حضرت آیتالله مهدویکنی در طول سالهای پس از انقلاب اسلامی و در کنار مسؤولیتهای متعدد و کلان اجرایی و علمی خویش، امامت جمعهی موقت تهران را نیز در دورهای محدود به عهده داشتند و در مواقعی نیز بنا به ضرورت، سخنران پیش از خطبههای نمازجمعهی تهران بودهاند. اگرچه معدود بودن دفعات عهدهداری این مسؤولیت از سوی معظمٌله، ازیکسو موجب شده تا این وجه از نقش اجتماعی، عبادی و سیاسی ایشان کمتر به چشم آید ولی از سوی دیگر، همین محدودیت میتواند بر اهمّیت محتوای این خطبهها و سخنان بیافزاید. به ویژه آنکه جستجوی پژوهشگر نشان میدهد که هیچیک از سخنرانیهای پیش از خطبهها و نیز تقریباً هیچیک از خطبههای ایشان تاکنون انتشار نیافته است.
ازاینرو به معاونت پژوهشی دانشگاه و دفتر تنظیم آثار معظمٌله پیشنهاد شد تا این مجموعه از خطبهها و سخنان در یک قالب منسجم گردآوری و با تدوین علمی نوینی انتشار یابند. مجموعهی موردنظر عبارتند از:
الف) سخنرانیهای پیش از خطبههای نمازجمعهی تهران: مجموعاً ۵ سخنرانی را در طی سه سال به شرح زیر در بر میگیرد:
سال ۱۳۵۹ یک سخنرانی به تاریخ ۱۰ /۵ /۱۳۵۹
سال ۱۳۶۰ یک سخنرانی به تاریخ ۱۱/ ۲ /۱۳۶۰
سال ۱۳۶۱ سه سخنرانی به تاریخهای ۳/ ۲/ ۱۳۶۱؛ ۱۹ /۶/ ۱۳۶۱؛ و ۵ /۹/ ۱۳۶۱
ب) اقامهی نماز و ایراد خطبه در نمازجمعهی تهران: ۱۲ مورد که در مجموع ۲۴ خطبه را به شرح زیر دربرمیگیرد:
سال ۱۳۶۱ یک مورد به تاریخ ۲۰ /۱۲/ ۱۳۶۱
سال ۱۳۶۲ سه مورد به تاریخهای ۱۶ /۲/ ۱۳۶۲؛ ۳/ ۴ /۱۳۶۲؛ و ۷/ ۱۱/ ۱۳۶۲
سال ۱۳۶۳ سه مورد به تاریخهای ۱۷/ ۱ /۱۳۶۳؛ ۸ /۴ /۱۳۶۳؛ و ۱۶/ ۹ /۱۳۶۳
سال ۱۳۶۴ دو مورد به تاریخهای ۷ /۴ /۱۳۶۴؛ و ۲۵ /۵ /۱۳۶۴
سال ۱۳۷۷ سه مورد به تاریخهای ۱۷ /۷/ ۱۳۷۷؛ ۲۴ /۷ /۱۳۷۷؛ و ۱/ ۸/ ۱۳۷۷
بنابراین مجموعهی حاضر شامل ۵ سخنرانی معظمٌله پیش از خطبهها در کنار ۲۴ خطبهای که - ضمن ۱۲ مورد اقامهی نماز- ایراد شدهاند مجموعاً ۲۹ متن را در یک دورهی زمانی حدوداً ۲۰ ساله دربرمیگیرد.
ازسویی همانطور که خوانندگان محترم توجه خواهند نمود متن خطبهها و سخنرانیها مشحون از آیات مختلف قرآن کریم و روایات متعددی است که معظمٌله ضمن ارائهی مباحث اخلاقی آنها را ذکر نموده یا به آنها ارجاع دادهاند. بنابراین ازیکسو میتوان متن اثر حاضر را از این جهت، اثری اخلاقی و دینی برشمرد که خواننده را با ابعاد مختلف موضوعات اخلاقی بهویژه با تأکید بر جنبههای کاربردی آنها آشنا میسازد؛ و به همین دلیل به نظرم رسید خوب است خوانندهی علاقمند را در خلال اینگونه مباحث به کتاب اخلاق عملی معظمٌله نیز ارجاع دهم تا امکان طرح و مرور بیشتر نظرگاههای اخلاقی ایشان نیز فراهم آید.