کتاب پساساختارگرایی نشر انتشارات شوند

بیشتر آثار متأخر دریدا به اخلاق مربوط می‌شوند، به مسئله‌ی عمل درست در جهانی تهی از حقایق بنیادینی که بتوانند مبنایی برای انتخاب باشند. ادیان بر چنین مبناهایی استوارند. آن‌ها آن‌چه را که باید انجام دهیم مشخص می‌کنند و در وهله‌ی نهایی به اراده‌ی خدا، که به صورت نشانه‌های قدسی بر کشیشان یا پیامبران آشکار می‌شود، متوسل می‌شوند. اراده‌ی خدا در این معنا کلی و نهایی در نظر گرفته می‌شود، واقعیتی ناب و مطلق که بدون آن جستجوهای انسان ناامیدانه می‌مانند. باورهای سکولار هم می‌توانند واقعیت نهایی دیگری بیابند که جایگاه ساختاری همان صلاحیت را اشغال کند: مثلاً عقل یا قانون اخلاقی، یا شاید قوانین طبیعت. این ارزش‌های متافیزیکی بنیان‌های نهایی در نظر گرفته می‌شوند که تمام ارزش‌های دیگر به آن‌ها وابسته هستند. اما اگر ارزش‌ها از زبان ناشی می‌شوند، و زبان جهان را از هر فرهنگ به فرهنگ دیگر به طور متفاوتی برش می‌زند و تفاوت‌گذاری می‌کند، هیچ دسترسی‌ای به یک واقعیت کلی و بنیادین وجود ندارد. اراده‌ی خدا ممکن است وجود داشته باشد، اما همان‌طور که تاریخ نشان داده است، این اراده می‌تواند در عمل محل مناقشات بسیاری باشد، زیرا هر دو طرف در یک مناقشه می‌توانند به دلایل خودشان ادعا کنند که نماینده‌ی این اراده هستند (یکی از مضامین مهم قرن بیست و یکم می‌تواند این باشد که آیا غرب به‌درستی این نمایندگی را انجام می‌دهد یا شرق). همین‌ها را می‌توان در مورد عقل و طبیعت نیز گفت. در هر مورد دیدگاه‌های مقابل هم به آن‌ها متوسل می‌شوند: فمینیست‌ها و ضد-فمینیست‌ها، همجنس‌گرایان و همجنس‌هراسان. آیا در این‌جا یک اخلاق واسازی می‌تواند وجود داشته باشد، اخلاقی بدون متافیزیک؟ آثار خود دریدا، به باور وی، شک‌گرایانه، اما «ایجابی» هستند. اگر از یک سو عنصر دیگری در همان‌بودگی، تفاوت در درون فرهنگ‌ها، زبان‌ها و سوژه‌ها، باعث می‌شود که تمامیت‌گرایی و ملی‌گرایی و تمام تلاش‌ها برای آوردن جوامع یا گروه‌ها در راستای یک هویت واحد از بین برود، از سوی دیگر، باعث نمی‌شود که مسئولیت پذیرفتن خود این موضع نیز از بین برود. ارزش‌ها نه‌تنها تاریخ دارند، همچنین با هم متفاوت‌اند. بنابراین می‌توانند در آینده تغییر کنند، اگر نه در پرتو ایده‌ی (idea یا Idea) ثابتِ خوب (the good)، دست‌کم به این امید که روزی بتوان رد بدیلی را که در آن‌ها ثبت شده تشخیص داد. دریدا این شیوه‌ی تفکر را «موعودباوری» می‌خواند: نه وعده‌ی یک موعود خاص، که مطالب یک کتاب مقدس خاص، مسیحی یا اسلامی، را اجرا کند، بلکه امید به آینده‌ای متفاوت که «می‌آید» (avenir, a venir).