فیدیبو نماینده قانونی فیدیبو و بیش از ۶۰۰ ناشر دیگر برای عرضه کتاب الکترونیک و صوتی است .
کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

نسخه الکترونیک کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی به همراه هزاران کتاب دیگر از طریق فیدیبو به صورت کاملا قانونی در دسترس است.

فقط قابل استفاده در اپلیکیشن‌های iOS | Android | Windows فیدیبو

با نصب اپلیکیشن فیدیبو این کتاب را به صورت کاملا رایگان مطالعه کنید.

درباره کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

مرا چگونه نباشد حضور عیش و فراغ که زخم بر سر زخم است و داغ بر سر داغ مرا چنانکه منم بینی و نگوئی هیچ ازین تغافل جانسوز سخت داغم داغ اگر جگر جگر و دل دلم خورد، شاید که پیش آن گل رعنا، یکیست بلبل و زاغ ملاف هیچ بر عاشقانش از خورشید به آفتاب پرستان چه دم زنی ز چراغ نسیم وصل پریشان و بی‌دماغم کرد نساخت گلخنیان را هوای گلشن داغ کسش نیافت نشان آنکه از تو یافت نشان کسش نیافت سراغ آنکه از تو یافت سراغ دگر بسان رضی عاشقی نخواهی یافت بگردی ار همه ویرانهٔ جهان به چراغ

ادامه...
  • ناشر فیدیبو
  • تاریخ نشر
  • زبان فارسی
  • حجم فایل 0.59 مگابایت
  • تعداد صفحات ۱۷۰ صفحه

بخشی از کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

مطالعه نمونه در کتابخوان

با نصب اپلیکیشن فیدیبو این کتاب را به صورت کاملا رایگان مطالعه کنید.

مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

رضی الدین آرتیمانی



حق انتشار الکترونیک برای فیدیبو محفوظ است

مقطعات و غزلیات ناتمام

۱

بسوختیم به برق طلب سراپا را
کسی نداند از آن بی نشان نشان ما را

مگر صبا ز سر زلف او گره بگشود
که بوی مشک گرفت است کوه و صحرا را

۲

چون بادگری سر نکند راه عدم را
داد است بگوئید عرب را و عجم را

بگرفته همه اهل جهان را غم راحت
یا رب که نگیرند ز ما راحت غم را

۳

فلک دگر نتواند گشود کار مرا
کرشمه ای نتواند کشید بار مرا

چه طرف بندم ازین آسمان که همچون خود
نهاده است به سرگشتگی مدار مرا

اگر فراق اگر وصل دوزخی دارم
بیا ببین چه بهشت است روزگار مرا

۴

ز هر در میروی مطلب مهیاست
عجب بابیست این باب محبت

ز غرقاب جهان آسوده گردی
اگر افتی به گرداب محبّت

۵

محبت کرد آخر با منش رام
الهی من بقربان محبت

مگو دیگر محبت را اثر نیست
رضی جان تو و جان محبت

۶

شدم صیدی که نتوان زد تغافل
به صیادی که داند زخم کاری است

بلا گردان آن صیاد گردم
که بی دانه درین دامم فکنده است

۷

داند آنکس که ز دیدار تو بر خوردار است
که خرابات و حرم غیر در و دیوار است

عمر اگر خوش گذرد زندگی خضر کم است
ور به تلخی گذرد نیم نفس بسیار است

۸

سایهٔ سرو بلندت از سر من کم مباد
کو خلاصم از غم شبهای هجران کرده است

مهر گو هرگز متاب از روزن ویرانه ام
دردی میخانه ام خورشید رخشان کرده است

۹

نمیگویم بگاه جلوه کردن
دلم چشم و لبش با غمزه اش برد

جهانی غمزه سر در جان من داد
نمیدانم کدامین عشو ه اش برد

۱۰

بغیر راز دل در صحبت دشمن نمیریزد
غمی در دل اگر دارد چرا بر من نمیریزد

بجان دوستان بگمار در دل گر غمی داری
که کس این باده در پیمانه دشمن نمیریزد

۱۱

دلم را برد زلف مشک رنگش
چه چاره تا برون آرم ز چنگش

ز دل شد نام من آلودهٔ ننگ
که نه دل باد و نه نام و ننگش

۱۲

هم آغوش که شد یا رب که امشب
خجالت میتراود از نگاهش

ز بوی مشک من مدهوش گشتم
نهادم سر چو اندر خاک راهش

۱۳

رود از رفتنت فرزانه از هوش
شود از دیدنت دیوانه عاقل

ز دنیا کام ما حاصل نگردد
که کام ما ز ناکامی است حاصل

چو شوری نیست چه پائی و چه سر
چو عشقی نیست چه سنگی و چه دل

۱۴

گر نسازی کرده های ما بحل
وای ما و وای جان و وای دل

دم مزن از دوری و خونم بریز
مرگ بسپاری به از زنده خجل

۱۵

جز نیم نفس نیست غم و شادی عالم
بر نیم نفس من چه بگریم چه بخندم

گو سرو برافراز که از جلوه هلاکم
گو چهره برافروز که بر شعله سپندم

۱۶

نه اشکم داشت تاثیری نه آهم
ز هر سو ناامیدی بسته راهم

فکنده بر سر آفاق سایه
چو چتر سنجری بخت سیاهم

۱۷

ما بهر هلاک خود هلاکیم
ز آلایش آب و خاک، پاکیم

عین عشقیم و آن حسنیم
تادست بهم دهیم خشتیم

تا چشم بهم نهیم خاکیم
روح محضیم و جان پاکیم

۱۸

در قتل من بغیر نهان یار بوده ای
من غافل از فریب و تو در کار بوده ای

امسال بوی سنبلم آشفته میکند
در هر گل زمین که در او خار بوده ای

۱۹

چه افسون با من دیوانه کردی
که از هر آشنا بیگانه کردی

ز بوی مشک نتوان کوچه ها گشت
مگر زلف معنبر شانه کردی

۲۰

هرگز نگرفتیم بخوبان سر راهی
وز جذب نظر وانکشیدیم نگاهی

ای دل چو سرا پای وجودت همه شد یار
من هیچ ندانم دگر از یار چه خواهی

غزل شمارهٔ ۸۳

چه التفات به خار و خس چمن داری
که عار و ننگ ز نسرین و یاسمن داری

تمام سحر و فسونی به دلفریبی خلق
چه احتیاج به زلف و رخ و ذغن داری

مگر تلافی ما در دلت گذشته که باز
هزار عربده با خوی خویشتن داری

خورند خون همه اعضا ز ذوق شمشیرت
مگر به خاطر خود فکر قتل من داری

نشاط و عیش ببزم تو خوشه چینانند
که می قدح قدح و گل چمن چمن داری

چه دوستیست به آن سنگدل رضی دیگر
چه دشمنیست که با جان خویشتن داری

غزل شمارهٔ ۸۴

ای راندهٔ درگاه تو خواری و عزیزی
پیدا ز تو هر چیز ندانم تو چه چیزی

ما هیچ ورای تو ندیدیم و نبینیم
ای آنکه بتحقیق، ورای همه چیزی

ای آنکه تمیز بد و نیکت خفقان کرد
بدها همه نیکند، زهی اهل تمیزی

شبهه جگرت خون کند ای مدعی علم
صد خرمن ازین دانش و پندار نبیزی

گر اینت بود عشوه چه دلها که نسوزی
ور اینت کرشمه است چه خونها که نریزی

در خلوت او دورتر از هجر رضی وصل
اینجاست که اصلاً نتوان کرد تمیزی

غزل شمارهٔ ۸۵

چشمم افتاد بر جمٰال کسی
که گرو برده ز آفتاب بسی

دعوی بندگی غیر مکن
که تو آزاد کردهٔ هوسی

بر مزن گرد شمع ما ای غیر
که نه پروانه ای نه خر مگسی

دل شوریده را چو ساغر می
نتوان داد هر زمان بکسی

رفته بر باد برگ این باغم
نه پس اندوزی و نه پیش رسی

ترک فریاد کن رضی کانجا
نرسد هیچکس بداد کسی

غزل شمارهٔ ۸۶

بهار و باده و عشق و جوانی
غنیمت دان غینمت تا توانی

ز من آموخت زلفش تیره روزی
بمن آموخت چشمش ناتوانی

ندیدم جز خطا از خط و خالش
نمیدارد وفا هندوستانی

من آن مزدور محرومم که کارم
گل داغی بمزد باغبانی

چه پرسی از رضی نام و نشانش
غلام تو، سگ تو، هر چه خوانی

غزل شمارهٔ ۸۷

نه رسم دیر و نه آئین کعبه میدانی
ندانمت چه کسی، کافری، مسلمانی

بمال و جاه چه نازی، که شخص نمرودی
بخورد و خواب چه سازی که نفس حیوانی

تمیز نیک و بد از هم نکردنت سهل است
بلاست اینکه تو بد نیک و نیک بد دانی

درین جهان ز تو حیوان بجٰان خود مانده
که ره بسی است ز تو تا جهٰان انسانی

بغیر انسان هر چیز گویمت شادی
بغیر آدم هر چیز خوانمت آنی

چه جانور کنمت نام مانده ام حیران
بهیچ جانوری غیر خود نمیمانی

چه لازم است مدارا د گر به دشمن و دوست
کنون که گشت رضی کشتی تو طوفانی

غزل شمارهٔ ۸۸

ای که در ره عرفان مستمند برهانی
ترسمت چو خر در گل عاقبت فرو مانی

سبحه زهد و سالوسی، خرقه زرق و شیادی
آه ازین خدا ترسی، داد از این مسلمانی

مشکل ار بکف آری، بعد از این بدشواری
آنچه داده ای از کف پیش از ین بآسانی

این ضیا ندارد مه این صفا ندارد گل
کس بتو نمیمٰاند تو بکس نمیمانی

روشنی طور است این یا فروغ آن چهره
موج بحر نور است این یا ریاض پیشانی

ای هلاک چشمت من تا بچند مخموری
ای اسیر زلفت دل تا به کی پریشانی

کرده از دل و جانت، ای جهان زیبائی
آسمٰان زمین بوسی، آفتاب دربانی

نیستم چو نامردان در لباس رعنائی
سرکش و سرافرازم شعله سان به عریانی

کار من رضی از زهد چونکه بر نمی آید
میروم تلافی را بعد ازین به رهبانی

غزل شمارهٔ ۸۹

هجران اگر نکردی آهنگ زندگانی
بیچاره جان چه کردی با ننگ زندگانی

داراست هر که جان برد از چنگ مرگ بیرون
ما جان به مرگ بردیم از چنگ زندگانی

بی عشق کس ممیراد، بی درد کس مماناد
کان عار مرگ باشد وین ننگ زندگانی

میبرد زندگانی گر جان ز چنگ مردن
کس جان بدر نمیبرد از چنگ زندگانی

ای آنکه سنگ کوبی بر سینه از غم مرگ
گویا سرت نخورد است بر سنگ زندگانی

ای آنکه زندگی را بر مرگ می گزینی
یا رَب مبارک بادت او رنگ زندگانی

پیوسته زندگانی در جنگ بود با ما
با مرگ صلح کردیم از ننگ زندگانی

دوری او رضی را نزدیک گشته گویا
کاثار مرگ پیداست از رنگ زندگانی

غزل شمارهٔ ۹۰

چند دلهای مبتلا شکنی
دلفریبی، تو دل چرا شکنی

چند پیوند جان ما گسلی
چند پیمان و عهد ما شکنی

پا نیارم کشید از سر کوی
گر سرم را هزار جا شکنی

شکنی گر دل رضی سهل است
تو که جام جهٰان نما شکنی

غزل شمارهٔ ۹۱

نگاهی دیدم از چشم سیاهی
که کوه صبر پیشش بود کاهی

اگر برقع براندازی ز رخسار
کرشمه گیرد از مه تا به ماهی

بهارم را تماشا کن نگارا
سرشگم ارغوان و چهره کاهی

اگر یک ذره زو تابد بر آفاق
کند هر ذره را خورشید و ماهی

همی خواهم که آن نامهربان را
بلا گردان شوم خواهی نخواهی

بسر تا چند گردانی رضی را
الهی من سرت گردم الهی

غزل شمارهٔ ۹۲

نرگست آن کند به شهلائی
که ندیده است چشم بینائی

آفت پارسایی و پرهیز
آتش خرمن شکیبائی

تو به شوخی چگونه مشهوری
من چنان شهره ام به شیدائی

هر کجا هست میکشد ناچار
حسن شوخی وعشق رسوائی

دل اگر آهن است آب شود
چون تو جام کرشمه پیمائی

گاه نظاره حیرت حسنت
خون کند در دل تماشائی

از غم دوری تو نزدیک است
چون رضی سوزم از شکیبائی

غزل شمارهٔ ۹۳

از لطف چو در نظر نمیائی
از پرده چرا بدر نمیائی

در مدرک عقل و حس نمیگنجی
در گوشهٔ مختصر نمیٰائی

جانم بر لب ز انتظار آمد
تسلیم کنم اگر نمیٰائی

پر شد همه بام و بر ز غوغایت
با آنکه به بام در نمیٰائی

هنگام تلافی دل افکاران
با عشوهٔ خویش بر نمیٰائی

ما بر در هجر جان دهیم و تو
با ما ز در دگر نمیٰائی

ای گریه بلات چیست کز چشمم
بی لخت جگر بدر نمیٰائی

کیفیت زندگی نمی فهمی
تا با غم عشق بر نمیٰائی

تا یک سر موی از تو میماند
با یک سر موی بر نمیٰائی

گفتی که نمانده پای رفتارم
ای مرد چرا به سر نمیٰائی

هرگز نروی که باز در چشمم
خوشتر ز دم دگر نمیٰائی

عمرت شد و توشه ای نمیبندی
گویا تو بدین سفر نمیٰائی

دیگر بسر رضی نمیاید
ای عمر چرا بسر نمیٰائی

غزل شمارهٔ ۹۴

در ین بوستانم نه هائی نه هوئی
درین گلستانم نه رنگی نه بوئی

چه کردم چه گفتم چه دیدی که هرگز
نیائی نپرسی نخواهی نجوئی

خمارم کجا بشکند جام و باده
بهر حال اگر خم نباشد سبوئی

دویدیم چون آب بر روی عالم
ندیدیم در هیچ آب رو ئی

نکردیم هرگز کسی را سلامی
رسیدیم هر جا، کشیدیم هوئی

چه شوری است در سر رضی را ندانم
که پیوسته دارد به خود گفتگوئی

غزل شمارهٔ ۳۴

مرا نه سر نه سامان آفریدند
پریشانم به سامان آفریدند

نه دستم از گریبان واگرفتند
نه در دستم گریبان آفریدند

نه دردم را طبیبان چاره کردند
نه بیدردم چو ایشان آفریدند

نیامیزد سر دردت به گردم
که دردم عین درمان آفریدند

ز من با آنکه بی او نیستم من
بیابان در بیٰابان آفریدند

زلیخا گو چمن گلخن کن از آه
که یوسف بهر زندان آفریدند

مرا گویی پریشان از چه روئی
سر و زلفش پریشان آفریدند

رضی از معرفت بوئی نداری
تو را کز عین عرفان آفریدند

غزل شمارهٔ ۳۵

ای کاش که سجاده به زنار فروشند
این طایفه دین چند به دینار فروشند

حق از طرف برهمنان است که امروز
صد سبحه به یک حلقه زنار فروشند

ترسم که به خاکستر گلخن نستانند
زان جنس که این طایف دربار فروشند

در کار دلم کرد همه عشوه چشمش
خوبان دغا مهر به اغیار فروشند

مخمور دو چشم تو رضی گشته نگاهی
کاین باده نه در خانهٔ خمار فروشند

غزل شمارهٔ ۳۶

مگر شور عشقت ز طغیان نشیند
که بحر سر شکم ز طوفان نشیند

مگر بر کنار است زان روی زلفش
که پیوسته چون من پریشان نشیند

عجب بادهٔ خوشگواریست عشقت
که در خوان گبر و مسلمان نشیند

نشسته است ذوق لبت در مذاقم
چو گنجی که در کنج ویران نشیند

نشسته بر آن روی زلف سیاهش
چو کفری که بالای ایمان نشیند

اجل گشته آنرا که در خوابش آئی
سراسیمه خیزد پریشان نشیند

هر آنکو فکندم جدا از عزیزان
الهی به مرگ عزیزان نشیند

قبای سلامت به آن رند بخشند
که از هستی خویش عریان نشیند

رضی شد پریشان آن زلف یا رب
پریشان کننده پریشان نشیند

غزل شمارهٔ ۳۷

شب دوشم جمالی در نظر بود
کزو هر ذره خورشید دگر بود

تامل در رخش چندانکه کردم
ملاحت از ملاحت، بیشتر بود

سحر آشفته دیدم شام زلفش
