کتاب قصه‌های صمد بهرنگی
جلد اول

۲۴ ساعت در خواب و بیداری

خواننده ی عزیز قصه ی «خواب و بیداری» را به خاطر این ننوشته ام که برای تو سرمشقی باشد. قصدم این است که بچه های هم وطن خود را بهتر بشناسی و فکر کنی که چاره ی درد آن ها چیست؟

اگر بخواهم همه ی آن چه را که در تهران بر سرم آمد بنویسم چند کتاب می شود و شاید هم همه را خسته کند. از این رو فقط بیست و چهار ساعت آخر را شرح می دهم که فکر می کنم خسته کننده هم نباشد. البته ناچارم این را هم بگویم که چه طور شد من و پدرم به تهران رفتیم:
چند ماهی بود که پدرم بیکار بود. عاقبت مادرم و خواهرم و برادرهایم را در شهر خودمان گذاشت و دست من را گرفت و آمدیم به تهران. چند نفر از آشنایان و هم شهری ها قبلاً به تهران آمده بودند و توانسته بودند کار پیدا کنند. ما هم به هوای آن ها آمدیم. مثلاً یکی از آشنایان دکه ی یخ فروشی داشت. یکی دیگر رخت و لباس کهنه خرید و فروش می کرد. یکی دیگر پرتقال فروش بود. پدر من هم یک چرخ دستی گیرآورد و دست فروش شد. پیاز و سیب زمینی و خیار و این جور چیزها دوره می گرداند. یک لقمه نان خودمان می خوردیم و یک لقمه هم می فرستادیم پیش مادرم. من هم گاهی همراه پدرم دوره می گشتم و گاهی تنها توی خیابان ها پرسه می زدم و فقط شب ها پیش پدرم برمی گشتم. گاهی هم آدامس بسته ای یک قران یا فال حافظ و این ها می فروختم.
حالا بیاییم بر سر اصل مطلب:
آن شب من بودم. قاسم بود، پسر زیور بلیت فروش بود، احمدحسین بود و دوتای دیگر بودند که یک ساعت پیش روی سکوی بانک با ما دوست شده بودند.
ما چهار تا نشسته بودیم روی سکوی بانک و می گفتیم که کجا برویم تاس بازی کنیم که آن ها آمدند نشستند پهلوی ما. هر دو بزرگ تر از ما بودند. یکی، یک چشمش کور بود. آن دیگری کفش نو سیاهی به پایش بود امّا استخوان چرک یکی از زانوهایش از سوراخ شلوارش بیرون زده بود و سر و وضعش بدتر از ما بود.
ما چهار تا بنا کردیم به نگاه های دزدکی به کفش ها کردن. بعد نگاه کردیم به صورت هم. با نگاه به هم دیگر گفتیم که آهای بچه ها مواظب باشید که با یک دزد کفش طرفیم. یارو که ملتفت نگاه های ما شد گفت: چیه؟ مگر کفش ندیده اید؟
رفیقش گفت: ولشان کن محمود. مگر نمی بینی ناف بدن همه شان بیرون افتاده؟ این بیچاره ها کفش کجا دیده بودند.
محمود گفت: مرا باش که پاهای برهنه شان را می بینم باز دارم ازشان می پرسم که مگر کفش به پایتان ندیده اید.
رفیقش که یک چشمش کور بود گفت، همه که مثل تو بابای اعیان ندارند که مثل ریگ پول بریزند برای بچه شان کفش نو بخرند.
بعد هر دوشان غش غش زدند زیر خنده. ما چهار تا پاک درمانده بودیم. احمدحسین نگاه کرد به پسر زیور. بعد دوتایی نگاه کردند به قاسم بعد سه تایی نگاه کردند به من چه کار بکنیم؟ شر راه بیندازیم یا بگذاریم هِرهِر بخندند و دستمان بیندازند؟
من بلند بلند به محمود گفتم: تو دزدی! ۰۰۰ تو کفش ها را دزدیده ای!...
که هر دو پِقی زدند زیر خنده. چشم کوره با آرنج می زد به پهلوی آن یکی و هی می گفت: نگفتم محمود؟... هاها!... نگفتم؟... هه... هه... هه!
ماشین های سواری رنگارنگی کنار خیابان توقف کرده بودند و چنان کیپ هم قرار گرفته بودند که انگار دیواری از آهن جلو روی ما کشیده بودند. ماشینِ سواری قرمزی که درست جلو روی من بود حرکت کرد و سوراخی پیدا شد که وسط خیابان را ببینم.
