حقوق اساسی تطبیقی
(جایگاه رییس کشور در پرتو حقوق اساسی فرانسه)دفتر دوم: رییس جمهور

خدا را شاکرم که مرا یاری نمود تا با ترجمه­ی اثری دیگر در حوزه­ی حقوق اساسی و افزودن دفتری دیگر به مجموعه‌ی حقوق اساسی تطبیقی، گامی دیگر در جهت توسعه­ی روز افزون حقوق اساسی و همچنین حقوق عمومی برداشته شود؛ حال ضروری است تا نکاتی چند درباره­ی این کتاب خدمت خوانندگان محترم ذکر گردد. مؤلف این اثر خانم پروفسور ماری‑ان کوئِنده، استاد پر آوازه‌ی دانشکده‌ی حقوق دانشگاه پاریس یک پانتئون‑ سوربن می‌باشد که سالیانی است که ریاست دپارتمان حقوق عمومی و حقوق مالی دانشکده­ی مذکور را پس از پروفسور میشل ورپو بر عهده دارد. اینجانب نیز این افتخار را داشته ام که در طی سالیانی چند در محضر این استاد بلندمرتبه به کسب مباحث حقوقی پرداخته و در دهها کنفرانس برگزار شده با مدیریت ایشان شرکت نمایم؛ همین امر از دلایل مهمی می‌باشد که ترجمه­ی این اثر به عنوان یکی از منابع مهم تحلیل جایگاه رییس جمهور و به شکلی عام تر رییس کشور، در حقوق اساسی فرانسه و همچنین سایر کشورهایی که مورد بحث قرار گرفته اند، ارائه گردیده است. باید توجه داشت که نویسنده با تسلط بر عرصه­ی حقوق اساسی فرانسه و همچنین سایر نظام­های حقوقی و به دنبال سالیانی طولانی که به مطالعات تطبیقی در این حوزه اختصاص داده و هم چنین تالیف کتب حقوق اساسی، که هم اکنون جزو مرجع‌های بسیار مهم حوزه­ی حقوق عمومی این کشور نیز محسوب می‌گردند، دست به تالیف اثر حاضر زده است. کتاب حاضر در سه بخش تنظیم گردیده است. نویسنده در قسمت آغازین کتاب و در قالب مقدمه به بیان مختصری از تاریخ سیاسی فرانسه پرداخته و در ادامه به بررسی جایگاه ریاست کشور در نظام های پارلمانی و ریاستی می‌پردازد. در بخش نخست نیز به شکلی مختصر به چگونگی انتخاب رییس جمهور و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می پردازد. وی سپس به بررسی وظایف و اختیارات رییس جمهور فرانسه بر طبق قانون اساسی و مقایسه‌ی آن با اختیاراتی که رییس جمهور در عمل دارا می‌باشد، می‌پردازد. در این قسمت است که در واقع مشخص می‌گردد که وی تا چه حد به متن قانون اساسی پایبند بوده است. بدین ترتیب، نویسنده با بررسی اقدامات تمامی روسای جمهور پیشین فرانسه، اطلاعاتی شگرف در مورد شیوه‌ی اعمال قدرت بوسیله‌ی این مقامات و میزان مسؤولیت سیاسی آنها را در اختیار می‌گذارد. با مطالعه­ی این اثر در می‌یابیم که شیوه‌های استدلال حقوق دانان حقوق اساسی در خصوص موضوعاتی همچون اختیارات رییس کشور در قانون اساسی، از چه اهمیتی برخوردار می‌باشند. در حقیقت آشنایی با این گونه استدلال‌ها خواهد توانست ذهن حقوق دانان و پژوهشگران را به ورای ظاهر واژگان گاه دارای ابهام قانون اساسی برده و آنها را به تحلیلی دقیق تر از چرایی و چگونگی وقایع مرتبط با قانون اساسی رهنمون گرداند. مترجم نیز سعی نموده تا در کنار مطالب مورد نظر نویسنده، به بیان توضیحاتی مختصر در پاورقی و در مورد احزاب سیاسی فرانسه و همچنین سیاستمداران مورد نظر بپردازد. ذکر این نکته ضروری است که در ترجمه­ی این اثر ضمن رعایت امانتداری کامل، در ترجمه­ی واژگان و اصطلاحات مرتبط با حقوق اساسی نیز نهایت توجه به کار گرفته شده است. در همین راستا و به منظور شناخت ویژگی‌های یک عمل حقوق اساسی نیز، مطالعه­ی کافی در حوزه­ی حقوق اساسی فرانسه انجام گرفته که در صورت ضرورت، در توضیحات پاورقی و با آوردن نشانه­ی (م) مشخص گردیده‌اند. کتاب حاضر، دفتر دوم از مجموعه ای است که به عنوان حقوق اساسی تطبیقی در نظر گرفته شده است و می‌‌تواند مورد مطالعه­ی تمامی حقوق دانان و بویژه حقوق دانان حوزه­ی حقوق عمومی و تمامی دانشجویان و بخصوص دانشجویان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری قرار گیرد. امید است که نظرات حقوق دانان گرامی بتواند راهگشای فعالیت‌های علمی آینده گردد. در پایان لازم می‌دانم که از جناب آقای دکتر سید عباس حسینی نیک، مدیر انتشارات مجد، تشکر نمایم. دکتر سعید خانی والی زاده