عجب شامی؟ که بر روی سحر بود

مگر دوشینه شب بر بام بودی
که بحر و بر پر از شمس و قمر بود

نشستم تا کمر در خون دیده
ز موئی که پریشان تا کمر بود

ندیدم مادری خورشید زاید
تو را مادر مگر خورشید گر بود

چنان اندیشهٔ حسنش کند کس
که از اندیشه بسیاری به در بود

تهی میخانه کرد و در خمار است
رضی کز بوی می زیر و زبر بود

غزل شمارهٔ ۳۸

شورش دوشین ما از می و ساغر نبود
هیچ هوائی به جز وصل تو در سر نبود

داروی بیهوشیم مایه بی جوشیم
ساقی دیگر نداد، مطرب دیگر نبود

نیک و بد کائنات بر محک دل زدیم
هیچ غمی با غم دوست برابر نبود

بوی تو دیوانه ام ساخت مگر هیچکس
موی معطر نداشت، طره معنبر نبود

خوب بسی بود لیک هیچکسی همچو تو
جام مجسم نداشت روح مصور نبود

داشت امیدی رضی کز تو بسی برخورد
لیک میسر نگشت آنچه مقدر نبود

غزل شمارهٔ ۳۹

چه خواهی ز دفتر تو ای خاک بر سر
چو خشت است بالین و خاکست بر سر

کجا رفت تاج و نگین سلیمان
کجا رفت باد و بروت سکندر

شد افسار سرگشتگی تا قیامت
اجل گشته ای را که دادند افسر

همه دردسر بود تاج مرصع
همه داغ دل بود باغ مشجر

به دامت اگر دشمن افتاد، سر ده
بکامت اگر دوست افتاد بگذر

مده فرصت از دست دیگر که هم را
عجب دانم ار باز ببینیم دیگر

به شوخی اسیرم که نبود چو اوئی
نه در هشت خلد و نه در هفت کشور

براندازد از رخ شبی ار نقابی
بر انگیزد از هر طرف روز محشر

سرش بیقرار است از سنبل گل
برش بی نیاز است از مشک و عنبر

اگر شمعی افروخت دیوانه باشد
کسی را که ماهی چنین آید از در

غزل شمارهٔ ۴۰

آن برو رویست یا نور است یا قرص قمر
آن لب لعل است یا جانست یا تنگ شکر

طاق ابرویست یا مهراب دل یا ماه نو
نرگس شهلاست یا چشم است یا بادام تر

آن قد و بالاست یا سرو سهی یا شاخ گل
و آن سر زلفست کرده عٰالمی زیر و زبر

چون کنم وصف سراپای تو را ای بینظیر
چون سراپای تو میسازد مرا بی پا و سر

بی تامل میکشی چه بی زبان چه بیگناه
بی تکلف میبری، چه دل، چه دین، چه جان، چه سر

خوش نداری طور هر طرزی که آیم پیش تو
اینچنین بودست طرز عشق یا طور دگر

دل کند جان تا تماشایش کند، لیکن چه سود
میرود چون از تماشایش دل از جان بیشتر

غزل شمارهٔ ۴۱

بی پرده برون میا که بسیار
دین و دل و دست رفته از کار

در حلقه تار و مار زلفت
بس سبحه که شد بدل به زنار

در دور دو چشم شوخ و مستت
بس گوشه نشین که شد قدح خوار

زنهار ز دست دوست گفتن
زنهار دگر مگوی زنهٰار

شستیم دو دست خود ز ایمان
بستیم میان خود به زنار

مطرب دستی به چنگ میزن
ساقی پائی به رقص بَردار

برقع ز جمال خود برافکن
تا سنگ آرد به عشقت اقرار

بر مار گذر کنی بگیرند
پازهر بجای زهر از مار

یک عشوه و صد جهان دل و جان
یک شعله و عالمی خس و خار

بخرام به مرده و بر انگیز
از عظم رمیم جان طیٰار

ما جهد بسی بکار بردیم
خود جهد نبرده است در کار

تا چند رضی ز بردباری
شد از تو خدا ز خلق بیزار

بیچاره رضی که مست و حیران
دیوانه فتاده بر درت زار

غزل شمارهٔ ۴۲

چند ز دوران چرخ چند ز هجران یار
سینه شود شعله خیز، دیده شود اشکبار

آنچه کشیدم ازو من بیکی جرعه می
میکده ها بایدم از پی دفع خمار

من همه صحرای عشق او همه دریای حسن
من همه شور و جنون او همه باد بهار

غزل شمارهٔ ۴۳

آن روی چون ماه آن زلف چون مار
گیرم نمائی، کو تاب دیدار

خواهی که سازی زاهد برهمن
بردار پرده بنمای رخسار

گر آن پریرو بی پرده بودی
دیوانه کردی ما را به یکبار

یک ره در آن رو بنگر که بینی
نیکی بخرمن خوبی بخروار

دنیا و عقبیٰ، ما بخش کردیم
اغیار و کونین، ما و سگ یار

این دل ندارد پروای گیتی
این سر ندارد پروای دستار

غزل شمارهٔ ۴۴

شور عشقی کرده بازم بیقرار
باز دل را داده ام بی اختیار

گو قرار حیرت ماهم بده
ای که داری در تکاپویش قرار

ما به عهدت استوار استاده ایم
گر چه عهد تو نباشد استوار

چند باشم همچو چشمت ناتوان
چند باشم همچو زلفت بیقرار

یا مرا یک روزگاری دست ده
یا که دست از روزگار من بدار

دل تسلی میشود از وعده ات
گر چه خواهی کشتنم از انتظار

گر نداری شوری از ما بر کران
ور نداری شوقی از ما بر کنار

دور از آن روح مجسّم زنده ای
زین گران جانی رضی شرمی بدار

غزل شمارهٔ ۴۵

ای عشق نگویم که به جای خوشم انداز
یکبار دگر در تف آن آتشم انداز

آتش چه زنی بر دلم از نام جدائی
این حرف مگو با من و در آتشم انداز

بیماری خود داده به ما نرگس مستش
ای دیده ز پر کالهٔ دل مفرشم انداز

یا رب نپسندی که بخواهم ز تو چیزی
یا رب به کریمی خود از خواهشم انداز

از مغز سر خویش رضی شعله بر افروز
و اندر دل بی عزت خواری کشم انداز

غزل شمارهٔ ۴۶

چه شور افتاده در دلها ز شیرین لعل خندانش
دریغا خضر ما شرمنده گردد ز آب حیوانش

نه از رنگ تو رنگی داشت نه از بوی تو بوئی
ز غیرت چاک زد هر سو ز صد جا، گل گریبانش

چو آن بلبل که در بستان ز سنبل آشیان دارد
دل آشفته ام جمعی است در زلف پریشانش

چو موسی گر زدود شعله ای در پیچ و تاب افتد
همیشه داردم در پیچ و تاب آن زلف پیچانش

مشو چندین بلند از خاک قصر خود تماشا کن
که قیصر رفت بر باد فنا بر قصر و ایوانش

رضی سان سرخ دارم از طپانچه روی خود ترسم
که رنگ لاغری از کشتنم سازد پشیمانش

مفردات

۱

هجرت ز وصل غیر خبر میدهد مرا
مرگی نوید مرگ دگر میدهد مرا

۲

از آن هجران کند با من مدارا
که بی او زیستن کم مردنی نیست

۳


فیض عجبی یافتم از صبح ببینید
این جادهٔ روشن ره میخانه نباشد

۴

زلفش بخط سپرد رضی عهد دلبری
خوبی ازین دو سلسله بیرون نمیشود

۵

زلفش به بستر مرگ از تغافلت
سنگین دلا بیک نگهم میتوان خرید

۶

دامن هر دو جهان از کف غم برهانم
گر بچنگم فتد از چرخ گریبان و سری

۷

قید و اطلاق دلم سوخت ندانم چکنم
هیچ جا بند نه و در همه جا بند شدم

۸

جز غم عشق بهر چیز که در ساخته ای
حیف و صد حیف از آن عمر که در باخته ای

۹

ای کبوتر تو که سر پنجهٔ شاهینت نیست
با خبر باش که آواز پری می آید

غزل شمارهٔ ۶۲

یکدم که دست داده و با هم نشسته ایم
گوئی بهم بحلقهٔ ماتم نشسته ایم

از رستخیز فتنهٔ طوفان نه غرقه ایم
ما را ببین چگونه مسلم نشسته ایم

هرگز نکرده ایم توکل به ناخدا
کشتی بجا گذاشته بی غم نشسته ایم

عالم چنین فراخ چه دلتنگ مانده ایم
صحرا چنین گشاده چه در هم نشسته ایم

دایم بیاد روی تو چون گل شکفته ایم
پیوسته در خیال تو خرم نشسته ایم

برقع چه احتیاج که از حسرت جمال
بی هم نشسته ایم، چو با هم نشسته ایم

ما و رضی که خون هم از رشک میخوریم
بی اختیار پیش تو با هم نشسته ایم

غزل شمارهٔ ۶۳

آنجا که وصف آن قد و بالا نوشته ایم
قرار عجز خویش همانجا نوشته ایم

حاصل، دمی زیاد تو غافل نبوده ایم
یا گفته ایم حرف غمت یا نوشته ایم

از سوز اشتیاق نیارم که دم زنم
کاتش گرفته دست و قلم تا نوشته آیم

گر حکم سرنوشته سمعناش گفته ایم
ور قصد جان نموده اطعنا نوشته ایم

گوئی بنوش باده که عمرت شود دراز
ما خط عمر خویش به شبها نوشته ایم

دانیم راه راست ولی بهر مصلحت
خط الف بعادت ترسا نوشته ایم

شد پشت و روی نامه سیه با وجود آن
از صد هزار حرف یکی نانوشته ایم

ناخوانده نامه پاره کند دور افکند
نام رضی به هزره در انجا نوشته ایم

غزل شمارهٔ ۶۴

دست شوقی با گریبان آشنا میخواستیم
جامهٔ جان در غم عشقی فنا میخواستیم

دیده گریان، سینه سوزان، دل طپان، جان مضطرب
شکر للّه یافتیم آنچ از خدا میخواستیم

خود عیان بود آنچه میجستیم او را در نهان
پیش ما بود آنچه او را از خدا میخواستیم

تا شود بی ظرفی این ناحریفان آشکار
جرعه ای زان بادهٔ مرد آزما میخواستیم

معتکف بوده است در جان آنکه جان جویاش بود
همنشین بودست با ما آنکه ما میخواستیم

غیرت اغیار در گوش رضی شد پای بند
ور نه ما آمادگی را از خدا میخواستیم

غزل شمارهٔ ۶۵

ما بهر هلاک خود هلاکیم
ز الایش آب و خاک پاکیم

عین عشقیم و آن حسنیم
روح محضیم و جان پاکیم

تا دست بهم دهیم خشتیم
تا چشم بهم نهیم خاکیم

غزل شمارهٔ ۶۶

بی رخت گر بگل نظاره کنیم
دشنه گردیم و سینه پاره کنیم

نه فراموشی و نه یاد کنی
خود بفرمای تا چه چاره کنیم

آتش عشق تو جهانسوز است
هرزه ما از میان کناره کنیم

داغ را هم به داغ سینه نهیم
زخم راهم به زخم چاره کنیم

با همه عیب و فسق و زرق و خیال
عیب رند شرابخواره کنیم

دلق سالوس اگر بیندازیم
بت و زنار آشکاره کنیم

چون رضی صد هزار جان خواهیم
تا فدایش هزار باره کنیم

غزل شمارهٔ ۶۷

آموخت ما را آن زلف و گردن
زنار بستن، بت سجده کردن

آن مار گیسو بر گردن او
هر کس که بیند خونش بگردن

بس دلفریبند آن چشم و آن زلف
آن یک به شادی وین یک به شیون

گر از تو بندم دل بر دو گیتی
ای حیف از دل ای وای بر من

تا چند باشی همچون قلیواچ
در راه عرفان نه مرد و نه زن

عمر مسیحا پیشش نیرزد
روزی بسر با دلدار کردن

یاری که پنهان از جسم و جان است
در دیدهٔ دل دارد نشیمن

بارم گران است بر دوش گردون
روزی که افتد کارم به گردن

با ما چه حاصل از عقل گفتن
ما را چه لازم دیوانه کردن

خون کسی نیست بر گردن ما
از ما مپرهیز ای پاک دامن

هر چند خواریم بر درگه دوست
یک مشت خاکیم در چشم دشمن

دنیا و عقبی نبود رضی را
ساقی تو می ده مطرب تو نی زن

غزل شمارهٔ ۶۸

بهار حسن یا بستان عشق است
سر کوی تو یا رشک گلستان

تف آه است یا باد سموم است
سرشک ماست یا باران نیسان

بهوش خود نیم معذور دارم
که آیم بر سر کویت چو مستان

بهشتی چند باشد دوزخ از تو
رضی برخیز و عالم کن گلستان

غزل شمارهٔ ۶۹

حیفم آید که گویدش کس جان
از کجا جان و از کجا جانان

زیر دست جفای تو زن و مرد
پایمال غم تو پیر و جوان

دست بر دل ز بیوفائی یار
داغ بر تن ز محنت هجران

بی وفائی، چه میکنی وعده
سست عهدی، چه میکنی پیمان

جور این درد میکشم ناچار
تا که دردم رضی کند درمان

غزل شمارهٔ ۷۰

غمزه خونریز و عشوه در پی جان
چون توان برد دین ودل ز میان

چند از حسرت سراپایت
بی سر و پا شویم و بی دل و جان

چند گیرم ز غم به دندان دست
آه از دست آن لب و دندان

سرو آزاد جان از ین غم داد
که گرفتار توست پیر و جوان

آنچنان شد غمش گریبان گیر
که گریبٰان ندانم از دامان

روز وصل تو میروم از هوش
شب مهتاب، وای بر کتّان

دوست هر چند دشمن است با ما
ما بدو دوستیم از دل و جان

نکند در دلت اثر آهم
چکند باد با دل سندان

کاش درد دلم فزون نکنی
چون به دردم نمیشوی درمان

گر به عهدت زبون شویم چه باک
سد اسکندریم در پیمان

سر شوریدهٔ رضی است مگر
که چو گوئی فتاده در میدان

غزل شمارهٔ ۷۱

ز خواب ناز خیز و فتنه سرکن
جهان یکبارگی زیر و زبر کن

حذر از کوری خفاش طبعان
سری از منظر خورشید در کن

نگویم صورتم را بخش معنی
مرا از صورت و معنی بدر کن

ز پیش این پردهٔ پندار بردار
زمین و آسمان زیر و زبر کن

خبر گوئی از آن عیٰار دارم
برو ای بیخبر فکر دگر کن

جگر می پرور از خونابهٔ دل
غذای دل هم از خون جگر کن

رضی تا چند ازین بسیار گفتن
سخن اینجا رساندی، مختصر کن

غزل شمارهٔ ۷۲

مه نامهربانم بی گنه دامن کشید از من
چه بد کردم، چه بد رفتم، چه بد گفتم چه دید از من

