سنت و سیره پیامبر(ص) پس از قرآن، مهمترین مرجع در شناخت معارف اسلامی و الگوی زندگی برای میلیونها تن از پیروان این دین است. از اینرو شناخت و احاطه بر زوایای مختلف سیره آن حضرت، همواره یکی از دغدغههای متفکران و عالمان مسلمان و نیز اسلامپژوهان و خاورشناسان بوده و در میان مطالعات اسلامی جایگاه خاصی به خود اختصاص داده است.
بیشک چنانکه آدمیان فرزند زمانه خویشاند، تحقیقات آنان نیز غالباً متأثر از مقتضیات زمان و مکان است و نیازهای تحقیقی در جهتدهی به افکار و اهداف محققان نقشی انکارناشدنی دارند. اگر تاکنون بیشتر مطالعات و بررسیهای سیرهشناختی، درباره اخلاق و آداب زندگی فردی و اجتماعی پیامبر(ص) و یا استنباط احکام فقهی از سیره آن حضرت بوده است، در زمانه ما که از سویی بحث حکومت اسلامی مطرح و حداقل در سرزمین ما نوعی از آن برپا گردیده است و از سوی دیگر مباحثی همچون «آزادی بیان»، «آزادی مذهب»، «حقوق مخالفان» و «جایگاه اقلیتها» به دلمشغولی بسیاری از مردم، بهخصوص روشنفکران تبدیل شده است، بهنظر میرسد پرداختن به سیره سیاسی و حکومتی پیامبر(ص) و بررسی جایگاه مخالفان در اندیشه سیاسی و حکومتی ایشان، ضرورتی تامّ دارد.