کتاب صوتی دانشنامه فلسفه استنفورد، زیبایی شناسی فمینیستی نشر آوانامه

زیبایی‌شناسی یکی از مفاهیم و شاخه‌های فلسفه است که درباره‌ی زیبایی‌شناختی و چیستیِ زیبایی پژوهش می‌کند. این رشته از دیرباز موردتوجه‌ی افراد زیادی بوده است و بزرگانی همچون افلاطون درباره‌ی آن صحبت کرده‌اند. در اصول و بیان این مفهوم فلسفی هم همانند سایر اصول فلسفی ردپای جنسیت دیده می‌شود به همین دلیل «کرولین کورسمایر»، پژوهشگر فمینیسم مقاله‌ای در این ارتباط بانام «زیبایی‌شناسی فمینیستی» ارائه کرده است که به دانشنامه فلسفه استنفورد تعلق دارد که از ارزش بالای ادبی و فلسفی برخوردار است.  

درباره کتاب صوتی زیبایی‌شناسی فمینیستی

کتاب «زیبایی‌شناسی فمینیستی» ترجمه‌ی مقاله‌ای به نام Aesthetics Feminist نوشته‌ی «کرولین کورسمایر» است که به دانشنامه فلسفه استنفورد تعلق دارد. این دانشنامه از سال 1995 از سوی دانشگاه استنفورد منتشر می‌شود که مقالاتی در ارتباط با حوزه‌ی جامعه‌شناسی، فلسفه و زیبایی‌شناسی را در برمی‌گیرند. کتاب «زیبایی‌شناسی فمینیستی» حضور جنسیت در فلسفه را واکاوی می‌کند و منظور آن از زیبایی‌شناسی فمینیستی مشخص کردن مجموعه‌ای از چشم‌اندازهاست که پرسش‌های خاصی را درباره نظریه‌ها و فرضیه‌هایی در باب هنر و مقولات زیبایی‌شناختی در برمی‌گیرد. زیبایی‌شناسی موضوعی میان‌رشته‌ای است و اثر هنر و شاخه‌های گوناگون آن ازجمله موسیقی و ادبیات را می‌توان در آن دید.

کتاب صوتی «زیبایی‌شناسی فمینیستی» برای علاقه‌مندان به حوزه‌ی فلسفه، هنر و فمینیست بسیار جالب و خواندنی است. این اثر در هفت فصل به نگارش درآمده است که عبارت‌اند از هنر و هنرمندان: پس‌زمینه تاریخی، خلاقیت و نبوغ، مقولات زیبایی‌شناختی و نقدهای فمینیستی، شیوه عمل فمینیستی و مفهوم هنر، بدن در هنر و فلسفه، زیبایی‌شناسی و زندگی روزمره و نتیجه‌گیری. نویسنده‌ی کتاب «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «کرولین کورسمایر»  Carolyn Korsmeyerنویسنده و استاد فلسفه دانشگاه است که در سال 1950 به دنیا آمد. او تحصیلات دکترایش را در دانشگاه براون به سرانجام رسانده است و پژوهشگر و محقق حوزه‌ی زیبایی‌شناسی و فمینیسم است.

در بخشی از کتاب صوتی زیبایی‌شناسی فمینیستی می‌شنویم

سنجش ارزش‌هایی هم که دربردارنده چارچوب‌های مفهومی زیبایی‌شناسی هستند چارچوب‌هایی که برخی از مؤثرترین ابزارهای تحلیل انتقادی فمینیستی از آن‌ها سر برمی‌آورند، به همان اندازه مهم است.

