علم فلسفه یکی از حوزههایی ایت که خوانندگان به سراغش نمیروند، علت این موضوع جذاب نبودن موضوعات این علم نیست بلکه بیشتر خوانندگان از این حوزه میترسند و عموما فکر میکنند که ممکن است از آن چیزی متوجه نشوند. کتاب معنای همهچیز یکی از بهترین کتابهایی است که در حوزهی معرفی علم فلسفه نوشته شده است. این کتاب با تمرکز بر حوزههای مختلف علم فلسفه توانسته است این ترس را از خواننده دور کند و بتواند آنها را با مفاهیم مهم و ابتدایی علم فلسفه آشنا سازد.
مطالعهی کتاب معنای همهچیز به خواننده کمک میکند تا درک نسبتا خوبی نسبت به علم فلسفه پیدا کند. این کتاب با مرور کردن مفاهیم مهمی مانند درک ما از اطراف و از جهان بیرون خواننده را به فکر وامیدارد. توماس نیجل نویسندهی کتاب در مقدمه میگوید: «این کتاب مقدمهی مختصری است بر فلسفه، برای کسانی که هیچ چیزی درباره ی این موضوع نمی دانند. مردم معمولا مطالعهی فلسفه را از زمان ورود به دانشگاه شروع می کنند. و حدس من این است که بیش تر خوانندگان این کتاب هم در سن دانشگاه یا بزرگ تر از آن باشند. اما این مسئله به ذات فلسفه مربوط نمی شود و اگر دانش آموزان باهوش دبیرستانی که به مفاهیم انتزاعی و بحث های نظری گرایش دارند هم این کتاب را بخوانند و بپسندند. برای من بسیار جای خوشحالی است.»
کتاب معنای همهچیز در واقع مرور کوتاهی بر علم فلسفه است. این کتاب که نوشتهی توماس نیجل است برای نخستین بار در سال 1987 منتشر شد و از آن تاریخ به بعد در فهرست پرفروشترین کتابهای حوزهی فلسفه قرار گرفت. او دربارهی این کتاب مینویسد:« این کتاب مقدمه ی بی واسطه ای است برای نه سوّال فلسفی که هر کدام شان را می توان به طور مستقل و بدون رجوع به تاریخ تفکر درک کرد. من اشاره ای به نوشته های فلسفی با ارزش گذشته با زمینه ی فرهنگی آن ها نخواهم کرد. جوهر فلسفه در چند سوّال اصلی نهفته است که ذهن زرف اندیش انسان آن ها را به طور طبیعی گیج کننده می یابد. و بهترین راه برای شروع مطالعه ی فلسفه، تفکر مستقیم درباره ی این پرسش هاست. بعد از آن، برای فهم کارهای کسانی که سعی کرده اند همین سوّالات را پاسخ دهند وضعیت بهتری خواهیم داشت.»
توماس نیجل معتقد است که علم فلسفه با علمهای دیگر متفاوت است. زیرا انسانها به طور ذاتی با این علم درگیرند و دائم از خود سوالهای مرتبط با این علم را میپرسند. او در کتاب معنای همهچیز سعی دارد این سوالات را بررسی کند.او موضوعاتی مانند درک ما از جهانی که خارج از ذهنمان وجود دارد، درک ما از ذهنهای دیگر به جز ذهن خودمان، رابطهی بین ذهن و مغز، چگونگی کار زبان، وجود یا عدم وجود اراده در ذات انسان، اساس اخلاق، بررسی اینکه عدم نساوی در چه شرایطی نا عادلانه است، ذات مرگ و معنای زندگی را بررسی میکند. این موضوعات در نه فصل مختلف بررسی میشوند. این فصلها عبارتاند از
فصل اول: چگونه دانش کسب میکنیم؟
ذهنهای دیگر
مسئلهی ذهن و بدن
معنای کلمات
ارادهی آزاد
درست و نادرست
عدالت
مرگ
معنای زندگی
چگونه یک کلمه که در قالب اصوات یا دستهای از علامتها بر روی کاغذ نمود پیدا میکند میتواند معنایی داشته باشد؟ بعضی کلمات مثل
«ترقه» و «شرشر» تا حدودی به صدای مصداق خود شباهت دارند، اما معمولا شباهتی بین یک اسم و پدیدهی مورد اشارهی آن وجود ندارد.
احتمالاً در حالت کلی بین این دو ارتباط کاملا متفاوتی وجود دارد.
