معرفی، خرید و دانلود کتاب مسئولیت مدنی مؤسسات داوری در حقوق ایران

داوری به عنوان یکی از شیوه‌های مرسوم و متداول حل و فصل دعاوی و اختلافات، از قدیم‌الایام دارای اعتبار و جایگاه خاصی در میان جوامع، ادیان و نظام‌های حقوقی بوده است.در کشورهای توسعه‌یافته و در عصر کنونی به اقتضای عرف معاملاتی، خصوصا معاملات تجاری بین‌المللی، «شرط داوری» از شروط و توافقات متداول و ضروری قراردادها به شمار می‌آید و در عموم قراردادها مورد تصریح قرار می‌گیرد.در حقوق ایران نیز «نهاد داوری» دارای سابقه تقنینی طولانی است. در قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۸ آبان سال ۱۲۹۰و قانون حکمیت مصوب ۲۹ اسفند سال ۱۳۰۶و قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۲۵ شهریور سال ۱۳۸۱نهاد داوری مورد توجه قانون‌گذار ‌ایران قرار گرفت. از دیدگاه قانون‌گذار «داوری» یک مرجع قضایی است و در حوزه‌های مختلف آن را به رسمیت شناخته و آراء صادره از این مرجع قضایی را معتبر، لازم‌الاتباع و لازم‌الاجرا تلقی کرده است. امروزه در جهت بسترسازیِ مناسب برایِ کاهش دعاوی در دادگستری، تمایلِ نظام قضایی و مردم به داوری افزایش یافته است. یکی از ابزارهایی که داوری را به شکل قوی‌تر و منسجم‌تری پیش می‌برد، ایجادِ مؤسسات داوری است. همانگونه که از نامِ آن پیداست، تخصص و مهارتِ این مؤسسات، در داوری است. اما از آنجائیکه داوری نیز همچون قضاوت، انواعِ اختلافاتِ حقوقی را در برمی‌گیرد، مؤسساتِ داوری نیز برای کارآییِ بهتر، در موضوعاتِ مشخصی، فعالیتِ تخصصی می‌کنند. مثلاً داوری در مسائل تجارت بین‌الملل یا داوری در مسائل صنعتی، از جمله موضوعاتی هستند که محدودۀ فعالیت اینگونه مؤسسات را معین کرده‌اند. لذا در پرونده‌های خاص، مثل تجاری یا صنعتی و... می‌توان به مؤسساتی مراجعه کرد که داورانی متخصص در آن زمینه، در اختیار دارند. اگرچه داوری یک خصوصیت انسانی است، ولی برای جلوگیری از سوءاستفاده از این پدیده و جلوگیری از دخالتِ افرادِ غیرمتخصص و سودجو، مؤسسۀ داوری باید توسطِ افرادی ایجاد و مدیریت شود که دارای صلاحیت رسمی باشند. و از آنجاییکه داوری، در حوزۀ عملیِ حقوقدانان و وکلا نیز است و چه بسا اینکه آنها بااشرافی که بر قوانین دارند برای این امر مناسبتر باشند، مؤسساتِ حقوقی نیز می‌توانند اقدام به داوری کنند. ولی موضوعِ اصلیِ تخصصِ آنها داوری نیست و بهتر این است که به کانون‌های رسمیِ داوری مراجعه شود که زیر مجموعه کانون‌های وکلا هستند. یا به مؤسساتِ داوری رجوع شود که اولاً توسط افرادِ متخصص ایجاد شده باشند و ثانیا فعالیتِ آنها در حوزه‌های مشخصی از موضوعات حقوقی (مثل حقوق ورزشی یا حقوق کار یا بیمه) باشد و دارای متخصصینِ مربوطه نیز باشند.موسسات داوری تسهیل‌کننده حل و فصل مسالمت‌آمیز دعاوی و اختلافات هستند که بدون دخالت دادگاه و مراجع قضائی صورت می‌گیرد و طبق آیین دادرسی، حکم داور قطعی و قابل اجراست. در سالهای اخیر سازمانها و نهادهای داوری به طور قارچ گونه‌ای تاسیس و توسعه یافته‌اند تقریبا در سراسر دنیا مراکز داوری در بطن سازمانهای خصوصی کانونهای وکلا و اتاقهای تجارت تشکیل شده و آنطور که پیش می‌رود برخی از آنها بزودی به نهادهای داوری بسیار فعال و پرآوازه‌ای بدل خواهند شد البته این وضع در تمام این سازمانها صادق نیست و موجودیت پاره‌ای از آنها به دلیل پائین بودن سطح فعالیتشان فقط روی کاغذ خلاصه شده است در این میان حتی شاهدیم که برخی از مراکز داوری فقط به عنوان ابزاری برای تقلب و کلاهبرداری شکل گرفته‌اند که طرح این گونه پرونده‌ها در محاکم کیفری برخی از کشورها گواه بر این امر است.