بخش عمده‌ای از نقد فمینیستی بر فلسفه قرن هجدهم متمرکز شده است، و این به دلیل آثار پرنفوذ زیادی درباره زیبایی، لذت و ذوق است که در این دوره به نگارش درآمدند و تبدیل به متونی بنیادین برای نظریه‌های معاصر شدند. ذوق به قوه‌ای اشاره دارد که اجازه می‌دهد احکام خوبی درباره‌ هرن و زیبایی‌های طبیعت داشته باشیم.  این استعاره برای ادراک از حس ذائقه برگرفته شده است، اما این نظریه‌ها درواقع درباره لذت دیداری، شنیداری و تخیلی هستند، چرا که عموماً فرض بر این است که تجربه ذوقی به معنای تحت‌اللفظی کلمه آن‌قدر جسمانی و سوبژکتیو است که نمی‌تواند مسائل فلسفی جالبی به بار آورد. احکام ذوقی شکل نوع خاصی از لذت را به خود می‌گیرند لذتی که سرانجام به‌عنوان لذت «زیبایی‌شناختی» شناخته شد (اصطلاحی که تنها در اوایل قرن نوزدهم وارد زبان انگلیسی شد).

مفاهیم نظری عمده این دوره غرق در دلالتی جنسیتی هستند، هر چند دنبال کردن ردپای جنسیت در هزارتوی نوشته‌های موردنظر کاری است که نقش ناپایدار میل جنسی در نظریه‌های مربوط به لذت زیبایی‌شناختی آن را پیچیده می‌کند. بنا بر سخت‌گیرانه‌ترین تحلیل از حظ زیبایی‌شناختی - که مدتی بر زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر تسلط داشت این حظ به‌هیچ‌وجه ربطی به میل جنسی ندارد: لذت زیبایی‌شناختی ارضایی حسی و جسمی  نیست؛ این لذت از ملاحظات عملی فارغ و از میل پالوده است. دو نوع میلی که بیش از همه رشته تأمل زیبایی‌شناختی را می‌گسلند گرسنگی و شهوت جنسی هستند، لذت‌هایی که به اعلی درجه «غرض مند» ند. لذت‌های زیبایی‌شناختی (به اصطلاح کانت) «بی‌غرض» و تأملی‌اند. بی‌غرضی است که ادراک‌کننده را از تمایلات فردی‌ای رها می‌سازد که افراد را از حیث داوری‌هایشان از یکدیگر جدا می‌کنند، و ذهن را برای توافق مشترک و حتی کلی [یا جهان شمول] درباره اعیان زیبا زلال می‌سازد. در حالت آرمانی، ذوق، بالقوه پدیده‌ای کلی [یا جهان شمول] است، هرچند، آن چنان که هیوم می‌گوید، «ظرافت» آن مستلزم تمرین و تعلیم دیدن است. تا اندازه‌ای، مقتضیات ذوق را می‌توان پلی بر روی تفاوت‌های میان افراد دید، اما عنصری از فراغت نیز وجود دارد که در ارزش‌های هنر زیبا جای‌گیر شده است؛ و برخی منتقدان استدلال کرده‌اند که ذوق همچنین اختلاف‌های طبقاتی را در خود جای می‌دهد و نظام‌مند می‌کند.

ترجمه کتاب صوتی زیبایی‌شناسی فمینیستی به زبان فارسی

کتاب صوتی «زیبایی‌شناسی فمینیستی» نوشته‌ی «کرولین کورسمایر» را ناشر صوتی آوا نامه با صدای «فرناز مرکباتی» منتشر کرده است که در همین صفحه از فیدیبو برای خرید و دانلود موجود است. این اثر را «نوشین شاهنده» به فارسی ترجمه کرده و نشر ققنوس آن را در سال 1395 منتشر کرده است که نسخه‌ی الکترونیک آن هم در سایت و اپلیکیشن فیدیبو برای مطالعه موجود است. «نوشین شاهنده» مترجم و نویسنده‌ی ایرانی است که سال‌ها در حوزه‌ی زنان و فمینیسم پژوهش کرده است. از آثار دیگر این نویسنده می‌توان به ترجمه‌ی کتاب «شهر زنان» اثر «کریستین دوپیزان» و تالیف «زن در تفکر نیچه» اشاره کرد که نسخه‌ی صوتی و الکترونیک آن‌ها در سایت و اپلیکیشن فیدیبو برای دانلود و مطالعه وجود دارد.