ماشین های جوراجوری از تاکسی و سواری و اتوبوس وسط خیابان را پر کرده بودند و به کندی و کیپ هم حرکت می کردند و سر و صدا راه می انداختند. انگار یک دیگر را هل می دادند. جلو می رفتند و به سر یک دیگر داد می زدند. به نظر من تهران شلوغ ترین نقطه ی دنیاست و این خیابان شلوغ ترین نقطه ی تهران.
چشم کوره و رفیقش محمود کم مانده بود از خنده غش بکنند. من خداخدا می کردم که دعوامان بشود. فحش تازه ای یاد گرفته بودم و می خواستم هر جور شده، بی جا هم که شده، به یکی بدهم. به خودم می گفتم کاش محمود بیخ گوش من بزند آن وقت من عصبانی می شوم و بهش می گویم: «دست روی من بلند می کنی؟ حالا می آیم خشتکت را با چاقو می برم، همین من!» با این نیت یقه ی محمود را که پهلویم نشسته بود چسبیدم و گفتم: اگر دزد نیستی پس بگو کفش ها را کی برایت خریده؟
این دفعه خنده قطع شد. محمود دست من را به تندی دور کرد و گفت: بنشین سرجایت، بچه. هیچ معنی حرفت را می فهمی؟
چشم کوره خودش را وسط انداخت و نگذاشت دعوا در بگیرد. گفت: ولش کن محمود. این وقت شب دیگر نمی خواهد دعوا راه بیندازی. بگذار مزه ی خنده را توی دهنمان داشته باشیم.
ما چهار تا خیال دعوا و کتک کاری داشتیم امّا محمود و چشم کوره راستی راستی دلشان می خواست تفریح کنند و بخندند.
محمود به من گفت: داداش، ما امشب خیال دعوا نداریم. اگر شما دلتان می خواهد بگذاریم برای فردا شب.
چشم کوره گفت: امشب، ما می خواهیم همچین یک کمی بگو بخند کنیم. خوب؟
من گفتم: باشد.
ماشینِ سواری برّاقی آمد روبه روی ما کنار خیابان ایستاد و جای خالی را پر کرد. آقا و خانمی جوان و یک توله سگ سفید و براق از آن پیاده شدند. پسر بچه درست هم قد احمدحسین بود و شلوار کوتاه و جوراب سفید و کفش روباز دو رنگ داشت و موهای شانه خورده و روغن زده داشت. در یک دست عینک سفیدی داشت و با دست دیگر دست پدرش را گرفته بود. زنجیر توله سگ در دست خانم بود که بازوها و پاهای لخت و کفش پاشنه بلند داشت و از کنار ما که گذشت عطر خوشایندی به بینی هایمان خورد. قاسم پوسته ای از زیر پایش برداشت و محکم زد پس گردن پسرک. پسرک برگشت نگاهی به ما کرد و گفت: ول گردها!...
احمدحسین با خشم گفت: برو گم شو، بچه ننه!...
من فرصت یافتم و گفتم، حالا می آیم خشتکت را با چاقو می برم آ. بچه ها همه یک دفعه زدند زیر خنده. پدر دست پسرک را کشید و داخل هتلی شدند که چند متر آن طرف تر بود.
باز همه ی چشم ها برگشت به طرف کفش های نو محمود. محمود دوستانه گفت: کفش برای من زیاد هم مهم نیست. اگر می خواهید مال شما باشد.
بعد رو کرد به احمدحسین و گفت: بیا کوچولو. بیا کفش ها را در آر به پایت کن.
احمدحسین با شک، نگاهی به پاهای محمود انداخت و جنب نخورد. محمود گفت: چرا وایستادی نگاه می کنی؟ کفش نو نمی خواهی؟ دِ بیا بگیر.
این دفعه احمدحسین از جا بلند شد و رفت روبه روی محمود خم شد که کفش هایش را در بیاورد. ما سه تا نگاه می کردیم و چیزی نمی گفتیم. احمدحسین پای محمود را محکم گرفت و کشید امّا دست هایش لیز خوردند و به پشت بر پیاده رو افتاد. محمود و چشم کوره زدند زیر خنده طوری که من به خودم گفتم همین حالا شکم شان درد می گیرد. دست های احمدحسین سیاه شده بود. چشم کوره هی می زد به پهلوی محمود و می گفت: نگفتم محمود؟... هاها... ها!... نگفتم؟... هه... هه... هه!