سخن میرفت از بیگانگان، از خویشتن رفتم
باین ترتیب درس آشنائی را شنید از من

بخود بیگانه تر امروز دیدم آن ستمگر را
مگر در بیخودیها آشنا حرفی شنید از من

رضی راه فنا را آنچنان در پیش بگرفتم
که واپس ماند بسیاری جنید و بایزید از من

غزل شمارهٔ ۷۳

مرا دستی است بالا دست گردون
که نتوان ز آستینش کرد بیرون

منم بر درگهش چون حلقه بر در
نه دست اندرون نه پای بیرون

هژبرانند اینجٰا خفته در خاک
دلیرانند اینجٰا غرقه در خون

تن بی جان چگونه زنده ماند
رضی بی او بگو چون زنده ای چون

غزل شمارهٔ ۷۴

روی یار است یا گل نسرین
کوی یار است یا بهشت برین

زیر دستت چه آفتاب و چه ماه
پایمالت چه آسمان چه زمین

چند از حسرت سراپایت
بی سرو پا شویم و بی دل ودین

همه زنار بر میٰان بندی
بشنوی حرفی از گوشه نشین

سر به چرخش فرو نمی آرم
گر سرم ز آسمٰان رسد به زمین

بد گمان گشته ای بکش زارم
کاین گمٰان میکشد مرا بیقین

بر رخ او رضی عرق بنگر
گرد مه، گر ندیده ای پروین

بی طهارت نمیرسد به نجات
بی بکارت، نمیرسد کابین

چند ازین غافلی رضی برخیز
کاروان رفت بیش از ین منشین

غزل شمارهٔ ۷۵

نتوان گذشتن آسان از آن کو
گل تا بگردن، گل تا بزانو

از دست آن شست مشکل توان رست
صیاد ما را سخت است بازو

حرف خلاصی فکر محالی است
فکری دگر کن حرفی دگر گو

دل میربایند جان میستانند
شو خان به بازی، شیران به بازو

زان مه که گاهی پهلوی غیر است
صد داغ داریم، پهلو به پهلو

تا رو نهٰادیم در عٰالم عشق
با هر دو عالم گشتیم یکرو

از دوست نتوان ما را بریدن
ناصح تو مینال، مشفق تو میگو

هم جان ستانند، هم دلفریبند
آن زلف و کاکل، آن چشم وابرو

گوئی که بوئی ز آن گل شنیدم
خود را نیٰابی، یابی گران بو

چون به توان کرد عاشق به تدبیر
کی خوش توان کرد دندان به دارو

بی می خرابم بی جرعه مدهوش
زان لعل میگون زان چشم جادو

گفتم رضی را سر نه بدین در
کارش همین است در آن سر کو

غزل شمارهٔ ۱۱

چشم من چون به روی او باز است
در ندانم که بسته یا باز است

خاک فرسوده دیده و گوش است
لیک خاموش حرف و آواز است

تو در گفتگو ببند و ببین
که چه درها بروی دل باز است

کلهٔ خشک، جام جمشید است
نقش الواح گلشن راز است

چه کنم درد من دوا سوز است
چه کنم عشق او به من ساز است

با رضی دیگر از بهشت مگوی
نیست طاووس بلکه شهباز است

غزل شمارهٔ ۱۲

مهر بر روی یار باخته رنگ است
ماه پس از حسن آن نگار به تنگ است

روز فراقت شدیم دست و گریبان
روی فراغت ندیده ایم چه رنگ است

دل که فروغی ز نور عشق ندارد
نیست دگر دل کلیسیای فرنگ است

نام مبر آنکه را مقید نام است
عشق چه داند کسی که در غم ننگ است

گر چه نگاهش به عشوه بر سر صلح است
غمزه و نازش هنوز بر سر جنگ است

دست، حمایل بدوش و چشم به ساقی
گوش به آواز نای و نغمه به چنگ است

مرد قلندر ز هیچ باک ندارد
کاول گام فنا بکام نهنگ است

زخم جراحت برم، چو مرهم راحت
راحت مرحم برم، چو زخم پلنگ است

گو همه عالم بمیر او به چه باک است
گو همه آدم بمیر، او به چه ننگ است

عیش جوانی شد و تو در غم پیری
قافله شد، خیز هان چه جای درنگ است

بس که قد من کشید بار فراقت،
دال بر قامتم چو تیر خدنگ است

وصف دهانش رضی چه حد بیان است
ختم کن این قصه را که قافیه تنگ است

غزل شمارهٔ ۱۳

چو در دور لبش تقوی حرام است
خدایا، دور میخواران کدام است

چه گویم از حدیث زلف و رویش
چو مشرق مظهر هر صبح و شام است

یکی صیاد در دامم فکندنست
که فارغ هم ز صید و هم ز دام است

یک آهنگ است اگر تو راست بینی
که اینجا شعبه و آنجا مقام است

ندانم کز چه رو این چرخ با ما
همیشه در مقام انتقام است

رضی گفتی کدام است از اسیران
ببین رند خراباتی کدام است

غزل شمارهٔ ۱۴

عشقی بتازه باز گریبان گرفته است
آه این چه آتش است که در جان گرفته است

ایدل ز اضطراب زمانی فرو نشین
دستم بزور دامن جانان گرفته است

آن لعل آبدار ز تسخیر کائنات
خاصیت نگین سلیمان گرفته است

از هر طرف که میشنوم بانگ غرقه است
دریای عشق بین که چه طوفان گرفته است

دارد سر خرابی عٰالم به گریه باز
این دل که، همچو شام غریبان گرفته است

آه و فغان شیونیانم بلند شد
گویا طبیب دست ز درمان گرفته است

نیلی قبا و طره پریشان و سینه چاک
آئین ماتمم به چه سامان گرفته است

صوفی بیا که کعبهٔ مقصود در دلست
حاجی به هرزه راه بیابان گرفته است

یا رب کجا رویم که در زیر آسمٰان
هر جا که میرویم چو زندان گرفته است

نتوان گشودنش به نسیم ریاض جلد
آندل که در فراق عزیزان گرفته است

کافر چنین مبٰاد ندانم رضی تو را
دود دل کدام مسلمان گرفته است

غزل شمارهٔ ۱۵

نه پر ز خون جگرم از سپهر مینائی است
هلاک جانم ازین بیوفای هر جائی است

یکی ببین و یکی جوی و جز یکی مپرست
از آن جهت که دو بینی قصور بینائی است

وفا و مهر از آن گل طمع مدار ای دل
توقع ثمر از بید باد پیمائی است

جدا ز خویشتنم زنده یکنفس مپسند
که دور از تو هلاکم به از شکیبائی است

چه میکشی به نقاب آفتاب، بنگر کز
تحیر تو که خون در دل تماشائی است

من از تو جز تو نخواهم، که در طریقت عشق
بغیر دوست تمنا ز دوست، رسوائی است

عجب نمک به حرامی است دور از تو رضی
که با وجود خیالت به تنگ تنهائی است

غزل شمارهٔ ۱۶

مرا در دل غم جانانه ای هست
درون کعبه ام بتخانه ای هست

ز لب مهر خموشی بر ندارم
که در زنجیر من دیوانه ای هست

خراباتم ز مسجد خوشتر آید
که آنجا نالهٔ مستانه ای هست

نمیدانم اگر نار است اگر نور
همی دانم که آتش خانه ای هست

درخشان اختری شو گیتی افروز
و گر نه شمع در هر خانه ای هست

رضی گویی کجٰا آرام داری
کهن ویرانه، ماتم خانه ای هست

غزل شمارهٔ ۱۷

در خاطر آنشوخ مگر ناله اثر داشت
کامشب دلم از نالهٔ خود شوق دگر داشت

خوش بود سرائیدن بلبل به چمن لیک
خود بر سر دیوار غم آهنگ دگر داشت

هرگز نه من از کس، نه کس از من نشدی شاد
در خلقت من چرخ، رضی تا چه نظر داشت

غزل شمارهٔ ۱۸

شورت در سر خمار نگذاشت
شوقت در دل قرار نگذاشت

آسودهٔ روزگار بودیم
آن فتنهٔ روزگار نگذاشت

آرایش روزگار امروز
حسن تو به نو بهار نگذاشت

آن پیچش طره بر بنا گوش
در هیچ دلی قرار نگذاشت

بنمودن صحبت از گریبان
در هیچکس اختیار نگذاشت

بنگر که صفٰای آن بنا گوش
دل در بر گوشوار نگذاشت

حسن تو کسی ندید کو را
تا حشر به زیر بار نگذاشت

شد گرم به خواب مرگ چشمم
آن نرگس پر خمار نگذاشت

جان رفت، رضی ز غم کشد آه
باز این دل پر شرار نگذاشت

غزل شمارهٔ ۱۹

تا از بر چشم آن جوان رفت
بینائی چشم ما از آن رفت

رفتم که از آن کناره گیرم
هر چیز که بود از میٰان رفت

دل رفت که دوست کام گردد
بیچاره بکام دشمنان رفت

از ذوق سمٰاع در خروشم
تا نام که باز بر زبان رفت

ای از همه مانده بر سر هیچ
جهدی جهدی که کاروان رفت

خود را به کنار خود ندیدیم
تا از که حدیث در میان رفت

اندیشه کجا رسد به کنهش
بر چرخ کسی به نردبان رفت؟

دیگر ز ندامتم چه حاصل
اکنون که چو تیرم از کمان رفت

تعیین قدر نمیتوان کرد
از تیر قضا کجٰا توان رفت

از کشتن من زیان چه داری؟
حرفیست که در میان، زیان رفت

چون رفت ز بام سوی خلوت
گوئی تو که ماه ز آسمٰان رفت

شد خاک رضی بر آستانش
رفته رفته بر آسمٰان رفت

غزل شمارهٔ ۲۰

کنم از شام تا سحر فریاد
کس بدادم نمیرسد صد داد

گه ز نازم کشد گه از غمزه
هر زمان شیوه ای کند بنیاد

میکشد لطفش، آه ازین جادو
میبرد دستش، آه ازین جلاد

همه دیوانه پیش او عاقل
همه شاگرد پیش او استاد

سرّ عشق ار چه گفتنی نبود
گفتم این رمز هر چه بادا باد

اینت از عادت مُسلمانی
روزی هیچ کافری مکناد

هجر بس نیست وصل غیرم کشت
رضیا مرگ تو مبارک باد

غزل شمارهٔ ۲۱

غم عشق تو ای حور پریزاد
ز غم های جهانم کرد آزاد

چه غم از خاطرت رفتم و لیکن
غمت ما را نخواهد رفت از یاد

به اهل درد، خوبان را سری نیست
به هرزه عمر ضایع کرد فرهاد

شکیبم رفت و دین و دانشم شد
ز دست این دل دیوانه فریاد

رضی گویا ز هجران مرده باشد
که نامش از زبان خلق افتاد

غزلیات

غزل شمارهٔ ۱

زهی طروات حسن و کمال نور و صفا
که از جمال تو بیناست چشم نابینا

کدام خوب علم گشت در جهان به وفا
تو از مقولهٔ خوبان عالمی حاشا

بهار عشق دل از دیده مبتلا گردید
هر آن وفا که توبینی بلاست بر سر ما

زدوده اند حریفان ز دل غم کم و بیش
بریده اند زبان غازیان ز چون و چرا

اگر تو مرد رهی در طریق عشق رضی
رَهی ز میکده نزدیک تر مدان به خدا

غزل شمارهٔ ۲

شوری نه چنان گرفت ما را
کز دست توان گرفت ما را

ما هیچ گرفته ایم از او
او هیچ از آن گرفت ما را

هر گه بتو عرض حال کردیم
در حال زبان گرفت ما را

درد دل ما نمیکنی گوش
درد دل از آن گرفت ما را

هشدار که صرصر اجل هان
چون باد خزان گرفت ما را

مردیم و ز کس وفا ندیدیم
دل از همه زان گرفت ما را

هر دوست که در جهان گرفتیم
دشمن به از آن گرفت ما را

هر چند که راستیم چون تیر
او همچو کمان گرفت ما را

گفتیم که بشکنیم توبه
ماه رمضان گرفت ما را

یا رب به زبان چه رانده بودیم
کاتش به زبان گرفت ما را

دیدیم جهان به جز طرب نیست
ز آن دل ز جهان گرفت ما را

پا از سر ما نمیکشد غم
گوئی به ضمان گرفت ما را

بس حرف که بر رضی گرفتیم
بعضی سخنان گرفت ما را

غزل شمارهٔ ۳

آنچنان داده عشق جوش مرا
که ز سر رفته عقل و هوش مرا

عقل کلی شده فراموشم
بسکه مالیده عشق گوش مرا

نه چنانم ز مستی دوشین
که کشیدن توان به دوش مرا

در خروشم ز شور چون دریا
نتوان ساختن خموش مرا

عاقبت می پرستی تو رضی
می فروشد به می فروش مرا

غزل شمارهٔ ۴

نقابی بر افکن ز پی امتحان را
که تا بینی از جان لبالب جهان را

چو در جلوه آیی بدین شوخ و شنگی
برقص اندر آری زمین و زمان را

بروی زمین مهروار ار بخندی
بزیر زمین درکشی آسمان را

من از حسرت رویش از هوش رفتم
خدایا شکیبی تماشاکنان را

به دل زان نداریم یک مو گرانی
که بر سر کشیدیم رطل گران را

بهارت دلا کس ندانست چون شد
بهر حال دریاب فصل خزان را

فراموش کردند از مهربانی
چه افتاد یاران نامهربان را

از آن نام تو بر زبان می نراندم
که میسوخت نام تو کلام و زبان را

رضی این چه شور است در نالهٔ تو
که از هوش بردست پیر و جوان را

غزل شمارهٔ ۵

چون مهر بر آی بام و ایوان را
بگداز چو موم سنگ و سندان را

امشب مه چارده ز خورشیدم
شرمنده نشد ببین تو عرفان را

در سینه هزار چاکم افزون شد
تا دیده ام آن چاک گریبان را

بنگر که بهم چگونه میجوشند
آن آتش لعل و آب حیوان را

بنشین که ز کفر و دین بر آورده
سودای تو کافر و مسلمان را

الماس بریز بر سر زخمم
خالی مکن از نمک نمکدان را

آن به که ز شکوه لب فرو بندیم
بر هم بزنیم زور دیوان را

ای آنکه به سر هوای او داری
آغشته بخون ببین شهیدان را

چون نسبت او بجان توانم کرد
چون نیست به جان نسبتی جان را

از معرکه بین که طرفه، بیرون رفتند
کردیم چو امتحان حریفان را

عاجز گشتی ور نه باشد از هوئی
ریزم به خاک خون خاقان را

کم فرصتی ار نباشد از آهی
بر باد دهیم خاک کیوان را

از ما بطلب هر آنچه میخواهی
در فقر کن امتحان فقیران را

دیگر بخدای بر نداری دست
بشناسی اگر علی عمران را

برخیز رضی ازین میان برخیز
با هم بگذار جان و جانان را

غزل شمارهٔ ۶

خون شد دل پاره پارهٔ ما
مردیم و نکرد چٰارهٔ ما

دادیم به کفر زلفش ایمان
شاید که شود کفارهٔ ما

بندیم ز شکوه لب و لیکن
خون میچکد از نظارهٔ ما

بااینهمه غم، نمیشود آب
آه از دل سنگ خارهٔ ما

بستیم رضی لب و توان یافت
پیغام دل از نظارهٔ ما

غزل شمارهٔ ۷

جاه دنیا سر بسر نوک سنان و خنجر است
پا بدین ره کی نهد آنرا که چشمی بر سر است

سر به بالین چون نهد آنرا که دردی در دلست
خواب شیرین چون کند آن را که شوری در سر است

هفت کشور گشتم و درمان دردم کس نکرد
یا رب این درمان دردم در کدامین کشور است

پارسائی راست ناید، یار ما آسوده باش
حقه بازی دیگر و شمشیربازی دیگر است

راست بنگر جانب این پیره زال کج نهاد
کاین جلب پیوسته رنگین پار خون شوهر است

در فراقم یاد آنشب همچو آب و آتش است
در مزاقم حسرت آن لب چو شیر و شکر است

از خرابات و حرم چیزی نشد حاصل رضی
اینقدر معلوم شد کان نشئه جائی دیگر است

غزل شمارهٔ ۸

داند آنکس که ز دیدار تو برخوردار است
که خرابات و حرم غیر در و دیوار است

ای که در طور ز بیحوصلگی مدهوشی
دیده بگشای که عالم همه گی دیدار است

همه پامال تو شد خواه سرو خواهی جان
و آنچه در دست من از توست همین پندار است

از تو ناقوس بدست من مست است که هست
و ز تو طرفی که ببستیم همین زنار است

برخور از باغچهٔ حسن که نشکفته، هنوز
گل رسوائی ما از چمن دیدار است

باور از مات نیاید به لب بام در آی
تا ببینی که چه شور از تو درین بازار است

دو جهان بر سر دل باخت رضی منفعل است
که فزایند بر آن بار گر این بازار است

غزل شمارهٔ ۹

بهشت است آن ندانم یا بهار است
غلط کردم غلط، دیدار یار است

هلاک آن تنم کز نازنینی
زمین و آسمانش زیر بار است

مرا گوئی چرا شوریده شکلی
شراب است و بهار است و نگار است

مرا ویران دلی و جلوهٔ او
هزار اندر هزار اندر هزار است

بناکامی خوشم یا رب که آنچه
بکام من نگردد، روزگار است

رضی گویی میان کشتگان کیست
شهیدان تو را شمع مزار است

غزل شمارهٔ ۱۰

کسی که در رهش از پا و سر خبردار است
نه عاشق است که در بند کفش و دستار است

غمی به گرد دلم جلو ه گر شده که از آن
غباری ار بنشیند بر آسمان بار است

بدیگران ببر ای باد بوی نومیدی
که در خرابهٔ ما زین متاع بسیار است

بر آستانه او عاشقانه جان درباخت
رضی که در غم عشقش هنوز بیمار است

غزل شمارهٔ ۲۲

یقین ما به خیٰال و گمان نمیگردد
گمان آن مکنیدش که آن نمیگردد

بغیر نقش توام در نظر نمی آید
بغیر نام توام بر زبان نمیگردد

ز کفر ودین چه زنم دم که از تجلی دوست
دلم به این و زبانم به آن نمیگردد

به آستانهٔ او کس نمیگذارد سر
که آستانهٔ او آستان نمیگردد

چنان به گرد سر دوست باز میگردم
که پیل مست به هندوستان نمیگردد

من از کجٰا و ریا و ردا و سالوسی
تو آن مجو که رضی گرد آن نمیگردد

غزل شمارهٔ ۲۳

کمر تا کی بخونم آن بت نامهربان بندد
که باشم من که بر خونم چنان سروی میان بندد

شوم قربان دمی صد ره کمان ابروانش را
هلال ابرویم هر گه، که ترکش بر میان بندد

تراوش میکند راز غمش از هر بن مویم
اگر غیرت گلو گیرد، اگر حیرت زبان بندد

الهی همچو موسی رب ارنی را نمی گویم
که مهر خامشی از لن ترانی بر میان بندد

نه از صدق و صفا رنگی، نه از مهر و وفا بویی
کسی چون دل بسرو و لاله این بوستان بندد

