کتاب جنسیت مغز
تفاوت‌های واقعی میان زنان و مردان

«مرد که گریه نمی‌کند»، «مثل دخترا جیغ نکش» و هزاران جمله‌ی مشابه دیگر که نگاه جنسیتی‌ دارد و شکلی قراردادی در تربیت کودکان پیدا کرده را هر روز می‌شنویم. هر کدام از ما تا به حال دست کم چند باری به چنین جملاتی به‌شدت اعتراض کرده‌ایم و با شرطی کردن رفتار کودک در قالب جنسیتش مخالف بوده‌ایم. حالا خیلی تعجب خواهید کرد اگر بشنوید بالاخره محققان کشف کردند که چرا پسرها باید رفتاری محکم و تهاجمی داشته باشند و دختران لطیف و احساسی‌تر باشند. زمان آن رسیده که بپذیریم زنان و مردان تفاوت‌های زیادی با هم دارند. این تفاوت‌ها فقط منحصر به ویژگی‌ها و خصوصیات ظاهری نمی‌شود. ماجرا خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. پس از سال‌ها مطالعه و تحقیق روی گروه‌های مختلف زنان و مردان و نوع رفتار، عملکرد و حتی تصمیم‌گیری آن‌ها، بالاخره متخصصان رازی را برملا کردند که شاید خیلی هم برای برخی افراد خوشایند نباشد: زن و مرد با هم برابر نیستند. درواقع ساختار مغز و مکانسیم‌های ذهنی در این افراد آن‌قدر متفاوت است که حتی اگر هم بخواهیم، واقعیت‌های زیستی اجازه‌ی برابری زن و مرد را نمی‌دهد. در کتاب «جنسیت مغز» با «آن مویر» و «دیوید جسل» همراه شوید تا با جزییات این پدیده بیشتر آشنا شوید.

مروری بر بخش‌های کتاب جنسیت مغز

در کتاب جنسیت مغز، ابتدا یاد می‌گیریم که اصلا منظور از تفاوت چیست و چه تفاوت‌هایی میان مرد و زن وجود دارد. در بخش بعدی می‌بینیم که چطور هورمون‌ها می‌توانند باعث تفاوت در جنسیت و رفتار هر فرد شوند. حتی تاثیر هورمون‌ها در مرحله‌ی جنینی هم چیزی است که به‌طور کامل در این بخش از کتاب توصیف شده است. سپس وارد مبحث پیچیده و جالب جنسیت مغز می‌شویم. چرایی و چگونگی تمام رفتارها و افکار در افراد مختلف در اینجا مورد بررسی قرار گرفته است. ضمن این که ساختار مغز و وظایف هر یک از بخش‌های آن به‌طور دقیق بررسی شده است. در این قسمت آزمونی آمده که مشخص می‌کند مغز شما زنانه است یا مردانه. تفاوت‌های دوران کودکی از دوران نوزادی تا مدرسه و ارتباط مغز با سن در بخش‌های بعدی این کتاب آمده است. در ادامه با تفاوت توانایی‌ها و تفاوت‌های پدر و مادرها هم آشنا می‌شویم. این کتاب حتی نقش جنسیت ذهن را در محیط کار و تاثیر آن روی عملکرد حرفه‌ای افراد هم بررسی کرده است. در کنار تمام واقعیت‌های علمی که در این کتاب آمده است، از نمونه‌های واقعی افرادی استفاده شده که درستی هر ادعا را در زندگی افراد معمولی نشان می‌دهد. نویسنده در پایان یادآوری کرده که این کتاب، اثری توصیفی نیست، بلکه مجالی است تا یک بار دیگر نگاه عمیق‌تر و دقیق‌تری به خود داشته باشیم تا بتوانیم از زندگی منطقی‌تر و سالم‌تری برخوردار شویم.

