کتاب رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت

فلسفه تعلیم و تربیت، ماهیت دوگانه‌ای دارد زیرا از سویی به رشته‌ای انتزاعی و نظری چون فلسفه و از سوی دیگر به عرصه‌ای عملی، یعنی تعلیم و تربیت و مسائل آن، مربوط می‌گردد. در حالی که تعلیم و تربیت با رشته‌های تجربی‌تری چون روان‌شناسی و جامعه‌شناسی نیز ارتباط عمیقی دارد و در ابعادی از مسائل آن، به روش‌های پژوهش تجربی نیاز خواهد بود، به نظر می‌رسد در زاویه ارتباطی‌اش با فلسفه، به لحاظ روش‌شناختی، به روش‌های پژوهش فلسفی وابستگی بیابد. بر این اساس، برای مشخص کردن روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، باید این نکته را روشن کرد که رویکردها و روش‌های پژوهش فلسفی، در این حوزه و برای تامل درباره مسائل تعلیم و تربیت، چگونه قابل استفاده‌اند. از این رو، پژوهش حاضر در پی آن رفته است که با تامل در ماهیت پژوهش‌های فلسفی از سویی و توجه به مسائل تعلیم و تربیت، از سوی دیگر، حدود و ویژگی‌های روش‌های پژوهش در حوزه فلسفه تعلیم و تربیت را مشخص سازد. آثار متفکران فلسفه تعلیم و تربیت نیز نشان می‌دهد که آنان هر یک بر حسب رویکرد فلسفی خاص خود، از روش‌های پژوهش فلسفی بهره گرفته‌اند تا درباره شماری از مسائل تعلیم و تربیت که ویژگی بنیادی‌تری دارند، به بررسی بپردازند. در این پژوهش، سعی بر آن بوده که رویکردهای روش‌شناختی همراه با گرایش‌ها و روش‌های شناخته شده فلسفی، با نظر به مسائل تعلیم و تربیت، مورد وارسی قرار گیرد و رهنمودهایی برای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت فراهم آید.