وفای دوستان گر با رضی این است میترسم
که دل از دوستان برگیرد و بر دشمنان بندد

غزل شمارهٔ ۲۴

سرم سودا دلم پروا ندارد
صباحم شب، شبم فردا ندارد

دلم در هیچ جا الفت نگیرد
سرم با هیچکس سودا ندارد

ز هر جا هر که خواهد، گو بجویش
که او جز در دل ما، جا ندارد

کشاکش چیست؟ ما گردن نهادیم
سرت گردم بکش اینها ندارد

جفا دارد جفا، چندانکه خواهی
وفا دارد؟ ندانم یا ندارد

نیالودی بخونم دامنت را
اگر رنجم ز دستت جا ندارد

فلک را گو که ما دیریست خصمیم
ز دستش هر چه آید وا، ندارد

محبت داند و با ما نداند
مروت دارد و با ما ندارد

رضی رفتست قربان سر تو
ندارد اینهمه غوغا، ندارد

غزل شمارهٔ ۲۵

روی تو که رنگ از رخ گلهای چمن برد
هوش از سر و طاقت ز دل و تاب و توان برد

جز فتنه و آشوب ندانست دگر هیچ
چشمت که ز مردم سخن آورد، ز من بُرد

ار سوخت ز خود بلبل و افروخت ز خود گل
بوی تو مگر باد صبا سوی چمن بُرد

دست من و دامان تو قاصد که ز هجران
دور از تو رضی سر به گریبان کفن برد

غزل شمارهٔ ۲۶

نمیاید چو از دل بر زبان درد
ز دل بیرون کنم خود گو چسان درد

نهم از درد تو تا میتوان داغ
کشم از داغ تو تا میتوان درد

اگر این است راحتها، همان رنج
اگر این است آسایش همان درد

به دردسر نمیارزد جهان هیچ
سر ما خود ندارد هیچ از آن درد

ز دردم استخوان فرسود اکنون
کند مغزم بجای استخوان درد

به بخت ما بروید از زمین داغ
به وقت ما ببارد ز آسمٰان درد

مسیحا گو مدم بر ما که ندهیم
به عمر جاودانی یک زمان درد

چه خواهد شد که گوید کشتهٔ ماست
غمت را اینقدر آمد زبان درد

رضی سان کار بی دردان بسازم
گر از مرگم دهد این بار امان درد

غزل شمارهٔ ۲۷

جائی که به طاعات مباهات توان کرد
محراب صنم قبلهٔ حاجات توان کرد

من روی به کعبه نهم از خاک در تو
از کعبه اگر رو به خرابات توان کرد

چون روح قدس در طلب زندهٔ شوقم
در عشق تو اظهار کرامات توان کرد

نه جرات پروانه و نه تاب سمندر
دعوی محبت به چه آیات توان کرد

آنجا که منم ز اهرمن اعجاز توان دید
و آنجا که توئی بندگی لات توان کرد

غزل شمارهٔ ۲۸

صبا هر گاه وصف آن پری کرد
همه آفاق مهر و مشتری کرد

بدست آورده بودم دامنش را
و لیکن طالع خشکم تری کرد

دلم برد و رهم بست و سرم داد
مسلمانان کسی این کافری کرد؟

لب او رونق اعجاز بشکست
نگاهش کار سحر سامری کرد

در این برق تجلی گز نسوزی
توانی دعوی پیغمبری کرد

رضی مشکل که از شادی نمیری
که امشب طالعت اسکندری کرد

غزل شمارهٔ ۲۹

گر نقاب از رخ آن صنم گیرد
ماه و خورشید را عدم گیرد

ور به بتخانه پرتو اندازد
بتکده رونق حرم گیرد

گر دو دست از دو دیده بر گیرم
همه آفاق درد و غم گیرد

نیستم بوالهوس که فرمائی
هرزه دو سگ شکار کم گیرد

سگ بیچاره گر فرشته شود
نشود کاهوی حرم گیرد

دُودِ دل از قلم زبانه کشید
چون بیٰاد رضی قلم گیرد

غزل شمارهٔ ۳۰

بمن آن مه دگر امشب نسازد
گل نازک به تاب و تب نسازد

بغیر از من چنین یا رب نسوزد
بغیر از تو چنین، یا رب نسازد

از آن تار است این عالم بچشمم
که خورشید جهان با شب نسازد

نسازد زاهد ار با ما عجب نیست
که خلق تنگ با مشرب نسازد

نساز هیچکس با صاحب دل
که خود را هیچ جا صاحب نسازد

تو بیداری و عالم جمله در خواب
رضی اکنون چرا مطلب نسازد

غزل شمارهٔ ۳۱

سرم بالش تنم مفرش بسوزد
به هر ناخوش که رفته خوش بسوزد

از آن پنهان نمٰایم آتش خویش
که میترسم دل آتش بسوزد

ز گریه سوختم یا رب که دیدست
که آبی آید و آتش بسوزد

رضی دور از تو میسوزد چه حال است
که خس از دوری آتش بسوزد

غزل شمارهٔ ۳۲

حیف که اوقات ما تمام هبا شد
عمر گرانمایه صرف چون و چرا شد

ما حصلی خود نداشت غیر ندامت
حیف ز عمری که صرف مهر و وفا شد

آنکه جمٰال تو دید بی دل و دین گشت
و آنکه وصال تو یافت بی سر و پا شد

یار شد اغیار و روزگار دگر شد
روزی کافر مبٰاد آنچه به ما شد

دین و دلی داشتیم و خاطر جمعی
زلف پریشان و چشم مست بلا شد

غیر نکرد آنچه ما ز خویش کشیدیم
هجر نکرد آنچه روز وصل بما شد

دربدر افتاد و اختیار نماندش
از درت آنکو به اختیار جدا شد

مرگ رضی موجب ملال تو گردید
زنده بلا بس نبود مرده بلا شد

غزل شمارهٔ ۳۳

در روی تو دل به ما نمیمٰاند
در راه تو سر ز پا نمیمٰاند

برقع ز جمٰال اگر براندازی
یک خرقهٔ پارسا نمیمٰاند

گر جلوه چنین کنی تو، یک زاهد
در گوشهٔ انزوا نمیمٰاند

گر نیم تبسم از لبان ریزی
یک خاطر مبتلا نمیمٰاند

یا رب تو چه قبله ای که در طوفت
یک حاجت ناروا نمیمٰاند

آیم چو برت که مُدعا گویم
صد حیف که مدعا نمیمٰاند

ای عشق که سوزیم به کام دل
کام تو ز اژدها نمیمٰاند

آغشته به خاک و خون شهیدان را
کوی تو ز کربلا نمیماند

ای ماه اگر به او تو مانندی
او هیچ بتو چرا نمیمٰاند

گر جان برود چه غم فدای او
آخر غم او به ما نمیمٰاند

جان رفت و برفت از سرم سوداش
بیگانه به آشنا نمیمٰاند

خوش باش بدوستان که این بستان
پیوسته به این هوا نمیمٰاند

می خور دمی و غنیمتی بشمر
کاین نغمه به این نوا نمیمٰاند

گوئی که رسی به مرگ از هجرم
هجر تو ز مرگ وا نمیمٰاند

رندی که نمانده هیچ در جائی
درمانده به هیچ جا نمیمٰاند

ای آنکه نشان کوی او پرسی
آنجاست که سر ز پا نمیمٰاند

گفتی که بیا اگر جگر داری
آنجا جگری به ما نمیماند

زنهار مگوی از رضی حرفی
کان هیچ به حرف ما نمیمٰاند

غزل شمارهٔ ۴۷

مرا چگونه نباشد حضور عیش و فراغ
که زخم بر سر زخم است و داغ بر سر داغ

مرا چنانکه منم بینی و نگوئی هیچ
ازین تغافل جانسوز سخت داغم داغ

اگر جگر جگر و دل دلم خورد، شاید
که پیش آن گل رعنا، یکیست بلبل و زاغ

ملاف هیچ بر عاشقانش از خورشید
به آفتاب پرستان چه دم زنی ز چراغ

نسیم وصل پریشان و بی دماغم کرد
نساخت گلخنیان را هوای گلشن داغ

کسش نیافت نشان آنکه از تو یافت نشان
کسش نیافت سراغ آنکه از تو یافت سراغ

دگر بسان رضی عاشقی نخواهی یافت
بگردی ار همه ویرانهٔ جهان به چراغ

غزل شمارهٔ ۴۸

بهوش باش که در بارگاه رد و قبول
کمال عین ذواتست و فصل عین فصول

اگر قبول و گر رد کنی خلاصم کن
شدم هلاک ز ماخولیای رد و قبول

دچار او نشدم تا ز خویش برگشتم
فناست تجربه کردیم کیمیٰای قبول

رسیده شاهد معنی ز صورت زشتت
ببین که از چه به خود گشته ای دلا مشغول

نبوده یکنفسی بی پیاله تا بوده
رضی ز زهد و ریا بی حساب و نامعقول

غزل شمارهٔ ۴۹

همه دردم همه داغم همه عشقم همه سوزم
همه در هم گذرد هر مه و سال و شب و روزم

وصل و هجرم شده یکسان همه از دولت عشقت
چه بخندم چه بگریم چه بسازم چه بسوزم

گفتنی نیست که گویم ز فراقت به چه حالم
حیف و صد حیف که دور از تو ندانی به چه روزم

دست و پایم طپش دل همه از کار فکنده
چشم بر جلوهٔ دیدار نیفتاده هنوزم

غصه بی غمیم داغ کند ور نه بگویم
داغ بی دردیم از پا فکند ور نه بسوزم

رضیم، جملهٔ آفاق فروزان ز چراغم
همچو مه، چشم بدریوزهٔ خورشید ندوزم

غزل شمارهٔ ۵۰

گلها ز من شکفته مگر بانگ بلبلم
شب چشم من نخفت، مگر شبنم گلم

خون در دلم همی کند از آب کوثرم
جا در دلش نمیکنم ار سحر باطلم

حسن تو بی تاملم از هوش میبرد
با آنکه در نگاه تو من بی تاملم

اندک اندک بر سر کوی تو فندی میزنم
پیش تو پستیم و یا هوی بلندی میزنیم

هر چه می گوئیم از آن میدهد سرها بباد
بر در اندیشه زین پس قفل و بندی میزنیم

تو زما مشنو سخن با ما مگو و ز ما مپرس
هر چه بادا باد گویا حرف چندی میزنیم

گاه میگرییم و گاهی خنده بر هم میکنیم
ما و گردون یکدگر را ریشخندی میزنیم

غزل شمارهٔ ۵۱

با رخ همچو صبح و زلف چو شام
بامدادان بر آی بر لب بام

تا بدانند نور از ظلمت
تا شناسند صبح را از شام

بگذری گر ز معبد گبران
ور بر آئی به قبلهٔ اسلام

نشناسند زاهدان محراب
نپرستند کافران اصنام

محض عشوه است مر تو را ترکیب
وز کرشمه است مر تو را اندام

از دعای فرشته بیزارم
گر از آن لب دهی مرا دشنام

گر بسنجی تو عقل را با عشق
می بدانی تو نور را ز ظلام

نکنی فرق نیک را از بد
نشناسی حلال را ز حرام

دور از آن آستان نمی میرم
آه از این روی، آه از این اندام

قصهٔ خود رضی بیا و مگو
از تو چون کس نمیبرد پیغام

غزل شمارهٔ ۵۲

چو از جور رقیبان از در او بار می بستم
ره آمد شدن از گریه بر اغیار می بستم

خوش آن خاری که چون سنگش بسر میزد من از حسرت
چو گل میچیدم و بر گوشهٔ دستار می بستم

گشادم از در پیر مغان شد کاشکی ز اول
ز کف تسبیح می افکندم و زنار می بستم

در آمد میشدم صد بار افزون از در یاری
دل خود گر رضی بر صورت دیوار می بستم

غزل شمارهٔ ۵۳

پلاس تن به بر، از دست غم قبا کردم
به این لباس برش عرض مدعا کردم

نماند حاجت کس ناروا نمیدانم
که گفت یا رب یا رب که من دعا کردم

هزار حیف ندانی که دور از تو بمن
چها گذشت و چها دیدم و چها کردم

نبود غیر کمالت بهر چه کردم گوش
مه جمال تو دیدم چو چشم وا کردم

جهان ز حرف تو پر بود تا بدم خاموش
بریده باد زبانم سخن چرا کردم

به اتفاق رضی آمدم به طوف درت
تو را ندیدم آنجا و کربلا کردم

غزل شمارهٔ ۵۴

جز در عشق بهر در که شدم خوار شدم
خار بودم همه از عشق تو گلزار شدم

داشتم تا خبر از خویش نبودم خبری
تا شدم مست می عشق تو هشیار شدم

حرف ما گوش نمیکرد چه گفتیم رضی
کو همه گوش شد و من همه گفتار شدم

غزل شمارهٔ ۵۵

تا بسر شوری از آن زلف پریشان دارم
نه سر کفر و نه اندیشهٔ ایمان دارم

پرده بردار که تا بر همه روشن گردد
کز چه رو مذهب خورشید پرستان دارم

پیرم از رشک و شد آمیخته با جان غم یار
یوسف و گرگ به یک چاه به زندان دارم

با خیال رخت آسوده ام از محنت هجر
همره نوح، چه اندیشه ز طوفان دارم

ای رضی روزی کافر نشود امنی کو
این خجالت که من از گبر و مسلمان دارم

غزل شمارهٔ ۵۶

زبان در ذکر و دل در فکر آن نامهربان دارم
نمیگردد بچیزی غیر نامش تا زبان دارم

به من گر آشنا بیگانه گردد جای آن دارد
که با بیگانه، حرف آشنایی در میان دارم

خلل دارد یقین با هر که جانان را گمان کردم
یقین پیش من است آنرا که با مردم گمان دارم