درباره کتاب جنسیت مغز

در جنسیت مغز اسراری فاش می‌شود که ممکن است شنیدنش برایتان دردناک باشد. شاید از این که تمام این مدت به اشتباه افکاری را در سرتان کرده‌اند و رفتارهایی را به شما القا کرده‌اند، خشمگین شوید. اما جای نگرانی نیست. به محض این که به نویسنده اعتماد کردید، او به آرامی و مانند دوستی دلسوز با شما همراهی می‌کند تا این درد را تسکین دهد. او از تمام مردان و زنان درخواست می‌کند که این واقعیت‌ها را بپذیرند. پذیرفتن تفاوت‌های ریشه‌ای زن و مرد، باعث می‌شود خیلی از مسائل و مشکلات فردی و اجتماعی کم‌رنگ شود و حتی والدین بتوانند تعامل سازنده‌تری در برخورد با فرزندان و تربیت نسل‌های آینده داشته باشند. اگر مردان در نقشه‌خوانی بهتر عمل می‌کنند، زنان هم توانایی شخصیت‌خوانی قوی‌تری دارند. این تفاوت‌ها از کنترل افراد و جامعه بیرون است. همه چیز در مغز و هورمون‌ها خلاصه می‌شود. نویسنده در این کتاب یادآوری می‌کند که زنانی که تا سی و چهل سالگی خود را مانند مردان زندگی کرده‌اند، درد و رنج فراوانی تجربه کرده‌اند.

زن و مرد برابر هستند، اما این واقعیت زمانی معنا دارد که آن‌ها را در بستر جامعه‌ی بشری در نظر بگیریم. در غیر این ‌صورت، باید بپذیریم که آن‌ها در هوش، مهارت و رفتارهای فردی و اجتماعی تفاوت‌های زیادی با هم دارند. خیلی ساده است! مغز زن و مرد با هم تفاوت دارد، پس زن و مرد متفاوت هستند و با هم برابر نیستند. علت تفاوت این دو گروه در این است که ساختار مغز زنان و مردان با هم فرق می‌کند. مغز اطلاعات را به شکلی کاملا متفاوت پردازش می‌کند و همین تفاوت باعث می‌شود که هر یک از این افراد، در شرایط مختلف تصمیمات متفاوتی بگیرند و عملکرد خاص خودشان را داشته باشند. در ابتدای این کتاب، خاطره‌ی جالبی از پدر و مادری آمده که برای این که روحیه‌ی تهاجمی فرزندشان را کاهش دهند، به جای اسباب‌بازی‌های جنگی و سرباز، شخصیت‌های اسباب‌بازی جدیدی مانند معلم و کارمند در اختیار او گذاشتند. اما پس از مدتی یک روز متوجه می‌شوند که پسرشان با همان معلم و کارمند، جبهه‌ی جنگ درست کرده است. البته این پدر و مادر آن‌قدر باهوش بودند که تصمیم گرفتند از آن به بعد دیگر برای تغییر پسرشان کاری نکنند و او را همان طوری که هست بپذیرند.

طی ده سال گذشته، بسیاری از پزشکان، دانشمندان، روان‌شناسان و جامعه‌شناسان تحقیقات زیادی انجام داده‌اند که همه‌ی آن‌ها به یک نتیجه ختم شده و هر کدام تصویری کاملا متفاوت از زن و مرد ارائه کرده‌اند. با این که دانشمندان یافته‌های زیادی کشف کرده بودند که خیلی از آن‌ها به‌دلیل مشکلاتی که احتمال داشت در اوضاع جامعه و زندگی مردم ایجاد کنند، نادیده گرفته شدند. اما این که ما چیزی را نمی‌دانیم، به معنای این نیست که آن چیز واقعیت ندارد یا درست نیست. در بحث تفاوت‌های مغزی، هورمون‌ها نقش تاثیرگذاری دارند. هورمون‌هایی که در مغز زن و مرد ترشح می‌شود، هر کدام میزان و عملکردی متفاوت دارد که باعث می‌شود در نهایت افراد رفتارها و تصمیمات متفاوتی داشته باشند. به گفته‌ی یکی از روان‌شناسان کانادایی، «مغز اندامی دارای جنسیت است». هورمون‌ها فقط در ظاهر و رفتارهای افراد تاثیر ندارند. اگر در مراحل مختلف رشد و زمانی که فرد در حالت جنینی است، هورمون‌ها را کم و زیاد کنیم، در جنسیت و رفتار او هم تغییراتی به وجود می‌آید. چنین آزمایشاتی بارها روی حیوانات مختلف انجام شده و نتایج آن شاهد این حقیقت است.

