کتاب فلسفه هگل جلد 1 نشر انتشارات امیرکبیر

۱- هگل مدعی است که دستگاه فلسفی او خلاصه و زبده همه فلسفه‌های پیشین را دربرگرفته و پاس داشته و در خود هضم کرده است، ولی تأثیر دو عامل بر او بسیار بیشتر از عوامل دیگر اهمیت داشته است. این دو عامل عبارتند از: ایده آلیسم یونانی و فلسفه انتقادی کانت. اندیشه‌های هگل بر بنیاد همان اصولی استوار است که اندیشه‌های فیلسوفان یونانی و کانت. و هدف ما در این بخش و بخش‌های آینده جدا کردن این اصول از عقاید متفکران پیش از هگل است. قصد ما شرح اندیشه‌های افلاطون یا ارسطو یا کانت نیست. زیرا ما فرض را بر این گرفته‌ایم که خواننده از پیش با مبانی آموخته‌های این فیلسوفان آشناست. غرض ما نه بیان چیزهایی است که این فیلسوفان آشکارا گفته‌اند، بلکه باز نمودن مطالبی است که در عقاید ایشان پنهان است و هگل آنها را همچون هسته‌ای از زیر پوست‌های ظاهری بیرون آورده و نمایان کرده است. ما تا جایی که مقدور باشد نمی‌خواهیم که چیزهایی را در این کتاب بازگوییم که در هر تاریخ معتبری درباره فلسفه می‌توان سراغ کرد. در کار تحقیق میل نداریم که به هر چیز از دیدگاه تاریخ بنگریم، ولی خواهیم دید که بنیاد فلسفی افکار هگل همان بنیاد تاریخی است. خواهیم کوشید که ذهن خواننده را با نقل معلومات تاریخی یا گفت‌وشنودهایی که خاص درس‌گاه‌های استادان است کمتر بیازاریم.

«والاس» [Wallace] می‌گوید آنچه هگل در پی آوردنش است آیینی نو یا ویژه نیست بلکه همان فلسفه کلی است که از یک عصر به عصر دیگر رسیده، گاه دامنه‌اش تنگ و گاه فراخ شده، ولی در همه حال اصلش ثابت مانده است. این فلسفه بر پیوستگی و تداوم خویش آگاه است و به هم‌گوهریش با آموخته‌های افلاطون و ارسطو می‌بالد. ببینیم که این «فلسفه کلی» چیست؟ پیداست که مقصود از فلسفه کلی تنها فلسفه افلاطون و حتی ارسطو نیست. زیرا دستگاه‌های این دو فیلسوف همانا مظاهر خاصی از این فلسفه اند؛ به عبارت دیگر صور خاصی از این فلسفه‌اند که به دست افلاطون و ارسطو و در زمانه و کیفیات ویژه محیط زندگی آنان پرورده شده‌اند. فلسفه کلی را می‌توان گوهر نهفته اندیشه‌های افلاطون و ارسطو دانست. هم این فلسفه است که وجه مشترک عقاید این دو فیلسوف است و هر یک از ایشان شیوه خاص بینش خود را بر آن افزوده است. این گوهر نهفته بعدها گوهر عقاید هگل نیز گشت.

۲- ولی ما گفتار خود را نه از افلاطون و ارسطو بلکه از ایلیائیان [Eleatics] آغاز می‌کنیم، زیرا در مکتب اینان نیز می‌توان تعینات مهمی از فلسفه کلی را در پشت کاوش‌های ابهام‌آمیز کسانی چون پارمنید [Parmenides] و زنون [Zenon] آشکار دید.

-متن از کتاب-