تمنایم زمین بوس است خاکم بَر دهان بادا
توان بوسید گیرم، خاک کی اندر دهان دارم

قلندر مشربم بر روی دریا پوست اندازم
سمندر طینتم بر شاخ شعله آشیان دارم

رضی سان گر به چرخم سر فرو ناید، مرا شاید
که کرسیها فتاده زیر پا از آسمٰان دارم

غزل شمارهٔ ۵۷

دور از و بسکه سوزم و سازم
شده نزدیک آنکه بگدازم

هیچ افسون در او نمیگیرد
آه از دست ترک طنازم

در و دیوار در سماع آیند
ارغنون غمش چو بنوازم

از جمادات شور برخیزد
چون بیادش ترانه آغازم

گر بخونم دمی نپردازد
دل خونین ازو بپردازم

عالم از غم شود، چه میسازد
من که جز با غمش نمیسازم

کو خرابات عاشقان که در او
هر چه دارم ببٰاده در بازم

میکشم گفتهٔ رضی را من
تو مکش زانکه میکشد نازم

غزل شمارهٔ ۵۸

گهی هشیار و گه مست و ملنگم
قلندر مشربم ابدال رنگم

نهنگ بحر عشقم لیک افسوس
که از عشق تو در کام نهنگم

رسانم تا بدامان حبیب هجران
گر افتد دامن وصلی به چنگم

غزل شمارهٔ ۵۹

وصالش دمی گر شود حاصلم
چو نو دولتان بر نتابد دلم

که دارد حریفان نشانم دهید
طلسمی که بگشاید این مشکلم

نه آتش قبولم نمود و نه خاک
چه کردند یا رب در آب و گلم

رضی سان چه باک ار ندارم خرد
که من در جنون مرشد کاملم

غزل شمارهٔ ۶۰

چون دم از سودای جانان میزنم
آتش اندر آب حیوان میزنم

شور لیلی طاقتم را طاق کرد
همچو مجنون بر بیابان میزنم

جرعهٔ دردی بصد خون جگر
میکنم پیدا و پنهان میزنم

میکشم آهی بیاد لعل او
آتش اندر آب حیوان میزنم

گر چه مستم راه مسجد میروم
گر چه گبرم لاف ایمان میزنم

بی نیٰازم دار و معذورم اگر
خنده بر ناز طبیبان میزنم

عشقم اسباب بزرگی کرده ساز
تکیه بر جای بزرگان میزنم

داغ را هم داغ مرهم مینهم
زخم را هم زخم بر جان میزنم

گریه بر تاج فریدون میکنم
خنده بر تخت سلیمان میزنم

بر سر دریای خون جولان زنم
بی تو گر مژگان به مژگان میزنم

پادشاه وقت خویشم چون رضی
مهر طغرا را انالان میزنم

غزل شمارهٔ ۶۱

آنچه من از تو، خدا می بینم
همه جا خوف و رجا می بینم

با وجود همه نومیدیها
همه امید روا می بینم

پای تا سر همه عصیان و خطا
همه پاداش خطا می بینم

دیده بر دوز ز خود تا بینی
کز کجٰا تا به کجا می بینم

با وجودی که تو را نتوان دید
من چه گویم که چهٰا می بینم

از همه چیز تو را میشنوم
در همه چیز تو را می بینم

نیست جائی که نباشی آنجٰا
از سمک تا به سما می بینم

خسته دلها همه خرم دیدم
بسته درها همه وا می بینم

پا نهٰادم چو رضی در طلبت
سر خود در ته پا می بینم

غزل شمارهٔ ۷۶

تو بدین چشم شوخ و روی چو ماه
ببری دل ز دست سنگ سیاه

زیر دستت چه آسمٰان چه زمین
پایمالت چه آفتاب و چه ماه

روز مستی نمیبریم بسر
این زمان آمدیم بر سر راه

چون ننالیم که از تماشایش
باز گردد بسوی دیده نگاه

آنچه آن جلوه کرد با جانم
برق هرگز نمیکند به گیاه

ای که بی باک بر سر راهش
میروی و نمیروی از راه

باش یک لحظه تا برون آید
آفتابم ز زیر ابر سیاه

نفست از چه مرده زنده کند
گر نه روح اللهی، بلا اشباه

سنگ سوزم اگر ببٰارم اشک
چرخ ریزم اگر بر آرم آه

گاه و بی گاه منع ما نکنی
چشمت ار بر رخش فتد ناگاه

گفتمش میرود رضی گفتا
هر کجا میرود خدا همراه

غزل شمارهٔ ۷۷

ای کاش که بود ما نبودی
یا بنمودی هر آنچه بودی

نگشود ز کعبه در کسی را
از ما در دیر را سجودی

ز افسانهٔ واعظان فسردیم
ای مطرب عاشقان سرودی

کی مرد غم تو بودم ای عشق
صد بار فزونم ار نمودی

جز دوست اگر ز دوست خواهی
در مذهب عاشقان جهودی

مجنون توام چنانکه بودم
با ما نه ای آنچنانکه بودی

ای دل چه به های های گریی
هوئی مگر از رضی شنودی

غزل شمارهٔ ۷۸

کیم از جان خود سیری ز عمر خویش بیزاری
سیه روزی، سراسر داغ جانسوزی جگر خواری

ندانم لذت آسودگی لیک اینقدر دانم
که به باشد دل آزرده از سودای بسیاری

بهم شیخ برهمن در خرابات مغان رقصند
نه او در بند تسبیحی نه این در بند زناری

چه در خلوت چه در کثرت، بهر جا هر که را دیدم
نه خالی خلوتی از تو، نه بیرون از تو بازاری

