کرد. همین امر سبب شد که حقوقدانان و دانشمندان حقوق کیفری به این فکر افتادند که سوای مواد قانونی، به مطالعه سیر صعودی جرم نیز بپردازند.
علوم جرم شناسی شاخههای گوناگونی نیز دارد:
۱)جرم شناسی نظری (عمومی، تئوری)
۲) جرم شناسی عملی (کاربردی، بالینی)
در جرم شناسی نظری، با تئوریها و نظریات عمده جرم شناسی سروکار داریم. موضوع جرمشناسی عمومی عمدتاً هماهنگ کردن، مقایسه، تطبیق، مقابله و ترکیب نتایجی است که از علوم دیگری که با جرم سروکار دارند بوجود میآید. به عبارت دیگر، جرمشناسی عمومی نتایج رشتههای دیگر را در برخورد با جرم هماهنگ کرده و به صورت اصول کلی ارائه میکند.