کتاب صوتی باغ سالار جنگ نشر نوین کتاب

«درسال ۱۹۵۷ به ایران سفر کردم. از سر کنجکاوی رفته بودم، اما به علت علاقه و دلبستگی فراوان ماندگار شدم.»

این جملاتی است که ترنس اودانل، کتابش را با آنها آغاز می‌کند. کتابی که عصاره‌ای از هشت‌هزار صفحه گزارش‌هایی است که از چشمان ایرانیان تیز‌بین نیز، پنهان بوده است.

اودانل که در سال‌های تلخ تبعیض‌های نژادی و کشتار‌های جنگ ویتنام از دولت آمریکا شاکی شده و تحمل زندگی در آنجا را ندارد، تصمیم می‌گیرد به ایران سفر کند، اما در این سفر ظرایف و زیبایی‌هایی را می‎بیند که اگر او هیچ‌گاه به قلم نمی‌آورد، شاید برای ما ایرانیان نیز، همیشه پوشیده می‌ماند.

نویسنده کتاب «باغ سالار جنگ»، در طی بیست‌سالی که در ایران است، صرفا همراه ایرانیان نبوده، بلکه خود نیز به سنتی‌ترین شکل مرسوم، ایرانی، زندگی می‌کند. او ایرانی بودن را از نزدیک ندیده، بلکه خود نیز تجربه کرده است.

جوهره این کتاب نگاه عاشقانه نویسنده به ایران و ایرانی‌هاست، نگاهی که البته برداشت‌های شخصی‌اش را، در خاطره‌هایی که می‌نویسد، دخیل نمی‌کند، بلکه تماما سعی بر بازنمایی صادقانه مشاهداتش دارد. او به دنبال کشاندن مخاطب به کشمکش‌های جذاب داستانی و ساختگی نیست، بلکه حتی مبتذل‌ترین اتفاقاتی را که شاهد است به قلم می‌آورد.

او بدون اینکه مذهبی باشد، در مراسمات تعزیه و نوحه‌سرایی روستا شرکت می‌کند. اودانل برخلاف دیگر سفرنامه نویسانی که به ایران می‌آیند، در هتلی پنج‌ستاره با فرش ‌قرمز از او استقبال نمی‌شود، بلکه حتی برای فراهم کردن آتش، همراه روستایان به دل جنگل‌ می‌رود. صمیمیت و سادگی‌ای که او در رفتارش با مردم ایران دارد، در نوشته‌اش نیز به وضوح حس می‌شود و احساسی ماندگار را برای شنوندگان کتابش به یادگار می‌گذارد.

مکانی که اودانل در آن ساکن می‌شود، باغی است، متعلق به ناصر الدین کوپال شیرازی که به سالار جنگ ملقب است، سالار جنگ (۱۳۲۵-۱۲۶۳) شاعر، سیاستمدار و رئیس ایل خمسه در فارس بود. سابقه تاریخی باغ، منجر می‌شود که نویسنده کتاب در تاریخ ایران غوطه‌ور شده و به خاطراتش رنگ و بویی تاریخی ‌دهد. او از طریق خرید و فروش میوه‎های همین باغ، امرار معاش می‌کند و دوستان صمیمی‌اش، ممدلی و خانواده او می‌باشند که با هم در باغ زندگی می‌کنند.

مترجم کتاب «کمال فهیم»، به قدری با زندگی نویسنده انس دارد، که برای شناخت بیشتر از او، به آمریکا سفر می‌کند تا از نزدیک با دوستان صمیمی ترنس اودانل ملاقات کند. حاصل این سفر‌ها، جمع آوری خاطرات و عکس‌هایی از نویسنده می‌شود.

مرتضی انوشیروانی، دوست دیرین نویسنده، که هم‌ایالتی او نیز در اورگن بوده، درباره ترنس این‌گونه می‌نویسد: «اودانل انسانی فوق‌العاده و رفیقی بی‌نظیر بود. من و او در عشق به ایران و مردم و فرهنگ ایران‌زمین مشترک بودیم. اودانل بسیار تیزبین و دقیق بود. خصیصه دیگرش، کنجکاوی بی‌حدوحصر و تلاشش در یافتن حقیقت بود.»

اودانل در بخشی از مقدمه کتابش که با صدای «سیدمهرداد ضیایی» می‌شنوید، این‌گونه از ایرانیان می‌گوید:

«ایرانیان ویژگی‌های دیگری نیز دارند که هم در این صفحات و هم در گزارش‌های اخیر راجع به ایران به چشم می خورند. مثلاً آن رگه شدیداً فردگرا و به راستی هرج‌ومرج‌ طلبی که در سرشت ایرانیان نهفته است و کراراً مانع همکاری مستمر و پیگیر می‌شود. نیز آمادگی انتقام‌جویی و لذت بردن از انتقام. همچنین دمدمی‌مزاج بودن و دگرگونی‌های سریع در احساسات. طغیان‌های خشونت در شکل‌هایی گهگاه بسیار شرورانه. نادرستی، و این باور که دیگران نیز همه نادرست‌اند. همچنین در این صفحات و نیز در رویدادهای اخیر پاره‌ای دیگر از ویژگی‌های سرشتی ایرانیان را مشاهده می کنیم که در اوضاع و احوال انقلاب عادتاً ناگفته مانده‌اند. از قبیل مهربانی و لطف و سخاوت و طنز و شوخ‌طبعی ایرانیان. طنز و شوخ‌طبعی شاید با رویدادهای هولناک انقلاب ناهمگون به نظر آید، اما ایرانیان نظیر همه ملت‌های باستانی دیگر که قرن‌ها طعم آشوب و فاجعه را چشیده‌اند، یکی از پاسخ‌هایشان به چهره مرگ، خنده و لودگی است.»