کتاب «دموکراسی کربنی: نفت و قدرت سیاسی در جهان» نوشته تیموتی میچل ( -۱۹۵۵) نویسنده آمریکایی است.
او در این کتاب به نسب فروش و استخراج سوختهای فسیلی و دموکراسی در کشورهای جهان پرداخته است.
میچل درباره نگارش این اثر نوشته است: نوشتن کتاب را به این دلیل آغاز کردم که میخواستم درک بهتری از رابطه بین دموکراسی و نفت داشته باشم. ابتدا، مانند هر شخص دیگری به نفت و دموکراسی به مثابه دو موضوع جداگانه میاندیشیدم و میخواستم درک بهتری از چرایی بد بودن یکی برای دیگری پیدا کنم. اما پس از پیگیری نحوه شکلگیری صنعت نفت در خاورمیانه، و یافتن راههای اکتشاف نفت، ساخت خط لوله و پایانهها، تبدیل نفت به اشکالی از انرژی گرمایی و ترابری، تبدیل درآمد حاصل از این فرایندها به سود و جستجوی راههایی برای گردش و مدیریت جریان پول به طور فزایندهای برایم آشکار شد که انرژی فسیلی و سیاستهای دموکراتیک مدرن به شکل پیچیدهای درهمتنیدهاند.
در قسمتی از کتاب «دموکراسی کربنی» میخوانیم:
«در پی حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، در مورد یکی از این محدودیتها بسیار بحث شد. اغلب گفته میشود که یکی از ویژگیهای برجسته خاورمیانه فقدان دموکراسی است و از نظر بسیاری از کسانی که درباره این منطقه مینویسند، نفت عامل این فقدان است. کشورهایی که بخش عمده درآمدهایشان از صادرات نفت به دست میآید، کمتر به دموکراسی گرایش دارند. موج خیزشهایی که جهان عرب را در سال ۲۰۱۱ درنوردید حکایت از رابطه مستقیم بین درآمدهای بالای نفتی و مشکل مطالبات فزاینده مردم برای برخورداری از زندگی دموکراتیک و برابرتر داشت. در مجموع، هرچقدر که کشوری نفت کمتری تولید میکرد و تولید آن نیز سریعتر روی به کاهش داشت، مبارزات دموکراسیخواهانه در آن گستردهتر بود. تونس و مصر، که خیزش در آنها آغاز شد، و یمن، بحرین و سوریه که قیام بهسرعت در آنها گسترش یافت، از جمله کوچکترین تولیدکنندگان نفتِ منطقه بودند و در همه آنها نیز تولید نفت رو به کاهش داشت. از هشت تولیدکننده بزرگِ نفت در خاورمیانه، تنها در لیبی که کوچکترین تولیدکننده در میان آنها بود (و تولید آن نیز بهتازگی رو به کاهش گذاشته بود) مبارزات سیاسی مشابهی آغاز شد، هرچند تعارض در لیبی سریعتر از همه به خشونت و مداخله خارجی گرایید».
میچل تئوری جالبی را مطرح میکند و دید تازهای به مسئله دموکراسی دارد. او عقیده دارد که نحوه تولید و پخش زغال سنگ دموکراسی را ایجاد کرد، اما تولید نفت، به علت محدود شدن دخالت نیروی انسانی باعث محدود شدن دموکراسی شد.
این کتاب مهمی است اما خواندنش راحت نیست و حوصله میخواهد!
5
کتابی فوقالعاده خواندنی و آموزنده با ترجمهای دقیق اما پردستانداز