آیا پختن غذا با حرارت ذهن، طی کردن مسافت با سرعتی بیش از سرعت نور، شفا گرفتن بیمارانی که از آنها قطع امید شده است و یا آوردن اندیشهها بر روی بدن، با توجه به تواناییهای بشر امکان پذیر است؟ بسیاری از مردم اینگونه اتفاقات را باور ندارند و آنها را خرافه میدانند. اما گروهی از دانشمندان سعی دارند تا قدرت بیانتهای ذهن انسان را با استفاده از متافیزیک و مبانی علمی توضیح دهند و این مسائل را ممکن میدانند. تالبوت در کتاب جهان هولوگرافیک سعی در توضیح تواناییهای عظیم ذهن و اسرار ناشناختهی آن دارد.
«آلبرت انیشتین» بزرگترین فیزیکدان معاصر، اثبات کرد که هیچ ارتباطی با سرعتی بالاتر از سرعت نور امکان پذیر نیست. اما «اسپکت» و تیمش کشف کردند که ذرات زیر اتمی مانند الکترونها تحت شرایطی خاص میتوانند فارغ از فاصلهای که دارند با یکدیگر و به طور همزمان ارتباط برقرار کنند. با توجه به کشف «اسپکت»، فیزیکدان انگلیسی «دیوید بوهم» این نظریه را مطرح کرد که جهان در اصل یک هولوگرام عظیم و با شکوه است.
هولوگرام تصویری است سه بعدی که با استفاده از لیزر ساخته میشود. به منظور تولید هولوگرام، جسم باید ابتدا در نور یک اشعه لیزر غرق شود. سپس، اشعه دومین لیزر با انعکاس اشعه قبلی برخورد میکند و باز میگردد که یک الگوی تداخلی را میسازد. وقتی فیلم ظاهر شده با اشعه لیزر دیگری روشن شود، تصویر سه بعدی جسم ظاهر میشود. زمانیکه مثلا تصویر هولوگرام یک کتاب از وسط به دو قسمت تبدیل شود و دوباره با اشعه لیزر روشن شود، مشخص میشود که باز هر قسمت تصویر اصلی کتاب را نشان میدهد. اگر باز هم تقسیم کردن کتاب ادامه پیدا کند، همچنان هر جز تصویر کتاب را به طور کامل نشان میدهد و یک نظم کل در جزء را به تصویر میکشد. با استفاده از همین موضوع «بوهم» عنوان میکند که ذرات زیر اتمی به یکدیگر از فاصلههای دور پیامهای سری منتقل نمیکنند بلکه آنها اساسا موجودیت مستقل ندارند و همگی از یک منشا کلی و بنیادی هستند.
«بوهم» معتقد است در یک جهان هولوگرافیک زمان و فضا نیز به صورت واقعیت بنیادی نیستند زیرا در واقع هیچ چیز واقعا جدا از چیزهای دیگر نیست و زمان و مکان در یکدیگر ادغام خواهند شد. با استفاده از این نظریه مایکل تالبوت کتاب جهان هولوگرافیک را نوشت و کتاب در سراسر جهان طرفداران بسیار زیادی دارد.
«داریوش شایگان» فیلسوف و نویسنده؛ بعد از مطالعهی کتاب، جهان هولوگرافیک و نظم مستتر و نامستتر آنرا جالب و هیجانانگیز میداند. «گلی ترقی» نویسنده و مترجم هم بعد از مطالعهی اثر داریوش مهرجویی از خوانش این کتاب ابراز رضایت کرد و از اینکه جهان هولوگرافیک در حالی که هست و دیده میشود مانند تصویر سه بعدی «پرنس لیا» در فیلم جنگ ستارگان، آنجا نیست و وقتی دست از میان آن رد میشود هیچ چیز نیست شگفت زده شده بود.
