کتاب اردوگاه 16 تکریت جلد 66 کتاب نشر

«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه ۱۶ تکریت»

اردوگاه ۱۶ تکریت در مهرماه ۱۳۶۷ با ورود حدود ۳۵۰۰ تن از نیروهای ایرانی که پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در حمله دشمن به نام «توکلت‌ علی‌الله»، در غرب ایران به اسارت درآمده بودند، تأسیس شد. نیروهای بعثی برای ساماندهی اسرایی که بعد از پذیرش قطعنامه به اسارت درآمده بودند، اقدام به تشکیل اردوگاه‌های جدید کردند و از آن جمله می‌توان به اردوگاه ۱۶ تکریت اشاره کرد. این اردوگاه که در شهر تکریت واقع در استان صلاح‌الدین قرار داشت و براساس تاریخ تأسیس و راه‌اندازی، شانزدهمین اردوگاه اسرای جنگی محسوب می‌شد، اردوگاه «۱۶ تکریت» نامیده شد. نام‌گذاری اردوگاه ۱۶ تکریت فقط براساس نظر دولت عراق صورت گرفته بود؛ زیرا اسرای این اردوگاه جزو مفقودین بودند و کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ از این اردوگاه بازدیدی به عمل نیاورده بود. اردوگاه ۱۶ تکریت، از سوله‌هایی تشکیل شده بود که در طول جنگ تحمیلی به عنوان جایگاه زرهی تانک مورد استفاده بعثی‌ها قرار می‌گرفت و بعد از ورود اسرای ایرانی، عنوان اردوگاه را یافت، به همین علت به این اردوگاه، «اردوگاه سوله‌ای» نیز گفته می‌شد. از ارشدان سوله ۱ می‌توان ضیاء و منوچهر شهبازی را نام برد. ارشدان سوله ۲ نیز فاضل، علی آشنا، فریبرز نعیمی و بهزاد بودند. سوله ۳ را اسحاق قلی‌زاده اداره می‌کرد. سوله ۴ نیز توسط احمد آل‌کثیر، مظفر قریبیان و حبیب اداره می‌شد. قسمت ملحق این اردوگاه نیز توسط اکبر جعفری و بهزاد روشن اداره می‌شد. فرماندهان بعثی اردوگاه نیز به ترتیب سروان خلیل و سروان عباس بودند.

یکی از وقایع مهم این اردوگاه در دی‌ماه ۱۳۶۷ اتفاق افتاد. بدین‌صورت که نیروهای بعثی بعد از خبرچینی یکی از اسرای اردوگاه مبنی بر وجود اسلحه نزد اسرا، وارد سوله‌ها شدند و همه وسایل آنها را به مدت ۳ روز تفتیش کردند. در این تفتیش، اسرا مجبور به پنهان کردن وسایلی همچون قرص، بیسکویت، شیرخشک و… که مخفیانه برداشته بودند، شدند و بعثی‌ها نیز پس از عدم موفقیت در یافتن اسلحه، مجبور به انتقال شخص خبرچین که به «کریم‌داروخانه‌ای» شهرت داشت، از سوله‌ها شدند. از دیگر وقایع مهم این اردوگاه خواندن شعر و اجرای برنامه توسط یکی از اسرا به نام غلامرضا زاهدی‌قصبه بود. وی با انجام حرکات نمایشی، قطعه شعری را برای اسرا خواند که موجب خرسندی و شادمانی آنها شد. وی در شعر خود از اصطلاحات و کلمات خاصی علیه صدام استفاده کرده بود که بعثی‌ها پس از اطلاع از این موضوع، وی را به شدت مورد شکنجه و اذیت و آزار قرار دادند. اسرای اردوگاه ۱۶ تکریت با جمعیت ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر در شهریورماه ۱۳۶۹ تبادل شدند و به ایران بازگشتند. بدین‌ترتیب این اردوگاه تخلیه و منحل شد.