گرفتار گل و آن بلبل زارم که تا بوده
نسوده بی ادب در سایهُ گلبرگ، منقاری

مگر صبح ازل سازد خلاصم ور نه چون سازم
که پیچیده است گردم شام هجران چون سیه ماری

چه کم گردد ز معشوقی چه کم گردد ز محبوبی
اگر در کار ما ضایع کند از دور دیداری

کند منعم ز دیوار و در او مدعی سهل است
میان ما و یاد او نخواهد بود دیواری

به کار خویشتن مشغول هر کس را که می بینم
بغیر از عاشقی کاری نیاید از رضی باری

غزل شمارهٔ ۷۹

این نگه و چشم و زلف و رو که تو داری
با دل آسوده سنگ را نگذاری

با لبش ای لعل ناب در چه حسابی
با رخش ای آفتاب در چه شماری

از تو یکی قطره آب بحر محیط است
و ز تو یکی ذره ز آفتاب هزاری

دین و دل ای پادشاه صورت و معنی
ما بتو دادیم، اختیار تو داری

هیچ تو از روز بازخواست نترسی
هیچ تو شرم از خدا و خلق نداری

دل چو رضی مینهی به درد وداعش
چاره نداری جز آنکه جان بسپاری

غزل شمارهٔ ۸۰

ای که به جز دلبری تو کار نداری
کار جز آزار جان زار نداری

ای همه داروی دل مگر تو بهشتی
وی همه آرام جان مگر تو بهاری

آنچه دل دشمنان بهم نسپندد
چند تو بر جان دوستان بگماری

بگسلم از جان و دل اگر بپذیری
بگذرم از هر چه هست اگر بگذاری

ریخت دلم آبرو که خونش بریزی
عذر نگوئی و گر بهانه نیاری

چند بر آن در روی و بار نیابی
مردنت اولی دلا که عار نداری

دور از آن مایهٔ حیات نمرده است
زنده رضی را دگر برای چه داری

غزل شمارهٔ ۸۱

خوشتر ز بهشتی و بهٰاری
مجموعه لطف کردگاری

در بزم مدام عیش و نوشی
در رزم تمام گیر و داری

در خشم و عتاب صلح و جنگی
در ناز و کرشمه نور و ناری

از کویت اگر روم عجب نیست
زین کشته تو صد هزار داری

بر هر مویت دلیست آونگ
هشدار که شیشه بار داری

یکبار نیٰامدی بکارش
تا رفت رضی بکار و باری

غزل شمارهٔ ۸۲

نمیدانی تو رسم دوست داری
نمیدانم که با جانم چه داری

مگو پیمان و عهدم استوار است
که در پیمان شکستن استواری

غمت چندانکه با ما سازگار است
تو صد چندان بما ناسازگاری

غبارم را توانی داد بر باد
اگر بر دل ز من داری غباری

دمار از روزگار غم بر آرم
اگر افتد بدستم روزگاری

رضی گوئی تو را دیگر چه حال است
خبر گویا ز حٰال مانداری

رباعی شماره ۲۶

این دار فنا بلند از پستی ما است
وین سختی ناتمام از هستی ما است

گفتم چه گناه کرده ام تا هستم
یا رب چه گناه بدتر از هستی ما است

رباعی شماره ۲۷

عرق از برگ گل انگیختنش را نگرید
آب و آتش بهم آمیختنش را نگرید

بخدا گر دهنش، هیچ تواند کس دید
یا اگر دید توان، پس ذقنش را نگرید

رباعی شماره ۲۸

در باز بروی دلم از ناز نمیکرد
هر چند که در میزدم، آواز نمیکرد

با غیر اگر صحبت او گرم نمیبود
دل در بر من بیهده پرواز نمیکرد

رباعی شماره ۲۹

بر کف چه نهم سبحه که زنارم شد
در بر چه کنم خرقه که سربارم شد

عقلم ننمود چاره و عشق بسوخت
از پیش نرفت کاری و کارم شد

رباعی شماره ۳۰

عاشق به گدائی نه شهی میخواهد
نه لاغری و نه فربهی میخواهد

عاشق بمثل اگر چه روح القدس است
خود را از ننگ خود تهی میخواهد،

رباعی شماره ۳۱

ناصح چکنی زبانم از پندم مبند
یکبار بیا ببین در آن سرو بلند

گر چشم ز روی او توانی برداشت
من نیز دل از غمش توانم بر کند

رباعی شماره ۳۲

آنانکه علم به عالم تجریدند
علامهٔ دانشند و عین دیدند

ناکشته، تر و خشک جهان را کشتند
نادیده بد و نیک جهان را دیدند

رباعی شماره ۳۳

در صومعه و مدرسه دیار نبود
در هر دو جهان واقف اسرار نبود

بودند همه لنگر آن عالم لیک
از عالم دل کسی خبردار نبود

رباعی شماره ۳۴

ز آئینهٔ دل چو زنگ اغیار زدود
نه جامه سفید ساز و نه خرقه کبود

چون اهل زمان نه ایم در قید فنا
ما فانی مطلقیم در عین وجود

رباعی شماره ۳۵

مجنون که تمام محو لیلی نشود
شایستهٔ انوار تجلی نشود

گفتی که به عشق دل تسلی گردد
عشق آن باشد که دل تسلی نشود

رباعی شماره ۳۶

یک جرعه هر آنکه از می ما نو شد
عیب و هنر تمام عٰالم پوشد

ما صاف دلان کینه نداریم ز مهر
خون در دل ما ز مهر دشمن، جوشد

رباعی شماره ۳۷

گاهیم چو مرده در کفن میسازد
گاهی از من، هزار من میسازد

میسوخت مرا اگر نمیسوخت دلم
این میسوزد که او بمن می سازد

رباعی شماره ۳۸

گه مجنونم به دشت و کو میسازد
گه معقولم به گفتگو می سازد

گویند که نیکو نبود ساختگی
بس از چه نکوست آنچه او میسازد

رباعی شماره ۳۹

ای رتبهٔ تاج و تخت را کرده بلند
وی گردن سرکشانت در خم کمند

شاهست سوار گشته بر اسب سمند
یا کرده طلوع آفتاب از الوند

رباعی شماره ۴۰

خاکم که به هیچ کس گذارم نبود
آبم که به هیچ کس مدارم نبود

بادم که به هیچ جا قرارم نبود
نارم که ز سوختن کنارم نبود

رباعی شماره ۴۱

هر چیز که پرتوی بتو در تابد
اندیشه مکن که نیک باشد یا بد

زنهار به جز در خرابات مکوب
کانجاست که هر که هر چه خواهد یابد

رباعی شماره ۴۲

این خلق جهان به یکدگر کینه ورند
گویا که ز مرگ خویشتن بی خبرند

همچون دو سگ گرسنه از بهر شکم
از روی حسد بیکدگر مینگرند

رباعی شماره ۴۳

دل جز بغمش، بهر چه در ساخته بود
خود را ز حضور دور انداخته بود

عشقم بسر ار سایه نینداخته بود
عقلم ز برای هیچ در باخته بود

رباعی شماره ۴۴

تا در ره عشق پای از سر نشود
ایمان با کفر ما برابر نشود

تا آینه از آه منور نشود
بر روی کسی گشاده این در نشود

رباعی شماره ۴۵

از خواری شاگرد و ز فخر استاد
صد چاک به جیب هستیم پیش افتاد

ز استاد بگشوم آمد اینحرف آزاد
فریاد زدانش و ز نادانی داد

رباعی شماره ۴۶

تا گلگون اشک و چهره کاهی نشود
دل مشرق انوار الهی نشود

سالک که ز سر خویش واقف گردد
او عارف اسرار کماهی نشود

رباعی شماره ۴۷

حسن عملم ز برگ کاهی پی شد
راه ازلم ز برق آهی طی شد

از عمر حضر نشد جز اینم معلوم
کی صبح بهر شادمانی دی شد

رباعی شماره ۴۸

در گوش هر آنکه این صدا بنشیند
مشکل که در این طلب ز پا بنشیند

از بوی گلی مرغ دلم از جا شد
اکنون حیرانست کجا بنشیند

رباعی شماره ۴۹

عشقم مجنون و هرزه گو میسازد
عقلم مفتی شهر او میسازد

گرم است میان عقل و عشقم صحبت
میسوزد این مرا که او میسازد

رباعی شماره ۵۰

تا چند دلا تیره و تارت دارند
حیرانم من، بهر چکارت دارند

مانندهٔ دزدی که کشندش بردار
سر گشته درین پای چو نارت دارند

رباعی شماره ۵۱

تا چند رضی به گیر و دارت دارند
گیرم بخزان چو نوبهارت دارند

بر خیز رضی سنگ گرانی موقوف
کاینده و رفته انتظارت دارند

رباعی شماره ۵۲

ما را سر و برگ خویش و بیگانه نماند
زان افسونهٰا بغیر افسانه نماند

دیوانه شدم در غم ویرانهٔ خویش
افسوس که ویرانه به دیوانه نماند

رباعی شماره ۵۳

صد شکر که یادت همه از یادم برد
وین هستی موهوم ز بنیادم برد

گفتم که دمی گریه کنم آهم سوخت
رفتم که دمی آه کشم بادم برد

رباعی شماره ۵۴

در وادی معرفت نه گیر است و نه دار
کانجا همه بر هیچ نهٰادند سوار

رفتم که زمعرفت زنم دم، گفتا
دریا به دهان سگ مگردان مردار

رباعی شماره ۵۵

ای آنکه ز عشق تو مرا نیست قرار
زین بیش بدست غصه خاطر مسپار

بر هر بد و نیک پرتو انداز چو مهر
بر ناخوش و خوش گذر تو چون باد بهار

رباعی شماره ۵۶

تا کی ز جفای چرخ باشم من زار
جان خسته و دل شکسته خاطر افکار

چشمم بیدار بعکس بختم ایکاش
بختم بودی بجای چشمم بیدار