جای انگشتان لیز خورده ی احمدحسین روی پای محمود دیده می شد. ما سه تا تازه ملتفت شدیم که حقه خورده ایم. خنده ی آن دو رفیق حقه باز به ما هم سرایت کرد. ما هم زدیم زیر خنده. احمدحسین هم که ناراحت از زیر پای مردم بلند شده بود، مدتی ما را نگاه کرد بعد او هم زد زیر خنده. حالا نخند کی بخند! جماعت پیاده رو ما را نگاه می کردند و می گذشتند. من خم شدم و پای محمود را از نزدیک نگاه کردم. کفش کجا بود! محمود فقط پاهایش را رنگ کرده بود به طوری که آدم خیال می کرد کفش نو سیاهی پوشیده، عجب حقه ای بود!
محمود گفت که شش نفره تاس بازی کنیم.
من چهار هزار داشتم. قاسم نگفت چه قدر پول دارد. آن دو تا رفیق پنج هزار داشتند. پسر زیور بلیت فروش یک تومان داشت. احمدحسین اصلاً پول نداشت. کمی پایین تر مغازه ی بسته ای بود. رفتیم آن جا و جلو مغازه بنا کردیم به تاس ریختن. برای شروع بازی پشک(۱) انداختیم.
پشک اول به پسر زیور افتاد. تاس ریخت. پنج آورد. بعد نوبت قاسم بود. تاس ریخت، شش آورد. یک قران از پسر زیور گرفت. بعد دوباره تاس ریخت، دو آورد.تاس را داد به محمود. محمود چهار آورد. دو قران از قاسم گرفت و با شادی دست هایش را به هم زد و گفت: برکت بابا! بختمان گفت.
این جوری دو به دو تاس می ریختیم و بازی می کردیم.
دو تا جوان شیک پوش از دست راست می آمدند. احمدحسین جلو دوید و التماس کرد: یک قران... آقا یک قران بده... تو را خدا!...
یکی از مردها احمدحسین را با دست زد و دور کرد. احمدحسین دوید و جلوشان را گرفت و التماس کرد: آقا یک قران بده... یک قران که چیزی نیست... تو را خدا...
از جلو ما که رد می شدند، مرد جوان پس گردن احمدحسین را گرفت و بلندش کرد و روی شکمش گذاشت روی نرده ی کنار خیابان.
سر احمدحسین به طرف وسط خیابان آویزان بود و پاهایش به طرف پیاده رو احمدحسین دست و پا زد تا پاهایش به زمین رسید و همان جا لب جو ایستاد. دو تا دختر جوان با یک پسر جوان خنده کنان از دست چپ می آمدند. دخترها پیراهن های کوتاه خوش رنگی پوشیده بودند در دو طرف پسر راه می رفتند. احمدحسین جلو دیوید و به یکی از دخترها التماس کرد: خانم تو را خدا یک قران بده... گرسنه ام... یک قران که چیزی نیست... ترا خدا! خانم یک قران!... دختر اعتنایی نکرد. احمدحسین باز التماس کرد. دختر پولی از کیفش در آورد، گذاشت کف دست احمدحسین. احمدحسین با شادی برگشت پیش ما و گفت: من هم می ریزم.
پسر زیور گفت: پولت کو؟
احمدحسین مشتش را باز کرد نشان داد. یک سکه ی دو هزاری کف دستش بود.
قاسم گفت: باز هم گدایی کردی؟
و خواست احمدحسین را بزند که محمود دستش را گرفت و نگذاشت. احمدحسین چیزی نگفت. برای خودش جا باز کرد و نشست. من بلند شدم و گفتم: من با گداها تاس نمی ریزم.
حالا من یک قران بیش تر پول نداشتم. سه هزار از چهار هزارم را باخته بودم. محمود هم که خیلی بد آورده بود گفت: تاس بازی دیگر بس است. بیخ دیواری بازی می کنیم.
قاسم به من گفت: لطیف، باز با این حرف هایت بازی را به هم نزن.
بعد به همه گفت: کی می ریزد؟
چشم کوره گفت: خودت تنهایی بریز. ما بیخ دیواری بازی می کنیم.
پسر زیور به قاسم اشاره کرد و گفت: تاس بازی با این فایده ای ندارد. همه ش پنج و شش می آورد. شیر یا خط بازی می کنیم.