کلمهها انواع مختلفی دارند: بعضی از آنها اشیا یا انسانها را نام گذاری میکنند، بعضی به کیفیتها و اعمال اشاره میکنند، بعضی دیگر به
رابطهی بین اشیا یا حوادث مربوط میشوند، دستهای اعداد، مکانها و زمانها را نام گذاری میکنند و دستهای دیگر مثل «و» و «از» تنها بهواسطهی نقشی که در شکل گیری معنای عبارتهای بزرگتر دارندمعنا پیدا میکنند. در واقع عملکرد واقعی تمام کلمات به همین صورت است: معنای آنها در اصل نقشی است که در شکل گیری جملهها یا عبارتها بازی میکنند. کلمات اغلب در جریان صحبت کردن یا نوشتن به کار میآیند. و نه صرفاً بهعنوان برچسب.
با در نظر داشتن این واقعیت، بیایید ببینیم معنای یک کلمه از کجا میآید. بعضی از کلمات را میتوان بر مبنای کلمات دیگر تعریف کرد. برای مثال
میتوان گفت مربع یعنی «شکل چهار ضلعی مسطح با زاویهها و اضلاع مساوی.» و اکثر اصطلاحات موجود دراین تعریف را هم میتوان به همین
صورت تعریف کرد. اما اگر بخواهیم معنی تمام کلمات را بر اساس تعریف آنها توصیف کنیم. وارد چرخهی بیانتهایی خواهیم شد. بالاخره باید
بتوانیم به کلماتی برسیم که معناهای بیواسطه داشته باشند.
کلمهی «توتون» را که احتمالا مثال سادهای به نظر میرسد در نظر بگیرید. این کلمه به گیاهی اشاره میکند که از برگهایش برای ساختن سیگار استفاده میشود و اکثر ما ریشهی تاریخی نامش را نمیدانيم. همهی ما توتون را دیدهايم و بو کردهايم، اما وقتی کسی از این کلمه استفاده می کند فقط آن نمونههایی از توتون را که خودش دیده است یا در هنگام استفاده از کلمه در اطرافش هستند در نظر ندارد. بلکه در واقع به همهی نمونههای آن اشاره می کند. خواه از وجود تمام آنها باخبر باشد و خواه نباشد. ممکن است این کلمه را زمانی یاد گرفته باشید که نمونهای از آن را به شما نشان دادهاند. اما اگر فکر کنید که این کلمه فقط نام همان نمونه است، در واقع آن را درست نفهمیدهاید.
توماس نیجل نوینده و فیلسوف آمریکایی متولد چهارم جولای 1937 است. او بین سالهای 1980 تا 2016 استاد فلسفه و قانون در دانشگاه نیویورک بود و حدود سه سال است که بازنشسته شده است و دیگر تدریس نمیکند. فلسفه قانون، فلسفه سیاسی و اخلاق حوزههای تخصصی این نویسنده هستند. با وجود اینکه نام او در ایران خیلی شناخته شده نیست اما این استاد بزرگ در آمریکا بسیار محترم و مشهور است. داشنجویان او کلاسهای او را غنیمت میشماردند و ندریسش لذت میبردند.
توماس نیجل در علم فلسفه چندین تئوری مهم وتاثیرگذار دارد که همهی این آثار حاصل سالها تلاش و تحقیقات او در حوزهی فلسفه بوده است. او تاکنون بیشاز دوازده کتاب و بیش از چهل مقاله در حوزهی تخصصی خود یعنی فلسفه نوشته است اما از میان این آثار تعداد کمی به فارسی ترجمه شدهاند.
توماس نیجل به عنوان یکی از اساتید زنده در حوزهی فلسفه شناخته میشود. تعداد کتابهایی که از او به فارسی ترجمه شدهاند بسیار کم است. از توماس نیجل تنها کتابهایی مانند اخلاقشناسی، پرسشهای کشنده، امکان دگر گزینی، برابری و جانبداری، ذهن و کیهان و معنای همهچیز به فارسی ترجمه شدهاند.
این کتاب را به کسانی پیشنهاد میکنیم که میخواهند با علم فلسفه آشنا شوند و به صورت حرفهای این علم را دنبال کنند و کتاب معنای همهچیز با توضیحات کوتاه و مختصری که دارد میتواند خواننده را با جهان فلسفه آشنا کند و به او نشان دهد که این علم تا چه اندازه شیرین و دلنشین است.
آنچه در بالا خواندید نقد و بررسی کتاب معنای همهچیز اثر توماس نیجل با ترجمه احسان شفیعی زرگر بود. خرید و دانلود کتاب الکترونیکی این اثر در همین صفحهی فیدیبو امکانپذیر است.
فرمت محتوا | epub |
حجم | 602.۴۶ کیلوبایت |
تعداد صفحات | 102 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۳:۲۴:۰۰ |
نویسنده | توماس نیجل |
مترجم |