رباعی شماره ۵۷

فریاد که سبحه در کفم شد زنار
افسوس که یار عاقبت شد اغیار

گفتم که بهیچ کار هرگز نایم
چیزی نبودکه او نباشد در کار

رباعی شماره ۵۸

چون سیل که آخر بنشیند ز خروش
در مجلس اهل حال گشتیم خموش

گفتم بگوش آنچه نبینند به چشم
دیدیم بچشم آنچه نبینند به گوش

رباعی شماره ۵۹

گشتیم همه روی زمین را بچراغ
مثل فرح آباد ندادند سراغ

داغ از فرح آباد چنانست جنان
ز اشرف فرح آباد چنان باشد داغ

رباعی شماره ۶۰

میزند مرغ دلم پر به هوای اشرف
چونکه فردوس نباشد به صفای اشرف

گویند بهشت، لیک تا دید صفاش
از شرم فکند سر بپای اشرف

رباعی شماره ۶۱

من خلد ندانم به صفای اشرف
فردوس نباشد به صفای اشرف

زین پیش هوای جنتم در سر بود
زین پس سر ما و خاک پای اشرف

رباعی شماره ۶۲

هر دل که درین زمانه درویش ترک
از نیش زبان ناکسان، ریش ترک

خواهی که مقٰام لی مع الله یابی
گامی بنه از من و توئی پیشترک

رباعی شماره ۶۳

تا چند زمانی و مکانی باشیم
وامانده ز پای کاروانی باشیم

آن روز که آب زندگانی می ریخت
می خواست و بال زندگانی باشیم

رباعی شماره ۶۴

با سبحه به چپ و راست ساغر گیریم
وز ننگ ریا دین قلندر گیریم

چون باد به هر ناخوش و خوش در گذریم
چون شعله بهر خار خسی درگیریم

رباعی شماره ۶۵

ما دیدن عیش تو مدام انگاریم
زهر غم تو لذت کام انگاریم

ما آب خضر بی تو حرام انگاریم
یا زلف و رخ تو، صبح و شام انگاریم

رباعی شماره ۶۶

هر چند که پوشیده ترم، عورترم
هر چند که نزدیک ترم، دورترم

سبحان اللّه در آن جمال از حیرت
هر چند که بیننده ترم، کورترم

رباعی شماره ۶۷

آنی که به فکر در نیائی چکنم؟
از فکر به ذکر در نیٰائی چکنم

نی نی غلطم فکر چه و ذکر کدام
این معنی گو، اگر نیٰائی چکنم

رباعی شماره ۶۸

چون نام لب تو سرو چالاک بریم
رنگ از رخ آب زندگی پاک بریم

دادیم بباد بر تمنای تو عُمر
مگذار که حسرت تو بر خاک بریم

رباعی شماره ۶۹

زاهد مستیم و بی ریا میرقصیم
نه چون تو به تسبیح و ردا میرقصیم

یکذره چو از هوای او خالی نیست
چون ذره شدیم ودر هوا میرقصیم

رباعی شماره ۷۰

تا کی غم طیلسان و اطلس بخوریم
بازیم، کجا طعمه کرکس بخوریم

روشن دیدیم روی بی رنگی را
دیگر به چه رنگ، بازی از کس بخوریم

رباعی شماره ۷۱

تا چند بساط شادی و غم گیریم
راه و روش مردم عالم گیریم

کو زلف مشوشی که در هم پاشیم
کو شعلهٔ آتشی که در هم گیریم

رباعی شماره ۷۲

چون شعله به هیچ همدمی دم نزدیم
کز سوز دل آتشی به عٰالم نزدیم

داغ دل خود به هیچکس ننمودیم
کارایش روزگار بر هم نزدیم

رباعی شماره ۷۳

چون اهل ریا چو ربنا در گیریم
درویشی ما بسی که ساغر گیریم

گاهی دم خود بسالها، دربازیم
گاهی به دمی ملک سکندر گیریم

رباعیات

رباعی شماره ۱

باز آ باز آ، چو روح در تن باز آ
چون جان به بدن، چو گل بگلشن باز آ

گفتی که چسان تو زنده ای دور از من
دور از تو فتاده ام به مردن باز آ

رباعی شماره ۲

در دین حق ار نبوده ای مادر زا
این چشم ببند و چشم دیگر بگشا

بشناخت تو را هر آنکه دور از من دید
چون قبله که پیدا شود از قبله نما

رباعی شماره ۳

شوخی که تمام پای بستم او را
بی منت جام و باده مستم او را

گفتا مپرستید بغیر از من کس
جز او نه کسی تا که پرستم او را

رباعی شماره ۴

از بس در سر هوای آن دوست مرا
روی دل از آنجهت بهر سوست مرا

چون دوست نمی کند ز دشمن فرقم
دشمن که نکرد فرق از دوست مرا

رباعی شماره ۵

ای عشق بحسن دیده در ساز مرا
عیبم همه سر بسر، هنر ساز مرا

دل گیرم از آب زندگانی، دلگیر
لب تشنه بخوناب جگر ساز مرا

رباعی شماره ۶

رفتم بر آن نگار سیمین غبغب
گفتم بسفر می روم ای مه امشب

روئی چو قمر،زلف چو عقرب بنمود
یعنی که مرو هست قمر در عقرب

رباعی شماره ۷

هر گز دل خو نگشته ام از غم نگرفت
راه و روش مردم عالم نگرفت

کس یار نشد به ما که اغیار نگشت
کس مار نشد که او ز مارم نگرفت

رباعی شماره ۸

ای گشته تو را صفات، مانع از ذات
از ذات فرو نمان به امید صفات

چندم پرسی کز چه جهت روزی توست
با آنکه خداست رازق از کل جهات

رباعی شماره ۹

آهم ز فراز آسمٰانها بگذشت
اشکم ز محیط هفت دریا بگذشت

گفتی که به کار سازیت برخیزم
بنشین بنشین که کار از اینها بگذشت

رباعی شماره ۱۰

سر کردهٔ اهل دانش و دید اینست
شایسته تخت و تاج جمشید این است

خورشید هزار طعنه دارد با بدر
بدری که زند طعنه بخورشید این است

رباعی شماره ۱۱

از کوتهی، ار عمر درازت هوس است
جاوید اگر شوی همان یک نفس است

خر تیرهای الاغ تا کی شرمی
درماندهای مزبله تا چند بس است

رباعی شماره ۱۲

بی عشق مباش اگر چه محض سخن است
بی درد مزی اگر چه درد بدن است

در قید فنا مباش کازادی تو
از نیستی و نیست، مجرد شدن است

رباعی شماره ۱۳

آن رند که در عالم دل آگاه است
از دامن او دست فلک کوتاه است

ای آنکه به دل تو را غم جانکاه است
از ما تا تو هزار فرسخ راه است

رباعی شماره ۱۴

با درویشان کبر خود اندیش بد است
با خویش بدست آنکه به درویش بد است

از بسکه بدم بخویش، از خوبی خویش
با من خوب است آنکه بدرویش بد است

رباعی شماره ۱۵

یک حرف مگو اگر هزارت سخن است
از خود مشنو اگر چه در عدن است

بگذر ز دو کون وهیچ در هیچ مپیچ،
بر خویش مپیچ اگر چه بار کفن است

رباعی شماره ۱۶

ای دل شادی به سوز ماتم این است
بیگانه عٰالم غمی، غم این است

دوزخ به مکافات تو درمانده و تو
جنت طلبی برو جهنم این است

رباعی شماره ۱۷

ما را غم دی و محنت فردا نیست
آن را چه خوریم غم که پا بر جا نیست

یکدم فرصت به هر دو عالم ندهیم
کم فرصتی ار کند فلک با ما نیست

رباعی شماره ۱۸

ای آن تو را بسی غم تنباکوست
خوش باش که هر خار و خسی تنباکوست

اوقات تمام تیره و تلخ گذشت
گویا همه عمرت، نفسی تنباکوست

رباعی شماره ۱۹

در عشق اگر جان بدهی، جان آنست
ای بی سر و سامان، سر و سامان آنست

گر در ره او دل تو دارد دردی
آن درد نگهدار که درمان آنست

رباعی شماره ۲۰

آنکو به زبان خلق جز عیب نداشت
او هیچ خبر ز عالم غیب نداشت

من زندهٔ عقل را فشردم صد بار
چیزی به جز آن واهمه در جیب نداشت

رباعی شماره ۲۱

این وادی عشق طرفه شورستانی است
غافل منشین که خوش حضورستانی است

هر دل که در او مهر بتی چهره فروخت
هر جا برود، چراغ گورستانی است

رباعی شماره ۲۲

هر دل که رهین تن بود او دل نیست
در عالم دل خبر ز آب و گل نیست

راهی نبود که او بمنزل نرسد
جز راه محبت، که در او منزل نیست

رباعی شماره ۲۳

عشق است که بی زلزله وغلغله نیست
گر ره نبری بجان جای گله نیست

این راه نرفت هر که سر در ننهاد
گویا که در این قافله سر قافله نیست

رباعی شماره ۲۴

در عشق حکایت غم انگیز نیست
افسانه مصر و شام و تبریزی نیست

گفتم شاید جز او ببینم چیزی
چون دیدم من بغیر او چیزی نیست

رباعی شماره ۲۵

از ذرهٔ سرگشته، قرار تو کجاست
وی مشت غبار، اعتبار تو کجاست

در آمدن و بودن و رفتن مجبور
ای عاجز مضطر، اختیار تو کجاست

خریداران این کتاب دیگر چه خریدند؟

کتاب پنجمین سوار سرنوشت

،

کتاب ملت عشق

کتاب بی‌نام

کتاب زندگی و مرگ

کتاب شرلی

کتاب آدلف

فیدیبو

بیشتر

نظرات کاربران درباره کتاب مجموعه اشعار رضی الدین آرتیمانی

عالیست
در 2 سال پیش توسط khe...661
    مشاهده در اپلیکیشن