احمدحسین گفت: باشد.
محمود گفت: نه. بیخ دیواری.
خیابان داشت خلوت می شد. چند تا از مغازه های روبه رویی بسته شده بود. برای شروع بازی هر کدام یک سکه ی یک قرانی را از لب جو تا بیخ دیوار انداختیم. هنوز سکه ها بیخ دیوار بود که احمدحسین داد زد: آژان!...
آژان باتون به دست در دو سه قدمی ما بود. من و احمدحسین و چشم کوره در رفتیم. محمود و پسر زیور هم پشت سر ما در رفتند. قاسم خواست پول ها را از بیخ دیوار جمع کند که آژان سر رسید. قاسم از ضربت باتون فریادی کشید و پا به دو گذاشت. آژان پشت سرش داد زد: ول گردهای قمارباز!... مگر شما خانه و زندگی ندارید؟ مگر پدر و مادر ندارید؟
بعد خم شد یک قرانی ها را جمع کرد و راه افتاد.
از چهار راه که رد شدم دیدم تنها مانده ام چلوکبابیِ آن برِ خیابان بسته بود. دیر کرده بودم. هر وقت شاگرد چلوکبابی در آهنی را تا نصف پایین می کشید. وقتش بود که پیش پدرم برگردم. از خیابان ها و چهارراه ها به تندی می گذشتم و به خودم می گفتم: «حالا دیگر پدرم گرفته خوابیده. کاشکی منتظر من بنشیند... حالا دیگر حتما گرفته خوابیده» بعد باز به خودم گفتم: «مغازه ی اسباب بازی فروشی چی؟ آن هم بسته است دیگر، این وقت شب کی حوصله ی اسباب بازی خریدن دارد؟... لابد حالا شتر من را هم چپانده اند توی مغازه و در مغازه را هم بسته اند و رفته اند... کاشکی می توانستم با شترم حرف بزنم. می ترسم یادش برود که دیشب چه قراری گذاشتیم. اگر پیشم نیاید؟... نه. حتما می آید. خودش گفت که فردا شب می آیم سوارم می شوی می رویم تهران را می گردیم. شتر سواری هم کیف داردآ!...»
ناگهان صدای ترمزی بلند شد و من به هوا پرت شدم به طوری که فکر کردم دیگر تشریف ها را برده ام. به زمین که افتادم فهمیدم وسط خیابان با یک سواری تصادف کرده ام امّا چیزیم نشده. داشتم مچ دستم را مالش می دادم که یکی سرش را از ماشین در آورد و داد زد: دِ گم شو از جلو ماشین!... مجسمه که نیستی.
من ناگهان به خود آمدم. پیر زن بزک کرده ای پشت فرمان نشسته بود سگ گنده ای هم پهلویش چمباتمه زده بود و بیرون را می پایید. قلاده ی گردن سگ برق برق می زد. یک دفعه حالم طوری شد که خیال کردم اگر همین حالا کاری نکنم، مثلاً اگر شیشه ی ماشین را نشکنم، از زور عصبانی بودن خواهم ترکید و هیچ وقت نخواهم توانست از سرجام تکان بخورم.
یکی دو ماشین دیگر آمدند و از بغل ما رد شدند. پیرزن سرش را در آورد و خواست چیزی بگوید که من تف گنده ای به صورتش انداختم و چند تا فحش بارش کردم و تند از آن جا دور شدم.
کمی که راه رفتم، نشستم روی سکوی مغازه ی بسته ای. دلم تاپ تاپ می زد.
مغازه در آهنی سوراخ سوراخی داشت، داخل مغازه روشن بود. کفش های جوراجوری پشت شیشه گذاشته بودند. روزی پدرم می گفت که ما حتا با پول ده روزمان هم نمی توانیم یک جفت از این کفش ها بخریم.
