کتاب بازآفرینی هویت شغلی نشر انتشارات کتاب‌سرای نیک

در این کتاب داستان ده‌ها نفر بیان شده که شغل خود را تغییر داده‌اند و تجربه‌های آنها از دریچه‌ی نظریه‌های روانشناختی و رفتاریِ اثبات‌شده تحلیل می‌شود. این کتاب براساس داستان‌ها و تحقیقات گسترده در علوم اجتماعی، خطاها و دشواری‌های فرآیند گذار شغلی را تأیید کرده و اصول زیربنایی آن را شناسایی می‌کند؛ اما برنامه‌ای ده‌ماده‌ای برای گذار بهتر پیشنهاد نمی‌دهد، زیرا ماهیت فرآیند به این شکل نیست. بلکه چارچوب ساده‌ای را نشان می‌دهد. در این چارچوب، آنچه واقعاً در این فرایند دخیل است به همراه چند راهبرد‌ غیرمعمولِ آزموده و اثبات‌شده توصیف می‌شود که تفاوت بین ماندن در شغل فعلی و رفتن سراغ شغل جدید را نشان می‌دهند.

این کتاب بر دو ایده‌ی بسیار ساده تکیه دارد. اول، هویت شغلیِ ما گنج پنهانی نیست که در عمق وجودمان در انتظار کشف‌شدن باشد. بلکه شامل احتمالات زیادی است: برخی ملموس و عینی که با کارها، محل کارمان و داستان‌هایی که درباره‌ی کار و زندگی خود می‌گوییم، تعریف می‌شوند. بقیه فقط در قلمرو رؤیاهای شخصی و بالقوه‌ی آینده وجود دارند. دوم، تغییر شغل به معنای تغییر خودمان و بازسازی هویت‌مان است. ما از تعداد زیادی خود تشکیل شدیم، بنابراین تغییر به معنای ردوبدل‌کردنِ یک هویت با هویت دیگر نیست، بلکه فرآیندِ گذاری است که در آن مجموعه‌ی کاملی از احتمالات را دوباره پیکربندی می‌کنیم. این ایده‌های ساده، تمام چیزی را که ما در مورد یافتن شغل جدید، روشن و بدیهی می‌دانیم، تغییر می‌دهد. این ایده‌ها ما را وادار می‌کنند که بخش عمده‌ای از زمان و انرژی خود را به جای فکر و برنامه‌ریزی، و در نتیجه راهبردهای غیرمعمول، به عمل و اقدام اختصاص دهیم.

خرد متعارف به ما می‌گوید کلید یک تغییر موفق این است که اول واضح و روشن بدانیم که واقعاً چه کاری را می‌خواهیم و سپس از این دانش، برای اجرای راهبرد درست استفاده کنیم. دانستن، از لحاظ نظری، از خودکاوی[۲]، درون‌نگری فردی یا با کمک پرسشنامه‌های استاندارد و متخصصان خبره به دست می‌آید. وقتی خلق‌وخو، نیازها، شایستگی‌ها، هدف زندگی و ارزش‌های اصلی خود را شناختیم، می‌توانیم بیرون برویم و شغل یا سازمانی را پیدا کنیم که با آنها همخوانی داشته باشد. در مرحله بعد، به سراغ تمرین‌های آشنای هدف‌گذاری، تهیه‌ی جعبه‌های انتخاب[۳] و نوشتن لیست می‌رویم، یعنی همان روش‌های آزمایش‌شده و واقعی برای یافتن شغل در شرایط عادی. برنامه‌ریزی ضروری است. رویکرد متعارف به ما هشدار می دهد که قبل از اینکه کاملاً آماده باشیم و بدانیم دقیقاً به کجا می‌رویم، حرکتی نکنیم.

اما تغییرِ شغل از روش مرسوم پیروی نمی‌کند و خطی نیست. ما با آزمودن واقعیت، نه با نگاه‌کردن به درون، یاد می‌گیریم که چه کسی هستیم - به‌طور عملی نه نظری. ما امکانات و احتمالات واقعی را با کار عملی کشف می‌کنیم؛ امتحان‌کردن فعالیت‌های جدید، دستیابی به گروه‌های جدید، یافتن الگوهای جدید و بازنگری در داستان خود در حین تعریف‌کردن آن برای اطرافیانمان. آنچه ما می‌خواهیم با تجربه و تأیید دیگران در طول مسیر روشن می‌شود. ما اطلاعات جدید را تفسیر و ترکیب می‌کنیم، رنگ‌ها و خطوط را اضافه کرده و رنگ‌آمیزی و سایه‌زنی و شکل‌دهی می‌کنیم، زیرا انتخاب‌های ما کمک‌مان می‌کنند تا پرتره‌ای را ترسیم کنیم که در حال تبدیل به آن هستیم. برای ایجاد خود جدیدمان، باید آن را از ذهنمان بیرون بیاوریم. به نمونه‌هایی از افراد واقعی و آزمایش‌های ملموس نیاز داریم. باید اقدام کنیم.