کتاب آتش افروزی کرگدن نشر دگرساز

انسان و جانوران از آغاز همواره در همزیستی، از طبیعت بهره برده‌اند و تا چند دهه‌ پیش‌ازاین، زمین ما (نه به دست انسان و فناوری نوین که) در اثر رویدادهای طبیعی، دستخوش تغییرات شگرفی چون پدید آمدن کوه‌ها، دوره‌های یخبندان، یا تغییرات جنگل‌ها می‌شد. انسان اندک‌اندک درمی‌یابد که هرچه شناخت خود را از زیست‌کره بیشتر کند، تلاشش برای حفظ محیط‌زیست افزایش دهد، زندگی بهتر و سالم‌تری برای خود و نسل‌های آتی رقم خواهد زد. برای حفظ محیط‌زیست، نظام‌های آموزشی کشورها باید انسان نوینی تربیت کنند، دانش نوینی از محیط‌زیست خود تولید کنند و به بازسازی مناسبات در طبیعت، ازجمله بین انسان و جانوران بپردازد. آموزش کودکان، اساس حفظ محیط‌زیست و بازسازی مناسبات در طبیعت است و آموزش در کشور ما هم باید به این مهم بهای بیشتری بدهد. مدیران آینده باید به جایگزینی سوخت فسیلی با انرژی پاک بیندیشند، روند کاهشی عرصه جنگلی را به گسترش آن بدل کنند و سازه‌های آبی طبیعی حال‌وروز بهتری پیدا کند. نظام آموزشی کشور باید همه عرصه‌های طبیعت را میدان شناخت و تجربه نو برای حفظ آن کند. در مورد نقش کودکان، عبدالحسین وهاب‌زاده بوم‌شناس می‌گوید:«... تنها در دوران کودکی... با لمس طبیعت می‌توانیم به آن دل‌بسته شویم(و این، ما را) در فردای کودکی به شناخت بهتر طبیعت برمی‌انگیزد و... به مدافع آن بدل (می‌کند)... سال‌های پیش‌دبستانی و دبستان، حدود ۵ تا ۱۱ سالگی، دوران حساسی برای ارتباط با طبیعت (است) که... کودک نسبت به آن علاقه‌مند یا (از آن)گریزان شود. نقش خانواده، مربیان و نظام آموزش در این دوره، بسیار حساس و تعیین‌کننده است.» با این انگیزه، مجموعه داستان‌های حیات‌وحش: ۱- رد پای پلنگ ۲- صخره بابون ۳- خروش فیل ۴- آتش‌افروزی کرگدن ۵- گرگ قرمز ۶- غوغای گورخر ۷- نجات طوطی ۸- گشت لاک‌پشت ۹- فرار شمپانزه ۱۰- غرور شیر را به فارسی برگرداندم. داستان‌ها با نقش‌آفرینی سه نوجوان در زیست‌گاه‌های طبیعی حیات‌وحش رخ‌داده و نکته‌های جذاب و خواندنی از گونه‌های جانوری دارند. نویسنده کتاب‌ها خانم الیزابت لِرد در زلاندنو به دنیا آمده و در سه‌سالگی همراه خانواده به انگلستان کوچ نموده است. او به نقاط گوناگون جهان ازجمله آفریقا سفر کرده و با بومیان و نیز متخصص‌های حیات‌وحش زندگی و گفت‌وگو کرده و از این رهگذر با تجربه‌های خود و شناخت از زیست‌گاه‌ها، این داستان‌ها را ساخته‌وپرداخته و صحنه‌های زنده، جذاب و پر ماجرایی آفریده است. او همچنین شناخت خوبی از روانشناسی فرد و نیز جانوران دارد. قهرمانان نوجوان داستان‌های خانم لِرد به‌خوبی درمی‌یابند که جانوران نه برای آزار دشمن بلکه براثر غریزه طبیعی حمله می‌کنند. جانوران برای ادامه زندگی خود و توله‌هایشان، تنها به‌اندازه سیر شدن، شکار می‌کنند. محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست می‌گوید: «حیات‌وحش، معرف کیفیت حیات همه زیستمندان ساکن در یک سرزمین، ازجمله آدم‌هاست،...محیط‌زیست شاخص زیستی ماست تا دریابیم حال سرزمینی که در آن زیست می‌کنیم تا چه اندازه خوب یا بد است؟ اگر بتوانیم سرزمین را به‌گونه‌ای مدیریت کنیم که در آن شمار کل‌ها و بزها، قوچ‌ها و میش‌ها،... و شوکاهایش در حد ظرفیت زیستی بوده و با امنیتی درخور بتوانند در زیستگاه‌های خود بخرامند، یعنی حال منابع آب‌وخاک و هوا و پوشش گیاهی خوب است و بنابراین غذایی که از این سرزمین به دست می‌آید از کیفیت دلخواهی برخوردار است. برای همین است که باید از انتشار چنین کتاب‌های ارزشمندی پشتیبانی کرده و امیدوار بود که این فعالیت‌ها بتواند هم دانش محیط زیستی ایرانیان را افزایش دهد و هم ایشان را نسبت به حرمت محیط‌زیست حساس‌تر سازد.» در پایان از همسرم بهناز به خاطر همراهی در فرایند کار سپاسگزارم. محمدصادق شریعتی