کتاب تداوم کسب و کار خانوادگی نشر انتشارات آریانا قلم

کتاب «تداوم کسب‌وکار خانوادگی» اثری از «جنیفر پندرگست» و «کلی لکووی» است. در این کتاب مساله‌ی رهبری و موفقیت کسب‌وکارهای خانوادگی با دقت بررسی شده است. این کتاب می‌تواند برای مدیران و مالکان کسب‌وکارهای خانوادگی یک دفترچه راهنمای جامع و کاربردی باشد. کتاب تداوم کسب‌وکار خانوادگی با ترجمه‌ی «حسین صامعی» در سال 93 در انتشارات «آریانا قلم» منتشر شده است.

درباره‌ی کتاب تداوم کسب‌وکار خانوادگی

خانواده می‌تواند سرمایه‌ی مهمی برای تداوم و پایداری یک کسب‌وکار باشد. در این نوع کسب‌وکارها، اصلی‌ترین تصمیمات و سیاست‌ها تحت تاثیر و نفوذ اعضای خانواده شکل می‌گیرد. یکی از دغدغه‌های اصلی صاحبان شرکت‌های خانوادگی، آماده‌سازی نسل‌های بعدی برای ورود به این کسب‌وکارهاست. شرکت‌های خانوادگی برای این که بتوانند کسب‌وکار خود را به درستی به نسل‌های آینده منتقل کنند، باید برنامه‌ریزی کاربردی و دقیقی داشته باشند و به مواردی مانند فرهنگ و رهبری خانواده هم توجه کنند.

این کتاب با هدف تامین یکی از نیازمندی‌های کلیدی خانواده‌های دارای کسب‌وکار نوشته شده است؛ این هدف چیزی نیست جز دسترسی به دانش و تجربه‌های موفق جهانی در ارتباط با نحوه‌ی مدیریت کسب‌وکارهای خانوادگی، با تاکید بر مساله‌ی جانشینی در این نوع کسب‌وکارها.

نویسندگان این کتاب هر دو از مشاوران ارشد نهاد مشاوران کسب‌وکار خانوادگی هستند. این نهاد یکی از معتبرترین نهادهای مشاوره‌ای در حوزه‌ی کسب‌وکارهای خانوادگی است. آن‌ها با تکیه بر سال‌ها تجربه در مشاوره به کسی‌وکارهای خانوادگی این کتاب را نوشته‌اند که از معدود منابع جامع و کامل در این زمنیه به شمار می‌رود. آن‌ها با ذکر مثال‌ها و تجربه‌های عملی، نکات کلیدی لازم برای طراحی و اجرای برنامه‌ی تداوم کسب‌وکار خانوادگی را با زبانی ساده و روان بیان کرده‌اند.

مروری بر فصل‌های کتاب تداوم کسب‌وکار خانوادگی

فصل اول، فرصت‌ها و چالش‌های تداوم: برنامه‌ریزی تداوم می‌تواند اطمینان بیشتری نسبت به ثبات بلندمدت کسب‌وکار در اعضای خانواده ایجاد کند و فرهنگ مشارکت اعضای خانواده در کسب‌وکار را ارتقا دهد.

فصل دوم، بنیان تداوم؛ چشم‌اندازی برای آینده: داشتن چشم‌انداز مشترک، بستر مناسبی برای برنامه‌ریزی‌های موفقیت آمیز ایجاد می‌کند. هر خانواده باید چشم‌انداز خاص خودش را داشته باشد، تا به نتیجه‌ی دلخواه برسد.

فصل سوم، تداوم مالکیت: خانواده‌ها باید دیدی گسترده و جامع نسبت به تداوم بلندمدت مالکیت داشته باشند. درک دقیق مالکان از مالکیت کسب‌وکار خانوادگی، اهمیت زیادی دارد.

فصل چهارم، تداوم رهبری: بدون وجود رهبری موثر، نمی‌توان انتظار چندانی از رشد و استمرار کسب‌وکار خانوادگی داشت. خانواده‌ها برای اطمینان از آینده‌ی کسب‌وکار، باید با استفاده از برنامه‌ریزی تداوم رهبری، تیمی از افراد شایسته و مناسب داشته باشند.

فصل پنجم، نقش حاکمیت کسب‌وکار در برنامه‌ریزی تداوم: حاکمیت اثربخش و قدرتمند نقش زیادی در کمک به تصمیم‌گیری‌های درست اعضای خانواده دارد. موضوع حاکمیت در دو سطح خانواده و کسب‌وکار، اهمیت زیادی پیدا می‌کند.

