کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند نشر نوین

رابرت ام. ساپولسکی، زیست‌شناس معروف، در کتاب «چرا گورخرها زخم معده نمی‌گیرند» استرس و هرآنچه در موردش باید بدانیم را به ما نشان می‌دهد. این عنوان برگرفته از فرض ساپولسکی است که برای حیواناتی مانند گورخرها، استرس را عموماً مقطعی درنظر می‌گیرد (مثلاً فرار از شیر)، در حالی که برای انسان‌ها، استرس اغلب مزمن است (مثلاً نگرانی در مورد از دست دادن شغل). بنابراین، بسیاری از حیوانات وحشی نسبت به انسان کمتر مستعد ابتلا به اختلالات مزمن مرتبط با استرس مانند زخم معده، فشار خون بالا و... هستند.

ساپولسکی بر روی اثرات گلوکوکورتیکوئیدها بر بدن انسان تمرکز می‌کند و استدلال می‌کند که چنین هورمون‌هایی ممکن است برای حیواناتی که در طبیعت از شکارچیان خود فرار می‌کنند مفید باشند اما اثرات آن بر روی انسان، زمانی که در مقادیر زیاد یا بیش از حد ترشح می‌شوند بسیار کمتر مطلوب هستند.

نویسنده با ترکیب یافته‌های علمی به همراه کمی شوخ‌طبعی ماهرانه، توضیح می‌دهد که چگونه استرس طولانی مدت باعث بروز مشکلات متعددی برای انسان می‌شود. قطعاً انسان‌ها امروزه به شکلی فراگیر نگرانی و اضطراب را تجربه می‌کنند. از حوادث ناگواری که تا مدت‌ها در خاطرمان می‌ماند گرفته، تا مشکلات مالی و موج اخبار نگران‌کننده‌ی پیرامونمان. قطعاً از بین بردن منشأ استرس کاری نشدنی است؛ تنها راه چاره پیش رو کنترل خود و حفظ آرامش هنگام پاسخ دادن به این نگرانی‌هاست. این کتاب به‌طور مفصل شمارا در این راه یاری می‌کند و از راه مواجه با استرس را نشان می‌دهد.

درباره نویسنده

رابرت موریس ساپولسکی در ششم آوریل 1957 در بروکلین نیویورک است. او محقق و نویسنده در زمینه‌ی اعصاب غدد و همچنین استاد زیست‌شناسی و علوم اعصاب در دانشگاه استنفورد است. علاوه بر آن، در موزه‌ی ملی کنیا نیز درباره‌ی بابون‌ها (نوعی میمون آفریقایی) مطالعه می‌کند. او با تحقیق درباره‌ی این حیوانات در کنیا منبع استرس و رابطه‌ی شخصیت و بیماری‌های مرتبط با استرس را مورد بررسی قرار داده ‌است. زمینه‌ی مطالعاتی او بر مسائلی مانند فشار روانی و مشکلات عصبی، و همچنین استراتژی‌های ژن‌درمانی برای محافظت از عصب‌های حساس متمرکز است.

در بخشی از کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی‌گیرند می‌خوانیم

ساعت دو نیمه‌شب است و شما در رختخواب خود دراز کشیده‌اید. روز بعد، کاری بسیار مهم و چالش‌‌برانگیز دارید؛ مثلاً یک جلسۀ مهم، یک ارائه یا یک امتحان. بااین‌که باید استراحت شبانۀ مناسبی داشته باشید، همچنان کاملاً بیدارید. راهبرد‌های مختلفی را برای آرام کردن خود امتحان می‌کنید؛ به‌آرامی چند نفس عمیق می‌کشید و مناظر آرام کوهستانی را تصور می‌کنید. اما همچنان به این فکر می‌کنید که اگر سریعاً به خواب نروید، حرفه‌تان از دست خواهد رفت. بنابراین، همچنان در رختخواب خود دراز می‌کشید و اضطرابتان هر ثانیه بیشتر می‌شود.

اگر این کار را به طور مداوم انجام دهید، حدود ساعت دو و نیم، زمانی‌که واقعاً بدنتان در حال شل شدن است، یک زنجیرۀ فکری کاملاً جدید و مزاحم به سرتان نفوذ می‌کند. ناگهان، در میان تمام نگرانی‌های دیگرتان، به درد نامشخصی که در پهلوی خود دارید، احساس خستگی اخیر و آن سردرد مکرر فکر می‌کنید. با خود می‌گویید نکند بیمارم، آن ‌هم یک بیماری کشنده! آه، چرا زودتر علائمش را نفهمیدم، چرا توجهی نکردم، چرا پیش دکتر نرفتم؟

من همیشه در آن مواقع، ساعت دو و نیم صبح، تومور مغزی دارم. شما هم می‌توانید هر علامت نامشخص و قابل‌تصوری را به تومور مغزی نسبت دهید و وحشت خود را این‌گونه توجیه کنید. شاید هم همین کار را انجام می‌دهید. شاید هم دراز می‌کشید و فکر می‌کنید که به سرطان یا زخم معده مبتلا هستید یا سکتۀ قلبی کرده‌اید. اما بااین‌که شما را نمی‌شناسم، می‌توانم با اطمینان بگویم که وقتی دراز می‌کشید، با خود فکر نمی‌کنید «من قطعاً جذام دارم». درست حدس زدم؟ بعید به‌ نظر می‌رسد که در مورد ابتلا به اسهال خونی وسواس فکری داشته باشید. همچنین تعداد کمی از افراد فکر می‌کنند که بدنشان پر از انگل‌های روده‌ای یا انگل‌های کبدی است!

البته که این‌طور نیست. شب‌های ما پر از نگرانی در مورد مخملک، مالاریا یا طاعون خیارکی نیست. وبا در جوامع ما شایع نیست. کوری رودخانه‌ای، تب آب سیاه و پای فیلی از بیماری‌های رایج کشورهای جهان سوم هستند. تعداد کمی از خوانندگان زن این کتاب هنگام زایمان جان خود را از دست می‌دهند و حتی تعداد کمتری از آن‌ها ممکن است به سوءتغذیه دچار باشند. به لطف پیشرفت‌های انقلابی در پزشکی و بهداشت عمومی، الگوهای بیماری ما تغییر کرده‌اند و دیگر نگرانی در مورد بیماری‌های عفونی (البته به جز ایدز یا سل) یا بیماری‌های ناشی از تغذیه و بهداشت نامناسب شب‌ها ما را بیدار نگه نمی‌دارد.

این کتاب به چه کسانی توصیه می شود

این کتاب در رابطه با مقابله با استرس راهکاری ارائه نمی‌کند ولی با ارائه جزئیات مخاطب را با استرس آشنا می‌کند. این کتاب به افرادی که به حوزه‌ی روانشناسی و همچنین بیماری‌های مرتبط با آن توصیه می‌شود. همچنین افرادی که به کتاب‌های سبک زندگی علاقه دارند نیز می‌توانند از این کتاب لذت ببرند.

اگر از خواندن کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی‌گیرند لذت می‌برید خواندن کتاب‌های زیر هم به شما پیشنهاد می‌شود

·      کتاب رفتار اثر رابرت ساپولسکی

·      کتاب حافظه نامحدود اثر کوین هرسلی

·      کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید اثر جنت کلونسو و فری ای یانگ