کتاب بازگردانی و استفاده مجدد پساب تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی نشر انتشارات خانیران

آب همان مایع حیاتی است که بدون آن زندگی امکانپذیر نمی‌باشد. تشکیل تمدن‌های بشری از کنار آب صورت گرفته است. بسیاری از کشورها در آفریقا و آسیا دسترسی بسیار کم یا فاجعه بار به آب مناسب دارند.

مدیریت ناکافی آب باعث تسریع کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌شود. بطوریکه برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده آب، آب‌های زیرزمینی(منبع اصلی آب در بسیاری از کشورها) بسیار فراتر از نرخ تجدید این منبع استخراج می‌شود. در برخی موارد، دولت‌ها از آب‌های زیرزمینی فسیلی استفاده می‌کنند و بسیاری نیز همانند کشورهای حاشیه خلیج فارس، پروژه‌های شیرین‌سازی آب دریا را آغاز کرده‌اند. بنابراین، با افزایش تقاضا برای آب، تصفیه و استفاده از فاضلاب به تدریج به یک ابزار مهم در مدیریتیکپارچه منابع آب تبدیل شده است و در مدیریت کل نگر منابع آب بسیاری از کشورها ادغام می‌شود.

با استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده برای کاربردهای مختلف، می‌توان آب شیرین بیشتری را برای مصارفی که نیاز به کیفیت بالاتری دارند، اختصاص داد و در نتیجه به استفاده پایدارتر از منابع کمک کرد.فاضلاب تصفیه شده همچنین می‌تواند با کاهش فشار بر منابع آب موجود و انتقال مواد مغذی به مصارف مفید، به جای تخلیه به آبراهه‌ها، سهم قابل توجهی در توسعه پایدار داشته باشد.

فاضلاب از نظر ترکیب منحصربه‌فرد است که اغلب با خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی همراه است و قابل قبول بودن آن برای جایگزینی منابع آب معمولییا غیرمتعارف برای آبیاری به شدت به این بستگی دارد که آیا خطرات بهداشتی و اثرات زیست‌محیطی در سطح قابل قبولی باشدیا خیر.صرفه‌جویی در مصرف آب از راه‌های پاسخ به مشکل کمبود آب می‌باشد و مطمئناً استفاده مجدد از آب جزء مهمی از استراتژی‌های صرفه‌جویی آب است. لذا باتوجه به کمبود و ارزش بسیار بالای آب، استفاده از پساب تصفیه شده تا حدود استاندارد به موضوعی دارای اهمیت بمنظور تأمین بخشی از آب مورد نیاز کشاورزی و صنعت مورد بحث می باشد که البته با تردیدهایی همراه است. علاوه بر این وضعیت منابع آبی ایران هم از نظر سرانه آب تجدیدپذیر و هم از نظر میزان برداشت نسبت به آب تجدیدپذیر وارد مرحله تنش آبی‌ شده است و با توجه به احتمال وقوع مقادیر سرانه کمتر از ۱۰۰۰ مترمکعب برای هر فرد در ایران وضعیت ورود به مرحله بحرانی آب بسیار محتمل است. بر اساس اعلام رسمی مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران مقادیر آب تجدیدپذیر در کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در دوره منتهی به سال ۱۳۷۳به ۱۲۳ میلیارد مترمکعب در دوره منتهی به سال ۱۳۸۶ و ۱۰۴ میلیارد مترمکعب در دوره منتهی به سال ۱۳۹۰ تقلیل یافته است. با محاسبات این مرکز و بر اساس برآورد‌های منتهی به سال ۱۴۰۰، کاهش چشمگیر منابع آب در دسترس کشور در حد ۴۸%نسبت به میزان اعلام شده در سال 1373 رخ داده است. لذا باتوجه به کاهش منابع آب در دسترس و لزوم جایگزینی منابع آب زیرزمینی با منابع دیگر در این کتاب سعی بر آن شده تا با بررسی جوانب مختلف، موضوع استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب انسانی مورد بررسی قرار گیرد. نویسندگان امید دارند که این نوشتار هرچند خالی از ایراد نخواهد بود، مورد توجه خوانندگان گرامی واقع شود.