
کتاب کتاب آزاد اندیشی
پیشرفت در ساحت تفکر
نسخه الکترونیک کتاب کتاب آزاد اندیشی به همراه هزاران کتاب دیگر از طریق اپلیکیشن رایگان فیدیبو در دسترس است. همین حالا دانلود کنید!
درباره کتاب کتاب آزاد اندیشی
اگر دریافت و شهود و گرایش اوّلیه نسبت به سرنوشت عملی و عینی موضوعی، زمینه ساز حرکت و کنشی دربارۀ آن موضوع و در این مورد بخصوص نگارش یادداشتی باشد باید بگویم نوشتن درباره موضوع آزاداندیشی و مقولات مرتبطی چون کرسی آزاداندیشی و نظریهپردازی علمی، به جز برای خوشایند عدهای شکل گرا و علاقه مند به شاخصهای تعیینی و نه تعیّنی، چندان رغبت و شوقی را برنمی انگیزاند. سال هاست که بزرگترین هنر سیاستگذاران و متولیان رسمی فرهنگی و علمی کشور خارج کردن موضوعی از زمینهها و بنیانهای طبیعی - اجتماعی و خاستگاه مسئله مند خود از طریق مواجهه سازمانی و نهادی رسمی و تنظیم و تدوین سیاستها و دستورالعملهای انتزاعی و شاخصهای فرمالیستی و غالباْ در جهت ایجاد حصر برای منافع شخصی و گروهی و مانع برای بروز و ظهور خلاقیت نوآورانه فرهنگی و علمی دیگران و در نهایت جفای آشکار به اهداف، غایات و ضرورتهای اندیشه و طرحی نو است. طرفه آنکه همه این سیاستها و رفتارها نیز زیر لوای پاسخ به دعوت کننده اصلی و محوری کشور صورت میگیرد. اگر غرض از طرح آزاداندیشی و نظریه پردازی، برون رفت جامعه از بسیاری از آسیبهای اجتماعی و چالشهای فکری، حسب رابطهٔ ایده و واقعیت باشد، واقعیتهای اجتماعی ما حکایتگر عدم موفقیت این سیاستها و رفتارهاست. متولیان علمی و فرهنگی و ایدهای این زادبوم هنوز مُدرِک این معنا نیستند که دیالکتیکی بین علم و اندیشه و جامعه برقرار است. علم و ایدهٔ انتزاعی و بیگانه با جامعه نه تنها دردی را درمان نمیکند که بر دردهای ما نیز میافزاید. حقیقت نگرش منظومهای و دربرگیرنده و اهمیت کلیّت و ربط درونی و بیرونی اجزای متفاوت در قلمروهای گوناگون زندگی اجتماعی به ما میفهماند که همواره باید مراقب دو درد و شکاف و اختلال عمده و بزرگ بود، نه آنچنان استقلال برای اجزای رابطه قائل شد که نافی ربط باشد و نه آنچنان به ربط و وابستگی به غیر اندیشید که نافی هرگونه استقلال، ولو نسبی، برای اجزا باشد که نتیجه قهری و طبیعی اش از خودبیگانگی و بحران هویت است. علم و اندیشهٔ مستقل از جامعه همان قدر بیانگر اختلال و شکاف است که وابستگی محض و فروکاهنده به آن و به ویژه جامعه و علم دیگر. این نسبت در خصوص جامعه و علم نیز جاری است. جامعهٔ مستقل از علم و اندیشه ورزی همان قدر ناموجه و نامعتبر است که وابستگی کامل به آن. غرض، نسبت متقابل علم و جامعه است. علم انتزاعی و غیر مسئله مند، شاخص نگرش غیر منظومهای و چه بسا باز تولید کننده و توجیه کننده دردها و آسیبهای اجتماعی است. حسب رابطهٔ ایده و واقعیت و دو عنصر متشکلهٔ واقعیت، یعنی وجوه ذهنی و عینی، چگونه میتوان از نقش ایده پردازان و نهادهای ایده پرداز رسمی در واقعیات ناموجه چشم پوشی کرد. این واقعیات، وجه عینی این ایدهها هستند. اگر ایده پردازان ما برملا کنندهٔ آسیبهای عینی و وجه ذهنی مرتبط با آنها بودند امروزه باید حال عینی و ذهنی خوش تری میداشتیم. علمِ حقیقت جوی اجتماعی ما میبایست با توجه به رابطهٔ اجتناب ناپذیر واقعیت و ارزش، ضمن تبیین عیبها و آسیبهای جامعه، نسخهٔ مطلوب تر و رهایی بخش تری برای برون رفت ما از این آسیبها میپیچید. اما شاخصهای فرمالیستی و انتزاعی برگرفته از سیاستهای علمی و معرفتشناسی متناظر با آن عملا نه تنها رسالت اجتماعی را از علم و عالمان زدوده است بلکه با امتیازهای تعریف شده و فرایندها و مواهب هژمونیک خود بت هایی تصنعی را بر مردم تحمیل کرده و سد راه آزاداندیشی و باورهای خلاقانه مردم نیز میشوند.
نظرات کاربران درباره کتاب کتاب آزاد اندیشی