اما تمام نقدها دربارهی کتاب مثبت نیست و بسیاری از دانشمندان کتاب را نظریه علمی نمیدانند بلکه آن را «شبه علم» دستهبندی کرده و انتقادات زیادی به پایه و اساس تحلیلها و نظریات کتاب وارد میکنند. دکتر «محمدرضا توکلی صابری» یکی از مترجمان حرفهای کتابهای علمی دربارهی کتاب جهان هولوگرافیک اینگونه مینویسد: «متأسفانه این کتاب نه تنها هیچ توضیح عقلانى این پدیدههای ماورایی به دست نمىدهد و هیچ یک از این ادعاها را ثابت نمى کند، بلکه خواننده ایرانى هم هیچ رابطهاى بین مفاهیم مورد ادعا در این کتاب و عرفان اسلامى یا ایرانى نمىیابد. انبوه خیالبافىهاى موجود در این کتاب براى کسى که در جهان واقعى زندگى مىکند، تفکر عقلانى دارد، و مبادى علوم را مىداند واقعاً حیرت آور است. این کتاب به استدلال منطقى و تفکر عقلانى نه پوزخند، بلکه قهقهه زده است. دنیاى تالبوت دنیاى هولوگرافى نیست، دنیاى هپروت و هالوسالارى است. «جهان هولوگرافیک» تالبوت کاریکاتورى از مُثُل افلاطونى همراه با آمیزهاى از خرافات است. تنها بخشى از کتاب که حاوى حقایق علمى است، بخشى است که به توضیح هولوگرافى مى پردازد، که البته در این مورد هم تالبوت زیاد موفق نبوده است و خیالات خود را در میان توضیحات علمى جا زده است. تالبوت البته کتابهاى شبه علمى زیادى نوشته است و افسانه پردازىهاى زیادى کرده است، ولى این کتاب از نظر تحمیق مردم، واقعاً سرآمد آنهاست. او با نوشتن این کتاب ژانر جدیدى به نام «افسانه شبه علمى» به وجود آورده که کاریکاتورى است از افسانه هاى علمى و شبه علم»
مايكل تالبوت (Michael Talbot) نویسنده آمریکایی، در سال 1953 در ایالت میشیگان آمریکا به دنیا آمد. در دوران جوانی به نیویورک رفت و در آنجا به عنوان یک نویسنده آزاد و مستقل شروع به فعالیت کرد. در آن سالها تالبوت دربارهی مسائل مختلف مطالبی را منتشر میکرد. اولین رمان خود را با نام «وابستگی ظریف» منتشر کرد که درباره زندگی خونآشامها نوشته شده است. با وجود اینکه کتاب هرگز تجدید چاپ نشد اما به عنوان یکی از رمانهای کلاسیک درباره خون آشامها شناخته میشود و در لیست بهترین رمانها با محوریت خون آشامها قرار گرفته است. دو رمان دیگر او با نامهای «باتلاق» و «شبانهها» در ژانر وحشت نوشته شده است.
موضوع محوری کتابهای تالبوت پیدا کردن شباهتهایی بین اسطورهها و رازهای باستانی و فیزیک کوانتوم است. تالبوت بر اساس نظریههای دو دانشمند به نام «پریبرام» و «بوهم» معتقد است که جهان ما شبیه هولوگرامی عظیم است. «پریبرام» روانشناس اتریشی معتقد است که مغز ما شبیه یک هولوگرام است که تصویرهای سه بعدی را در ذهن ما ایجاد میکند (که بسیاری از روانشناسان در صحت این موضوع شک و تردید دارند). «بوهم» فیزیکدان آمریکایی نیز در نظریهی بیان میکند که سطح دیگری از حقیقت در ورای واقعیت فیزیکی ادراک روزمرهی ما قرار دارد (درباره نظریه بوهم نیز بسیاری از فیزیکدانها نقدهای جدی دارند). براساس نظریه جهان هولوگرافیک از این دو دانشمند، تالبوت کتاب جهان هولوگرافیک : نظریهای برای توضیح تواناییهای فراطبیعی ذهن و اسرار ناشناختهی مغز و جسم را منتشر کرد.
