کتاب «پرسه در دارلخلافه» نوشته داریوش شهبازی ( -۱۳۳۲)، پژوهشگر و تاریخ نگار، است.
این کتاب برگرفته از تحقیقات او درباره فرهنگ و زندگی مردمان در تهران قدیم است.
به نظر نویسنده کتابهای تاریخی شبیه موزههایی هستند که مجموعهای از آثار باستانی و صنعتی و اشیای با ارزش را در دل خود دارند، انواع هنرها و همچنین علوم مختلف در کتابهای تاریخی بازتاب پیدا میکنند و میتوانند آیینه تمام نمای زندگی مردمانی باشند که بخشی از تاریخ را به خود اختصاص دادهاند.
در بخشی از کتاب «پرسه در دارلخلافه» میخوانیم:
«مختارالسلطنه مردی بسیار کاردان و با تدبیر بود و به محض رسیدن به تهران، اوضاع را در دست گرفت و گروهی را موظف کرد تا بر قیمت مواد خوراکی نظارت کنند و جلو گرانفروشی را بگیرند... روزی مختارالسلطنه تصمیم گرفت که خودش قضیه را پیگیری کند. پس با لباس مبدل به لبنیات فروشی رفت. ماست فروش گفت: چه میخواهید؟
مختارالسلطنه گفت: ماست میخواهم.
ماست فروش با تردید نگاهی به مختارالسلطنه کرد و بعد پرسید چه جور ماستی میخواهید.
مختارالسلطنه با تعجب پرسید؟ مگر چند جور ماست دارید؟
مرد گفت معلوم است که اهل تهران نیستید که چیزی نمیدانید ما دوجور ماست داریم. یکی ماست معمولی و یکی هم ماست مختارالسلطنه.
مختارالسلطنه که حسابی حیرت کرده بود، پرسید این ماستها چه فرقی با هم دارند؟
ماست فروش گفت: این ماست نصفش آب است و ما آن را به قیمتی که مختارالسلطنه تعیین کرده است، میفروشیم.
مختارالسلطنه پرسید: حالا مردم عادی چطوری آن ماست را که شبیه دوغ است، میخورند.
ماست فروش گفت: ماست را داخل کیسه میریزند و آویزانش میکنند یک مدت که بماند، آبش خارج میشود و ماست سفت میشود.
مختارالسلطنه دستور داد او را آویزان کردند... گفت: آن قدر بماند تا آبهایی که در ماست مردم ریخته از شلوارش بریزد».