کتاب واکاوی مهمترین مسائل اجتماعی شهر اردبیل جلد 31 نشر هامون نو

اجرای طرح گفتگوی ملی خانواده از مهرماه سال 1397، با رویکردی جامعه‌شناختی و توسط دفاتر استانی انجمن جامعه‌شناسی ایران آغاز شد. مشابه سایر استان‌ها، در استان اردبیل نیز با شرکت در کارگاه دو روزه‌ی اولیه آغاز و سپس طی کارگاه دو روزه‌ی هشت ساعته در سالن شیخ صفی (و روز دوم در سال شهید رجایی) استانداری اردبیل برگزار شد. این دفتر، حاوی گزارشی است که به یافته‌های این کارگاه در استان اردبیل می‌پردازد. به طور خلاصه، آن چه مد نظر این کارگاه بود، راه‌اندازی نشستی صمیمانه و به روش مدل مسئله‌یابی مشارکتی بود که در نهایت می‌بایست به شکل دادن گروهی برآمده از متخصصین، کارشناسان، فعالان اجتماعی و بخش عمومی می‌انجامید. گروهی که بتوان روی تحلیل آن در خصوص مسائل خانواده متمرکز شده و ضمن داشتن برآیندی همسان در میان اعضای آن، دانش تجمعی یا اشتراکات برآمده از نظریات این گروه را در خصوص مسائل مربوط به خانواده در استان اردبیل مد نظر قرار داد. در طرح گفتگوی ملی خانواده، نیاز به شناسایی مسائل استان از طریق گفتگوی مشارکتی بود تا تصویری کلی از مسائل اجتماعی که یک خانواده‌ی الگویی در استان با آن مواجه است بدهد. مسائلی که امروز به عنوان چالش‌های اجتماعی اردبیل پیشِ روی هر فردی و در واقع هر واحد اجتماعی مولد یعنی خانواده قرار داشته باشد. اما باید گفت چرا برای رسیدن به تعریف کلی از مسائل مربوط به اردبیل به گفتگو نیاز بوده تا مسائلی که می‌توان از طریق فرم های نظرسنجی و روش‌های دیگر مطالعاتی شناخت، با یک چنین روشی انجام داد؟ آیا گفتگو راهی بدیل و ضروری برای حل و بحث در مورد مسائل اجتماعی است؟ آیا چنان مشکلاتی که خانواده‌های اردبیلی دارند، با روشی ساده و دیرآشنا چون گفت‌و‌گو قابل حل است؟ اما همان‌طور که در مبانی نظری کار مشخص خواهد شد، تکیه‌ی این کارگاه، نخست به رسیدن به اجماع و ارائه‌ی برآوردی جامع از مسائل محلی بوده، در روش‌های مردم‌مدار در حل مسائل، بیشتر انگیزش مردم محلی و خلق روشی تأملی برای بازشناسی و وضوح در مسائل اصلی زندگی آنان است. چرا که به نظر آنتونی گیدنز، زندگی با مقتضیات مدرن، زندگی تأملی است و همواره تعریف‌ها و مسائل زندگی در تغییر و تحول‌اند. لذا برای حل مسائل، نیاز به تعریف‌های مشارکتی یا بازتعریف دقیق‌تر مسائل متناسب با شناخت اجتماعی روز و امکان‌های تسلط بر مسائل و مشکلات ضروری است. از این‌رو، در این طرح، نسبت به راه‌اندازی نشست‌های گفت‌وگو اقدام می‌شود. اما در گام نخست، شکل دادن گروه‌های کارشناسی و مسئله‌یابی مد نظر است و در گام دوم، نسبت به تشکیل نشست‌های گفت-وگوی ملی خانواده در سطح محلات اقدام خواهد شد تا گروه‌های اجتماعی در سطح محلات بتوانند نسبت به بازاندیشی تأملی در مورد مسائل محلات و استفاده از امکاناتی که می‌توانند در جهت حل گروهی مسائل در محلات مورد استفاده‌ی آن‌ها قرار گیرد، مورد توجه قرار خواهد گرفت. اما در این مرحله، نیاز به تأملی متمرکز و شکل دادن اجماع نظری در میان گروهی از کارشناسان فعال در حوزه‌های مربوط به خانواده بود تا گام بعدی را بتوان با اتفاق نظر بیشتری برداشت.