- عاشورا؛ احیای سنت نبوی و سیرهی علوی:
«اسلام علوی، اسلام اموی» دنبالهی راهی است که «صابر اداک» در پژوهشهای اسلامیاش آن را پیش گرفته است. او ابتدا دو اثر ارزشمند درباب سنت نبوی و سیرهی علوی نوشت. دو کتاب «رحمت نبوی، خشونت جاهلی» و «اخلاق زمامداری» او مورد تحسینها و بحثهای زیادی قرار گرفتند. کتابهایی که یکیشان رویکردی نو به رفتار پیامبر (ص) با مخالفان به دست میدهد و دیگری گزارشی است تاریخی از سیرهی سیاسی امام علی (ع) در دوران حکومتش. و حالا وقت آن رسیده که گفتارهای پیشین ادامه یابند و تا نهضت عاشورا برسند؛ از آنجا که بررسی این نهضت بدون بررسی ایام خلافت معاویه و تشکیل دولت اموی، میسر نمینماید، نویسنده را بر آن داشته اثرش را «اسلام علوی، اسلام اموی» نام بگذارد. هدف از نگارش این کتاب، بررسی اسلام و مسلمانان و تحولات سیاسی و فرهنگی جامعهی اسلامی، پس از شهادت امام علی (ع) و پایان دوران خلافت راشده است؛ تحولاتی که با خلافت معاویه و تأسیس دولت امویان آغاز و بیست سال بعد به حادثهی خونین عاشورا منجر شد. غیر از سه کتاب یادشده، دیگر اثر قابل بحث این نویسنده «ذاتالسلاسل» است.
- پژوهشی درباب علل و انگیزههای نهضت عاشورا:
صابر اداک اسلام علوی، اسلام اموی را در دو فصل کلی نوشته: در فصل اول از خلافت معاویه میگوید و ترویج اسلام اموی. از احیای فرهنگ جاهلی سخن میگوید و در مبحث توسعهی جهل دینی، به مقولههای جعل حدیث و اطاعت محض از حکومت میپردازد. گفتوگو را سمت سیاستورزی غیراخلاقی امویان میکشاند و در این وادی از بهکارگیری مکر و حیله، بدعتها، لعن و نفرین و دشنامهایی سازمانیافتهای که به علی بن ابی طالب روانه میشد و نیز تزویر و ریاکاری حاکمان آن دوره سخن میگوید. از اختناق سیاسی و خشونتورزی امویان با مخالفان میگوید که سرکوب شدید شیعیان نیز از نتایج آن بود. در پایان فصل و پس از بحثی در مورد ولایتمندی یزید، اداک آنچه در این فصل بیان شد را بهاختصار جمعبندی و از آن نتیجهگیری میکند. فصل دوم کتاب به عاشورا میپردازد؛ نهضتی که نویسنده آن را احیای سنت نبوی و سیرهی علوی میداند. او در این فصل از آنچه در ایام خلافت معاویه بر امام حسین (ع) میگذشته، سخن گفته است. سپس بحث به خلافت یزید میرسد و آغاز نهضت حسینی. در این بخش نیز احوال و اعمال امام حسین (ع) در مکه، سفر ایشان از مکه به کوفه و رسیدن به کربلا، آخرین منزل آن حضرت، بیان شده است. در ادامه نیز اداک به واقعهی عاشورا میپردازد و از آنچه پس از عاشورا اتفاق افتاد نیز سخن به میان میآورد. در نهایت هم مثل فصل قبل جمعبندی و برشمردن آوردههایی است که از این بحث نصیب شنونده شده است.
- آثار صابر اداک در آوانامه:
کتاب صوتی «اسلام علوی، اسلام اموی» اثر «صابر اداک» است که طی همکاری نشر صوتی آوانامه و «انتشارات کویر» با صدای «مهدی خلیلی» تولید و منتشر شده است. پیش از این نیز آوانامه دو اثر شنیدنی دیگر از دکتر اداک با عناوین «اخلاق زمامداری» و «رحمت نبوی، خشونت جاهلی» را بهترتیب با صداهای «ایمان رئیسی» و مهدی خلیلی صوتی کرده است.