سرم را به در وا دادم و پاهایم را دراز کردم. مچ دستم هنوز درد می کرد، دلم مالش می رفت. یادم آمد که هنوز نان نخورده ام. به خودم گفتم: «امشب هم باید گرسنه بخوابم. کاشکی پدرم چیزی برایم گذاشته باشد...» ناگهان یادم آمد که امشب شترم خواهد آمد من را سوار کند ببرد به گردش. از جا پریدم و تند راه افتادم. مغازه ی اسباب بازی فروشی بسته بود اما سر و صدای اسباب بازی ها از پشت در آهنی به گوش می رسید. قطار باری تلق تلوق می کرد و سوت می کشید. خرس گنده ی سیاه انگار نشسته بود پشت مسلسل و هی گلوله درمی کرد و عروسک های خوشگل و ملوس را می ترساند. میمون ها از گوشه ای به گوشه ی دیگر جست می زدند و گاهی هم از دم شتر آویزان می شدند که شتر دادش در می آمد و بد و بی راه می گفت. خر دراز گوش دندان هایش را به هم می سایید و عرعر می کرد و بچّه خرس ها و عروسک ها را به پشتش سوار می کرد و شلنگ انداز دور برمی داشت. شتر گوش به تیک تیک ساعت دیواری خوابانیده بود. انگار وعده ای به کسی داده باشد. هواپیماها و هلیکوپترها توی هوا گشت می زدند. لاک پشت ها توی لاکشان چرت می زدند. ماده سگ ها بچه هایشان را شیر می دادند. گربه از زیر سبد دزدکی تخم مرغ در می آورد. خرگوش ها با تعجب شکارچی قفسه ی روبه رو را نگاه می کردند. میمون سیاه، ساز دهنی من را که همیشه پشت شیشه بود، روی لب های کلفتش می مالید و صداهای قشنگ جوراجوری از آن در می آورد. اتوبوس ها و سواری ها، عروسک ها را سوار کرده بودند و می گشتند. تانک ها و تفنگ ها و تپانچه ها و مسلسل ها تندتند گلوله در می کردند. بچّه خرگوش های سفید زردک های گنده ای را با دست گرفته می جویدند در حالی که نیش شان تا بناگوش باز شده بود.
مهم تر از همه شتر خود من بود که اگر می خواست حرکتی بکند همه چیز را در هم می ریخت. آن قدر گنده بود که دیگر پشت شیشه جا نمی گرفت و تمام روز لب پیاده رو می ایستاد و مردم را تماشا می کرد. حالا هم ایستاده بود وسط مغازه و زنگ گردنش را جرینگ جرینگ به صدا در می آورد، سقز می جوید و گوش به تیک تیک ساعت خوابانیده بود. یک ردیف بچه شترِ سفید مو از توی قفسه هی داد می زدند: ننه، اگر به خیابان بروی ما هم با تو می آییم، خوب؟
خواستم به شترم دو کلمه حرف زده باشم اما هر چه فریاد زدم صدایم را نشنید. ناچار چند لگد به در زدم بلکه دیگران ساکت شوند امّا در همین موقع کسی گوشم را گرفت و گفت مگر دیوانه شده ای بچه؟ بیا برو بخواب.
دیگر جای ایستادن نبود. خودم را از دست آژان خلاص کردم و پا به دو گذاشتم که بیش تر از این دیر نکنم.
وقتی پیش پدرم رسیدم، خیابان ها همه ساکت و خلوت بود. تک و توکی تاکسی می آمد رد می شد. پدرم روی چرخ دستی اش خوابیده بود به طوری که اگر می خواستم من هم روی چرخ بخوابم، مجبور بودم او را بیدار کنم که پاهایش را کنار بکشد و جا بدهد. غیر از چرخ دستیِ ما چرخ های دیگری هم لب جو یا کنار دیوار بودند که کسانی رویشان خوابیده بودند. چند نفری هم کنار دیوار همین جوری روی زمین به خواب رفته بودند. این جا چهار راهی بود که یکی از هم شهری های ما در همین جا دکه ی یخ فروشی داشت. سرپا خوابم می گرفت. پای چرخ دستی مان افتادم خوابیدم.
جرینگ!... جرینگ!... جرینگ!...
ـ آهای لطیف کجایی؟ لطیف چرا جواب نمی دهی؟ چرا نمی آیی برویم بگردیم.
جرینگ!... جرینگ!... جرینگ!...
ـ لطیف جان، صدایم را می شنوی؟ من شترم. آمدم برویم بگردیم دِ بیا سوار شو برویم.
شتر که زیر ایوان رسید من از رخت خوابم در آمدم و از آن بالا پریدم و افتادم به پشت او و خنده کنان گفتم: من که نشسته ام پشت تو دیگر چرا داد می زنی؟
شتر از دیدن من خوشحال شد و کمی سقز به دهانش گذاشت و کمی هم به من داد و راه افتادیم. کمی راه رفته بودیم که شتر گفت: ساز دهنی ات را هم آورده ام. بگیر بزن گوش کنیم.
