- «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِین»:
سنت و سیرهی پیامبر (ص) پس از قرآن، مهمترین مرجع در شناخت معارف اسلامی و الگوی زندگی برای میلیونها تن از پیروان این دین است. از این رو، شناخت و احاطه بر زوایای مختلف سیرهی آن حضرت، همواره یکی از دغدغههای متفکران و عالمان مسلمان و نیز اسلامپژوهان و خاورشناسان بوده و در میان مطالعات اسلامی، جایگاه خاصی به خود اختصاص داده است. از آنجا که تا کنون بیشتر مطالعات و بررسیهای سیرهشناختی، دربارهی اخلاق و آداب زندگی فردی و اجتماعی پیامبر (ص) و یا استنباط احکام فقهی از سیرهی آن حضرت بوده است، در زمانهی ما به نظر میرسد که پرداختن به سیرهی سیاسی و حکومتی پیامبر (ص) و بررسی جایگاه مخالفان در اندیشهی سیاسی و حکومتی ایشان، ضرورتی تام دارد. «صابر اداک» که سالها در باب سیرهی سیاسی و حکومتی امام علی (ع) پژوهش نموده و کتاب «اخلاق زمامداری» را با هدف آشنایی بیشتر با روش حکومت امام علی (ع) و دیدگاه سیاسی و اجتماعی آن حضرت تدوین کرده است، در دیگر اثر خود «رحمت نبوی، خشونت جاهلی» نتیجهی تحقیقهای گستردهی خود را با نگاهی تخصصی به «خشونت و مدارا با مخالفان» در سیرهی نبوی منعکس کرده است. نویسنده در این کتاب تلاش نموده تا با بیان کلیهی حوادث و برخوردهای پدیدآمده میان پیامبر (ص) و مخالفانش، علل و انگیزههای این برخوردها و جایگاه و حقوق مخالفان در اندیشهی سیاسی نبی اکرم (ص) را تبیین گرداند. اداک بهجز دو کتاب یادشده، دو کتاب قابل بحث دیگر نیز تحریر کرده که «اسلام علوی، اسلام اموی» و «ذاتالسلاسل» نام دارند.
- رویکردی نو به رفتار پیامبر (ص) با مخالفان:
صابر اداک رحمت نبوی، خشونت جاهلی را در سه فصل کلی نوشته است. در فصل اول که «پیامبر (ص) در برابر مشرکان» نام دارد، با روایت آغاز دعوت پیامبر و آزار و اذیت نسبت به مسلمانان و خود پیامبر (ص) شروع میشود، از حبشه، محاصرهی اقتصادی اجتماعی، سفر طائب و یثرب میگوید، دربارهی توطئهی قتل پیامبر و هجرت رسول اکرم به مدینه مطالبی میگوید، حول مقولههای اذن قتال، اعزام دستههای مسلح و غزوهی بدر بحث میکند و از تلاشهای پیامبر (ص) برای صلح، رفتار او با اسرا، غزوهی احد و عواقب آن حرف میزند، سخن از غزوههای دیگری چون بنیمصطلع و خندق به میان میآید، داستان صلح حدیبیه، فتح مکه و رفتار پیامبر (ص) با مکیان، غزوههای حنین و طائف و چند مسئلهی دیگر نیز بیان میشوند. فصل دوم «پیامبر (ص) در برابر اهل کتاب» نام دارد. این فصل ابتدا به مبحث پیامبر (ص) و یهود مدینه میپردازد، سپس با بحث حول علل و انگیزههای یهودیان در مخالفت با اسلام و سیر عداوتهای آنان با اسلام ادامه مییابد، از سه غزوهی بنیقینقاع، بنینضیر و بنیقریظه سخن میگوید و عواقب هریک را نیز برمیشمارد، پس از بحثی راجع به جایگاه شعر در میان اعراب، این فصل با غزوهی خیبر به اتمام میرسد. سومین فصل کتاب تحت عنوان «پیامبر (ص) در برابر منافقان» به موضوعاتی از قبیل همکاری و همدلی با دشمنان پیامبر (ص)، تضعیف روحیهی مسلمانان در خلال جنگها، اهانتها به پیامبر (ص) و در نهایت تلاش جهت ایجاد رخنه در صفوف مسلمانان سخن به میان میآید.
- پیامبری که در سرزمین جهل و خشونت، از عقل و شفقت سخن گفت:
کتاب صوتی «رحمت نبوی، خشونت جاهلی» اثر «صابر اداک» که رویکردی است نو به رفتار پیامبر (ص) با مخالفان، نتیجهی همکاری نشر صوتی آوانامه و «انتشارات کویر» که با صدای «مهدی خلیلی» تولید و منتشر شده است. پیش از این نیز طی همکاری آوانامه و انتشارات کویر، دیگر اثر شنیدنی صابر اداک با نام «اخلاق زمامداری» که گزارشی تاریخی از سیرهی سیاسی امام علی (ع) در دوران خلافت است، با صدای «ایمان رئیسی» صوتی شده است.