داريوش مهرجويی آن را به فارسی برگرداند و انتشارات هرمس آن را روانه بازار کرد. کتاب دیگر نویسنده به نام «عرفان و فبزیک جدید» نیز توسط «مجتبی عبداللهنژاد» به فارسی ترجمه نشر «هرمس» آن را منتشر کرده است.
علاقهمندان به كتاب جهان هولوگرافیک (The Holographic Universe) ميتوانند نسخهي الكترونيك (pdf) این اثر را با ترجمههای ذکر شده و همچنین دو نسخهی صوتی آن را در سايت فيديبو خرید و دانلود كنند.
«داريوش مهرجويی» فیلمساز، نویسنده و مترجم ایرانی است که در سال 1318 در تهران متولد شد. مهرجویی که بیشتر به عنوان کارگردان و فیلمساز در بین مردم شناخته شده است دارای لیسانس فلسفه از دانشگاه یو سی ال ای (UCLA) آمریکا است. او یکی از شناخته شدهترین فیلمسازان ایرانی است که در عرصههای جهانی نیز خوش درخشیده است. با این حال همواره علاقهاش به ادبیات و فلسفه در آثار او دیده میشود. بسیاری از فیلمهای او از داستانها و رمانهای مطرح اقتباس شده است.
فیلم «گاو» ساخته مهرجویی در سال 1348 به کمک «غلامحسین ساعدی» بر اساس مجموعه داستان «عزادران بَیَل» ساخته شد و یکی از فیلمهایی لقب گرفت که موج نوی سینمای ایران را شکل داد. مهرجویی علاوه بر فیلمسازی، در زمان تحصیل در آمریکا سردبیری مجله پاریس ریویو را در لوس آنجلس برعهده داشت. همچنین او چندین جلد رمان از جمله به خاطر «یک فیلم بلند لعنتی، در خرابات مغان و سفر به سرزمین فرشتگان» را نیز منتشر کرده است. علاوه بر این، او به عنوان مترجم نیز فعالیت کرده است و کتابهایی مانند «بعد زیبایی شناختی و زیباشناختی واقعیت» از «هربرت مارکوزه» و «آوازهخوان طاس و درس» از «یونسکو» با ترجمه «داریوش مهرجویی» در بازار یافت میشوند. کتاب جهان هولوگرافیک را نیز پس از معرفی توسط «داریوش شایگان» و «گلی ترقی» ترجمه کرد. او در مقدمه کتاب اینگونه مینویسد: «من وقتی آنرا خواندم، عین یک داستان شیرین هیجانانگیز بود که در عین حال داشت به سوالهای بزرگ هستی شناختی، یزدان شناختی و فلسفی من نیز جور خاصی جواب روشن امروزی میداد (فارغ از رمز و راز و ابهام)، تا حدی باورپذیر مینمود.»
در فیلم جنگ ستارگان، ماجراهای سفرهای «لوک اسکای واکر» زمانی آغاز میشود که از روباتی به نام «آرتو دیتو» اشعهای نورانی فرا میتابد و تصویر سه بعدی مینیاتوری کوچک «پرنسس لیا» را روی زمین مجسم میسازد. لوک مسحور و شگفت زده مجسمه نورانی و شبحگونه ای را میبیند که التماس کنان کسی را به نام اوبی – وان کنوبی به کمک میطلبد. این یک تصویر هولوگرام است، یعنی تمثالی است سه بعدی که به وسیله اشعه لیزر ساخته شده و جادوی تکنولوژیک لازم جهت ساختن چنین تصویری واقعا حیرتآور است. ولی حیرتآورتر اینکه برخی دانشمندان بر این باورند که خود جهان نوعی هولوگرام غول پیکر است، یعنی توهمی است با شکوه، با همه جزئیاتش، که کم و بیش واقعیتر یا ناواقعیتر از تصویر پرنسس لیا نیست که لوک را به جستجو و طلب وا میدارد.