کتاب منظر بومی نطنز و ابیانه نشر پژوهشکده نظر

نطنز کجاست؟ نطنز چیست؟ نطنز کیست؟ سوالات غریبند اما به پاسخ‌های آشنا می‌رسند. • نطنز آنجاست. پای کوه کرکس با جوی‌های آب زلال و درختان عظیم چنار. •نطنز مکان تجربه‌های من است؛ جایگاه نمادهای آشنا و نمودهای زندگی‌ همشهریان من. •نطنز تاریخ من است. نطنز، مرجع ذهن من است. نطنز، من است، من نطنز هستم. بوم نطنز، نمایش اولین‌هاست: آنچه از اول در نطنز بوده و امروز نطنز، دگردیسی‌یافته آنهاست. نطنز هم در کلیت نطنز است و هم در اجزای خود؛ نمی‌توان بخشی از نطنز را نطنز ندانست همانطور که کلیت نطنز نیز قابل انکار نیست. نطنز «وجود» یافته است به موجودی که ماهیت آن قابل پژوهش است. آثار وجود نطنز، ناظر را به حقیقت وجود او هدایت می‌کند. آنچه از ماهیات نطنز که ما را به درک کلیت و وجود آن هدایت می کند، در منظر بومی این شهر نهفته است. کرکس و جایگاه نطنز، بخش مهم بوم اوست. نقطه‌ای خاص روی زمین، با خورشیدی که در زاویه و ارتفاعی خاص به آن می‌تابد؛ آسمان آبی نطنزی و زمین خاکی نطنزی. هوایی مطبوع به خاطر ارتفاع شهر و چشم‌اندازهایی متضاد به کوه و دشت به واسطه کوهستانی که شهر به آن تکیه زده. اینها کجایی نطنز را از روز نخست تولد شهر صورت داده‌اند و امروزه، مهمترین عناصر بومی منظر نطنز شمرده می‌شوند. جنبه دیگر بوم نطنز، مظاهر باقی و جاری زندگی تاریخی اهالی نطنز است. قنات‌هایی که حفر کردند تا آب کشت و کار و زندگیشان را از کوهپایه به دشت بیاورند. درختانی که در حاشیه جوی‌های قنات‌ کاشتند تا سایه آب شود و مانع تبخیر آن. چوب درخت‌ها ابزار و آلات کشاورزی آن‌ها را تولید کرد. مراکز شهر و محله‌هایشان در حاشیه مظهر قنات پدید آمد و کوچه‌های شهر، در امتداد آبراهه‌های کوچکی بود که از مظهر قنات ریشه می‌گرفتند و دور می‌شدند. خانه‌ها، با مصالح بومی، چوب، سنگ و خاک نطنزی رنگ، برپا شدند و نسل به نسل، سنت ساخت خود را تداوم دادند. این‌ها، آن گروه از عناصر منظر بومی نطنزند که از چیستی و کیستی او خبر می‌دهند. سیر وسیاحت گروه محققان پژوهشکده نظر و تأمل آن‌ها در یافتن عناصر منظر بومی نطنز و ابیانه به تولید این کتاب انجامید. 23 یادداشت علمی مستند به عکس‌هایی که هر یک گوشه‌ای از جهان پر رمز و راز منظر نطنز را برای ناظران روایت می‌کند.