کتاب صوتی سوگ مادر نشر آوانامه

روزها در راه و شب‌ها بیدار در رؤیاها

«شاهرخ مسکوب» نویسنده، مترجم و پژوهش‌گر ایرانی است که دی ۱۳۰۴ در بابل متولد شد. بیشتر سال‌های حیات مسکوب در تهران، اصفهان و پاریس سپری شد و او، فروردین ۱۳۸۴ بر اثر سرطان خون در فرانسه چشم بر جهان فروبست و پیکرش در خاک بهشت زهرا آرام گرفت. زندگی ۷۹ ساله‌ی شاهرخ مسکوب پر از فراز و نشیب بود و یادگارهای زیادی از تألیف‌ها و ترجمه‌های او به‌جا مانده است. «سوگ مادر»، «روزها در راه»، «سفر در خواب»، «گفت‌وگو در باغ»، «در سوگ عشق و یاران»، «کتاب مرتضی کیوان»، «در حال‌وهوای جوانی»، «هویت ایرانی و زبان فارسی»، «شکاریم یک‌سر همه پیش مرگ»، «در سوگ و عشق یاران»، «درآمدی به اساطیر ایران» و «در کوی دوست» برخی از مهم‌ترین آثار تألیفی او هستند و «پرومته در زنجیر» نوشته‌ی «اشیل»، چهار کتاب «افسانه‌های تبای»، ««آنتیگون»، «ادیپ شهریار» و «ادیپوس در کلنوس» از آثار «سوفوکلس» و «خوشه‌های خشم» اثر «جان اشتاین‌بک» چندی از ترجمه‌های ماندگار شاهرخ مسکوب هستند. «حکیم ابوالقاسم فردوسی» و «شاهنامه» هم از علاقه‌مندی‌ها و دغدغه‌های همیشگی مسکوب بود. نتایج شاهنامه‌پژوهی او در کتاب‌هایی چون «سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز»، «ارمغان مور»، «مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار» به چاپ رسیدند. محققان و نویسندگان زیادی تا کنون درباره‌ی شاهرخ مسکوب سخن گفته‌اند و دست به قلم برده‌اند. از این میان می‌توان به دو کتاب «اقلیم حضور» که یادنامه‌ای برای شاهرخ مسکوب به قلم «علی دهباشی» است و «سرگذشت فکری و آثار شاهرخ مسکوب» اثر «یوسف اسحاق‌پور» اشاره کرد.

«شاهرخ نازنین من غمگین است.»

شاهرخ مسکوب عاشق مادرش بود و «سوگ مادر» مجموعه‎‌ای است از یادداشت‌های او از روزهای دل‌گیر و ملال‌آور بیماری مادرش تا ایام سیاه و سخت درگذشت او و تمام آن‌چه مسکوب پس از مادرش در بیداری و در خواب از سر گذرانده. نویسنده خود فرصت چاپ این کتاب را نداشت. دوست قدیمی و نزدیکش «حسن کامشاد» یادداشت‌ها را گردآوری کرد و این آرزوی مسکوب را پس از درگذشت خود او تحقق بخشید. خاطرات سوگواری شاهرخ مسکوب تجربه‌ای است گاه دردناک و همواره تأمل‌برانگیز از تمام تأملات و تألماتی که سوگ به دنبال دارد. او در یکی از یادداشت‌ها خود را سرزنش و به مرده‌پرستی محکوم می‌کند که چرا مادرِ از دست‌رفته‌اش را از تمام زندگان بیشتر دوست دارد. اما پاسخ خود را نیز می‌دهد. «خیال می‌کنم مرده‌پرستم؛ گرچه او را در زندگی هم می‌پرستیدم.» در کنار تصویر دقیق و نزدیکی که مسکوب در یادداشت‌هایش از سوگ به مخاطب می‌دهد، قلم شیوای او و توصیف‌های درخشان او از احساس‌ها، خاطره‌ها و رؤیاها، «سوگ مادر» را به اثری شنیدنی تبدیل کرده است. کتاب مسکوب را هم از لحاظ سیاق نویسندگی و هم از جهت محتوا، می‌توان با «خاطرات سوگواری» اثر «رولان بارت» مقایسه کرد.

«صبح‌هایی هستند بسیار غمگین...»

اولین روزها از خواب که بیدار می‌شدم، بدترین لحظات را می‌گذراندم. بعد از فراموشیِ خواب، می‌دیدم که مادرم پشت سماور نیست. یک بار به مهرانگیز گفتم: «صبح‌ها خیلی سخت است.»

گفت: «مگر وقت‌های دیگر راحت است؟»

تولید شده با عشق و اشک

کتاب صوتی «سوگ مادر» اثر «شاهرخ مسکوب» ماحصل همکاری نشر صوتی آوانامه و «نشر نی» است. «ایمان رئیسی» که خود با رنج سوگ مادر آشنا است، با احساس‌هایی درخور کتاب گویندگی اثر را برعهده داشته. «حسن کامشاد» علاوه بر گردآوری یادداشت‌های سوگواری مسکوب، مقدمه‌ای نیز بر اثر رفیقش نوشته که با صدای «مهدی صفری» اجرا شده است.