کتاب گفتارهایی در خاستگاه ناسیونالیسم کرد نشر چشمه

کتاب حاضر جلد چهارم از مجموعه‌ی مطالعات کُردی است. مقالات این مجموعه از لحاظ تئوریک نوآورانه‌ترین، از لحاظ مفهومی دقیق‌ترین و از لحاظ تاریخ‌نگاری جامع‌ترین نوشته‌های پژوهشگرانی است که در‌حال‌حاضر در زمینه‌ی ناسیونالیسم کُرد، ناسیونالیسم‌های خاورمیانه و خودِ ناسیونالیسم به طور کلی تحقیق می‌کنند. این مقالات بسیار فراتر از آن چیزی است که عباس ولی، ویراستار این مجلد، با فروتنی آن‌ها را صرفاً یک کار «پیش‌گامانه» می‌خواند. این مقالات حاصلِ کار عالمانه‌ی مؤلفانی است که مدت‌هاست درباره‌ی مواضع خود پژوهش و در آن‌ها تأمل و استدلال کرده‌اند. خوانندگان این اثر از بررسی استدلال‌های ازلی‌گرا، قوم‌گرا، انسجام‌گرا، مدرنیست ـ برساخت‌گرا و ماتریالیستیِ تاریخ‌گرا در زمینه‌ی ریشه‌ها و تحول ناسیونالیسم کُرد و دیگر ناسیونالیسم‌ها لذت خواهند برد. ویراستار و مؤلفانِ مجموعه تصریح کرده‌اند که پژوهش‌های آن‌ها همچنان در جریان است. مقالات این مجموعه به‌راستی پیش‌گام‌اند؛ اول این‌که این نوشته‌ها نه‌تنها برساخت‌های نظری اصیل و پژوهش‌های بدیعِ روش‌شناختی درباره‌ی خاستگاه‌ها، تحول و شرایط ناسیونالیسم کُرد را در اختیار می‌گذارند، بلکه با این کار به مطالعه‌ی جهان‌شمولِ ناسیونالیسم نیز کمک می‌کنند. دوم، این مقالات از این لحاظ پیش‌گامانه‌اند که برای نخستین‌بار است که مطالعات متمرکز بر ناسیونالیسم کُرد برساخت‌ها، پژوهش‌ها و بینش‌هایی را در اختیار می‌گذارد که به نظر من می‌تواند در مطالعات پژوهشگران درباره‌ی دیگر ناسیونالیسم‌ها، به‌ویژه ناسیونالیسم‌های عرب، ترک، فارس، ارمنی و نیز ناسیونالیسم‌های اروپایی، آسیایی و افریقایی، مؤثر واقع شود. این نوشته‌ها برای مطالعه‌ی ناسیونالیسم کُرد به تاریخ‌نگاری‌های جاری و متقاعدکننده‌ی مربوط به مطالعات ناسیونالیسم تکیه می‌کنند. از این پس مطالعه‌ی «دیگر» ناسیونالیسم‌ها تحت‌تأثیر مطالعاتی قرار خواهد گرفت که در این مجموعه ارائه شده‌اند. این «چرخشی» است که ما در حوزه‌ی مطالعات کُردی منتظر وقوع آن بوده‌ایم. به نویسندگان این مجموعه تبریک می‌گوییم و در مقابلِ تلاش‌های آنان سر تعظیم فرود می‌آوریم.