من ساز دهنی قشنگم را از شتر گرفتم و بنا کردم محکم در آن دمیدن. شتر هم با جرینگ جرینگ زنگ های بزرگ و کوچکش با ساز من همراهی می کرد.
شتر سرش را به طرف من برگرداند و گفت: لطیف، شام خورده ای؟
من گفتم: نه، پول نداشتم.
شتر گفت: پس اول برویم شام بخوریم.
در همین موقع خرگوش سفید از بالای درختی پایین پرید و گفت: شتر جان، امشب شام را در ویلا می خوریم. من می روم دیگران را خبر کنم. شما خودتان بروید.
خرگوش تهِ زردکی را که تا حالا می جوید، توی جوی آب انداخت و جست زنان از ما دور شد.
شتر گفت: می دانی ویلا یعنی چه؟
من گفتم: به نظرم یعنی ییلاق.
شتر گفت: ییلاق که نه. آدم های میلیونر در جاهای خوش آب و هوا برای خودشان کاخ ها و خانه های مجللی درست می کند که هر وقت عشق شان کشید بروند آن جا استراحت و تفریح کنند. این خانه ها را می گویند ویلا. البته ویلاها استخر و فواره و باغ و باغچه های بزرگ و پر گلی هم دارند. یک دسته باغبان و آشپز و نوکر و کلفت هم دارند. بعضی از میلیونرها چند تا ویلا هم در کشورهای خارج دارند. مثلاً در سویس و فرانسه حالا ما می رویم به یکی از ویلاهای شمال تهران که گرمای تابستان را از تنمان در آوریم.
شتر این را گفت و انگار پَر در آورده باشد، مثل پرنده ها به هوا بلند شد. زیر پایمان خانه های زیبا و تمیزی قرار داشت. بوی دود و کثافت هم در هوا نبود. خانه ها و کوچه ها طوری بودند که من خیال کردم دارم فیلم تماشا می کنم. عاقبت به شتر گفتم: شتر، نکند از تهران خارج شده باشیم!
شتر گفت: چه طور شد به این فکر افتادی؟
من گفتم: آخر این طرف ها اصلاً بوی دود و کثافت نیست. خانه ها همه اش بزرگ، مثل دسته گل هستند.
شتر خندید و گفت: حق داری لطیف جان. تهران دو قسمت دارد و هر قسمتش برای خودش چیز دیگری است. جنوب و شمال. جنوب پر از دود و کثافت و گرد و غبار است امّا شمال تمیز است. زیرا همه ی اتوبوس های قراضه در آن طرف ها کار می کنند. همه ی کوره های آجرپزی در آن طرف هاست. همه ی دیزل ها و باری ها از آن برها رفت و آمد می کنند. خیلی از کوچه و خیابان های جنوب خاکی است. همه ی آب های کثیف و گندیده ی جوهای شمال به جنوب سرازیر می شود. خلاصه، جنوب محله ی آدم های بی چیز و گرسنه است و شمال محله ی اعیان و پول دارها. تو هیچ در «حصیرآباد» و «نازی آباد» و «خیابان حاج عبدالمحمود» ساختمان های ده طبقه ی مرمری دیده ای؟ این ساختمان های بلند هستند که پایین شان مغازه های اعیانی قرار دارند و مشتری هایشان سواری های لوکس و سگ های چند هزار تومانی دارند.
من گفتم: در طرف های جنوب همچین چیزهایی دیده نمی شود. در آن جا کسی سواری ندارد اما خیلی ها چرخ دستی دارند و توی زاغه می خوابند.
چنان گرسنه بودم که حس می کردم ته دلم دارد سوراخ می شود. زیر پایمان باغ بزرگی بود پر از چراغ های رنگارنگ، خنک و پرطراوت و پرگل و درخت. عمارت بزرگی مثل یک دسته گل در وسط قرار داشت و چند متر آن طرف تر استخر بزرگی با آب زلال و ماهی های قرمز و دور و برش میز و صندلی و گل و شکوفه. روی میزها یک عالمه غذاهای رنگارنگ چیده شده بود که بوی شان آدم را مست می کرد.
شتر گفت: برویم پایین. شام حاضر است.
من گفتم: پس صاحب باغ کجاست؟
شتر گفت: فکر او را نکن. در زیر زمین دست بسته افتاده و خوابیده.