فصل ششم، نقش حاکمیت خانوادگی در برنامه‌ریزی تداوم: با بزرگ‌تر و پیچیده‌تر شدن خانواده، شورای خانوادگی می‌تواند به تقویت حس وحدت و هدف مشترک کمک کند. اعضای این شورا باید افرادی شایسته و باتجربه باشند.

فصل هفتم، نقش حیاتی فرهنگ سازمانی در تداوم: فرهنگ خانواده و کسب‌کار برای تعیین ویژگی‌های سازنده و تغییرات لازم در عملکرد کلی کسب‌وکار خانوادگی ضروری و مفید است. در فرآیند انتقال کسب‌وکار، داشتن فرهنگ قدرتمند و غنی، نقشی اساسی ایفا می‌کند.

فصل هشتم، مسیر پیش رو: با مرور تمام مطالبی که پیش از این گفته شده، نقشه‌ی راه رسیدن به یک کسب‌وکار خانوادگی و موفق آماده است.

در بخشی از کتاب تداوم کسب‌وکار خانوادگی می‌خوانیم

بسیاری از خانواده‌هایی که برای آينده‌ی کسب‌وکار خود برنامه‌ریزی می‌کنند، آگاهانه به ارزش‌ها یا چشم‌انداز خانواده نمی‌انديشند. در برخی نمونه‌ها، اعضای خانواده برای تدوین بیانیه‌هایی که نشان‌دهنده‌ی خواسته‌ها و باورهای خانواده باشد، اهمیت چندانی قائل نیستند. به طور مشابه، اغلب به برنامه‌ریزی تداوم مالکیت نیز توجه شایانی نمی‌شود. مقصود نهایی و نیز فرایند برنامه‌ریزی تداوم مالکیت نیز اغلب واضح و بدیهی فرض می‌شود. زیرا اعضای خانواده فکر می‌کنند انتقال مالکیت بسیار آسان است. اما هنگامی که با پرسش‌هایی مواجه می‌شوند که در حین فرایند مهم انتقال مالکیت به وجود می‌آید، درمی‌یابند که اجرای این فرایند کار ساده‌ای نیست. صرف‌نظر از تفاوت‌های ظریفی که ممکن است وجود داشته باشد، برنامه‌ی تداوم مالکیت به سه سوال خاص می‌پردازد:

در آینده چه کسی مالک این کسب‌وکار خواهد بود؟

مالکیت چگونه منتقل خواهد شد؟

مالکیت چه زمانی منتقل خواهد شد؟

در نسل‌های اول، این فرض که خانواده صاحب کسب‌وکار است و هميشه صاحب کسب‌وکار خواهد بود، فراگیر است. همین دیدگاه یکی از دلایل کم‌توجهی خانواده‌ها به برنامه‌ریزی تداوم مالکیت است.

با این حال، نداشتن برنامه‌ای برای تداوم مالکیت نیز می‌تواند مانند تبیین نکردن چشم‌انداز و ارزش‌ها، گران تمام شود. این برنامه گامی حیاتی در تضمین ثبات کلی کسب‌وکارهای متعلق به خانواده است و کمک می‌کند تا اعضای خانواده برای آینده خود آماده شوند. در واقع، آن‌ها را برای ورود به آینده به فعالیت وا می‌دارد.

یکی از موانع بررسی مسئله‌ی تداوم مالکیت این است که بسیاری از خانواده‌ها نمی‌توانند بین مالکیت و جانشینی رهبری تمایز قائل شوند. این امر به ویژه در مراحل اولیه‌ی کسب‌وکار مصداق پیدا می‌کند. اغلب، زمانی که اعضای خانواده مسئله‌ی تداوم را بررسی می‌کنند، تمرکز فقط روی رهبری است؛ چه کسی کسب‌وکار را در حال حاضر و در آینده اداره خواهد کرد؟

این طرز فکر را کاملا می‌توان درک کرد و تا حدی معقول است. اما جانشینی مالکیت نیز حداقل به اندازه‌ی جانشینی رهبری اهمیت دارد. در واقع، به موازات آن انجام می‌شود. با انتقال رهبری از گروهی به گروه بعدی، باید به صورت جدی به این موضوع فکر کرد که چه کسی، چه زمانی و چگونه مالکیت را در دست خواهد گرفت.

یکی از دلایل ضرورت توجه به تداوم مالکیت در اوایل رشد کسب‌وکار این است که بسیاری از اعضای خانواده، به طور طبیعی برداشت‌های مختلفی نسبت به روش‌های انتقال مالکیت دارند. برای مثال، اگر سه فرزند در یک نسل وجود دارد و تنها یکی از آن‌ها وارد کسب‌وکار می‌شود، برخی از خانواده‌ها بر این باورند که او باید تنها مالک کسب‌وکار بوده یا حداقل، کنترل مالکیت را در اختیار داشته باشد.