درباره نویسنده

آن مویر، نویسنده و محقق بریتانیایی است که در زمینه‌ی عصب‌شناسی و تفاوت‌های زن و مرد تخصص دارد. او تاکنون کتاب‌های زیادی در همین زمینه نوشته که باعث شده دروازه‌ی جدیدی در دنیای علم باز شود. دیوید جسل هم یکی از شخصیت‌های مطرح خبری است که در کنار کار نویسندگی، فعالیت‌های اجتماعی زیادی هم دارد. همکاری این دو نفر زمانی آغاز شد که آن مویر، پس از تحقیقات فراوان به نتایج جدید و جالبی درباره‌ی مکانیسم مغزی زنان و مردان رسیده بود، اما به دلیل غیر قابل پیش‌بینی بودن واکنش‌ها، به‌ویژه از سمت طرف‌داران برابری حقوق زن و مرد، چندان با صراحت از یافته‌های خود صحبت نمی‌کرد. مویر که به همراه دیوید جسل در تلویزیون بی‌بی‌سی کار می‌کرد، روزی راجع‌به تفاوت‌های زن و مرد صحبت می‌کنند و اینجا بود که مویر به حرف آمد و گفت که تفاوت‌های زن و مرد تنها منحصر به مکانیسم زاد و ولد و آناتومی بدن نیست. او اعتراف کرد که اطلاعات جدیدی در دنیای علم به دست آمده است. این اطلاعات و یافته‌ها به دلیل واکنش‌های اجتماعی، هنوز با رسانه‌ای در میان گذاشته نشده است. این گفت‌وگو، بهانه‌ای شد برای این که سال‌ها بعد این دو نفر، با همکاری هم تدارک یک برنامه‌ی تلویزیونی در همین‌باره را بریزند. آن‌ها هر ماه مقالات و پرونده‌های مختلفی درباره‌ی تفاوت مغز زن و مرد را با هم بررسی می‌کردند. تا این که ناگهان متوجه شدند، با جمع‌آوری این اطلاعات و خلاصه‌نویسی آن‌ها درواقع کتابی نوشته‌اند؛ کتابی که آن را جنسیت مغز نامیدند.

ترجمه کتاب جنسیت مغز به فارسی

«مهدی قراچه داغی» یکی از مترجمان بسیار موفق و خوش‌نام ایران است. قراچه داغی در زمینه‌های مختلفی مانند روان‌شناسی، کسب و کار، موفقیت و رمان بیش از 500 کتاب ترجمه کرده که بیش از 350 عنوان از این کتاب‌ها، روان‌شناسی هستند. «مردان مریخی، زنان ونوسی»، «عشق هرگز کافی نیست»، «از حال خوب به حال بد» و «روان‌شناسی تصویر ذهنی» از معروف‌ترین ترجمه‌های این مترجم بزرگ است. باتوجه به این که این مترجم بزرگ تجربه و مهارت بالایی در فن ترجمه دارد، می‌توانید مطمئن باشید که مفاهیم و پیام‌های نویسنده به خوبی در متن ترجمه شده، منتقل شده است.

در بخشی از کتاب جنسیت مغز می‌خوانیم

از همان آغاز زندگی، نوزاد دختر به برقراری ارتباط با بزرگ‌ترها علاقه‌ی بیشتری نشان می‌دهد. در جریان یک بررسی در مورد کودکان دو تا چهار روزه معلوم شد که دخترها دو برابر پسرها تماس چشمی برقرار می‌کنند. اگر بزرگ‌ترها حرف بزنند، برقراری تماس چشمی دخترها از این هم طولانی‌تر می‌شود. اما حیطه‌ی توجه پسرها، چه وقتی بزرگ‌ترها صحبت می‌کردند و چه ساکت می‌ماندند، تفاوتی نمی‌کرد. آن‌ها به آن‌چه می‌دیدند، در مقایسه با آنچه می‌شنیدند، توجه بیشتری داشتند.