کتاب رایگان اقبال لاهوری نشر فیدیبو

 زبان و ادب فارسی تنها به یک مرز و بوم محدود نیست بلکه گستردگی و عظمت آن‌چنان است که پا از این محدوده فراتر گذاشته و باعث شده است تا شاعران پارسی‌گویی در خارج از ایران هم رشد کنند. شاعرانی مثل «اقبال لاهوری» از پاکستان، «بیدل دهنوی» از هندوستان و ... اقبال لاهوری یکی از شعرای نوگرایی است که نه تنها در سبک و ساختار بلکه از نظر محتوای سیاسی و اجتماعی و عرفانی اشعار بدیع و باطراواتی به زبان فارسی سروده‌است. عشق لاهوری به ادبیات و فرهنگ و اندیشه‌های فارسی در دیوان اشعارش نمایان است.

درباره کتاب مجموعه اشعار اقبال لاهوری

از آثار مهم اقبال لاهوری که به زبان فارسی، اردو و انگلیسی تا کنون منتشر شده است باید به «اسرار خودی»، «رموز بیخودی»، ، «ارمغان حجاز»، «جاوید نامه»، «پس چه باید کرد» و «پیام مشرق» اشاره کرد. این آثار با نام کلیات اقبال لاهوری در ایران منتشر شده است.

اسرار خودی اولین اثر در این مجموعه شعر است. اسرار خودی اثری منظوم از اقبال لاهوری است که در قالب مثنوی و بر وزن مثنوی سروده شده است.

رموز بی‌خودی دومین اثر منظوم در این کتاب است که دنباله‌ای بر منظومه اسرار خودی است و همچنین در قالب مثنوی به زبان فارسی سروده سروده‌شده است.

پیام مشرق سومین کتاب شعر گردآمده در کتاب مجموعه اشعار اقبال لاهوری است که محتوایی دینی دارند و لاهوری اولین شعر آن پیام مشرق را به حضور امیرامان‌الله خان فرمانروای دولت وقت افغانستان تقدیم کرده است.

کتاب چهارم این مجموعه «زبور عجم» است. این کتاب هم یکی از منظومه های اشعار فارسی لاهوری است که اشعار آن جنبه‌های فلسفی دارند.

جاویدنامه عنوان یکی از مهم‌ترین آثار لاهوتی است که سبکی شبیه معراج نامه دارد. این کتاب به‌عنوان مجموعه پنجم در این کتاب آمده است. اشعار جاوید نامه تصویری از اوضاع کشمیر در گذشته و حال و  آینده است. لاهوری با استعانت از تفکر مولانا سعی کرده ملاقاتی شهودی را در قالب شعر بیان کند.

بخش ششم این مجموعه اشعار «چه باید کرد» است.

بخش هفتم كليات اقبال یعنی بخش آخر این مجموعه کتاب ارمغان حجاز است که اشعار فلسفی او را در بردارد.

اقبال لاهوری از نغمه‌سرایان بیداری بود. او بر این باور بود که شعر باید صدای تلاش و همت انسان برای زندگی و آزادی باشد. به همین دلیل تنها به هنر زیبایی بسنده نکرد و به شکلی واقع‌گرایانه حقیقت را با زیبایی تلفیق کرد و از آزادی شعر سرود تا به همه‌ی مسلمانان جهان بگوید که باید از خواب غفلت بیدار شد. لاهوری، مصلح جامعه‌ی خود بود و با فریاد آزادی و بیداری به مردم درس بلندهمتی و وارستگی آموخت. بزرگ‌ترین پیام لاهوری به بشریت این بود که: «دلی مانند عیسی، اندیشه‌ای مثل سقراط و دستی مانند قیصر داشته باشید، اما در یک انسان، در یک موجود بشری، بر اساس یک روح و برای رسیدن به یک هدف».

دربخشی از مجموعه اشعار اقبال لاهوری می‌خوانیم

نقطه نوری که نام او خودی است

زیر خاک ما شرار زندگی است

از محبت می‌شود پاینده‌تر

زندہ تر سوزنده‌تر تابندہ تر

از محبت اشتعال جوهرش

ارتقای ممکنات مضمرش

فطرت او آتش اندوزد ز عشق

عالم‌افروزی بیاموزد ز عشق

عشق را از تیغ و خنجر باک نیست

اصل عشق از آب و باد و خاک نیست

در جهان هم صلح و هم پیکار عشق

آب حیوان تیغ جوهردار عشق

از نگاه عشق خارا شق شود

عشق حق آخرسراپا حق شود

عاشقی آموز و محبوبی طلب

چشم نوحی قلب ایوبی طلب

کیمیا پیدا کن از مشت گلی

بوسه زن بر آستان کاملی

شمع خود را همچو رومی برفروز

روم را در آتش تبریز سوز

هست معشوقی نهان اندر دلت

چشم اگر داری بیا بنمایمت

عاشقان او زخوبان خوب‌تر

خوش‌تر و زیباتر و محبوب‌تر

دل ز عشق او توانا می‌شود

خاک همدوش ثریا می‌شود

خاک نجد از فیض او چالاک شد

آمد اندر وجد و بر افلاک شد

در دل مسلم مقام مصطفی است

آبروی ما زنام مصطفی است

طور موجی از غبار خانه‌اش

کعبه را بیت الحرم کاشانه‌اش

کمتر از آنی ز اوقاتش ابد

کاسب افزایش از ذاتش ابد

بوریا ممنون خواب راحتش

 تاج کسری زیر پای امتش

 در شبستان حرا خلوت گزید

درباره اقبال لاهوری؛ شاعر پاکستانی پارسی‌زبان

محمد اقبال لاهوری Muhammad Iqbal که به نام علامه اقبال هم شهرت دارد، شاعر، فیلسوف، سیاست‌مدار و متفکر مسلمان پاکستانی است،که اشعار زیادی به زبان فارسی سروده است. او در سال 1289 هجری قمری در سیالکوت پاکستان به دنیا آمد.

خانواده لاهور مذهبی و متدین بودند. پدرش تاجر بود و اجدادش از برهمنان کشمیر بودند که بعدها به دین اسلام گرویدند. از دوره کودکی و نوجوانی قرآن خواندن را در یکی از مساجد زادگاهش یاد گرفت و تحصیلات خود را در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه لاهور شروع کرد. لاهور فردی بود که به تحصیل و کسب علم عشق می‌ورزید و هیچ‌گاه از یادگیری دست نکشید. او در سال 1899 میلادی در دانشگاه پنجاب در پاکستان رتبه اول را دریافت کرد. اقبال در سرودن شعر چنان ذوق و استعدادی داشت که معلمانش را تحت تاثیر و مباهات قرار داد. یکی از اساتید او «مولانا میرحسین» بعد از این‌که شعرهای علامه اقبال را خواند شگفت‌زده شد و او را به سرودن تشویق کرد. اقبال لاهوری تحصیلات تکمیلی خود را در رشته‌ی فلسفه از دانشگاه کمبریج انگلستان و بعد از دانشگاه مونیخ آلمان کسب کرد. او در دوره‌ی کارشناسی ارشد با افراد مشهوری مراودات علمی داشت توماس آرنولد ادوارد براون و رینولد نیکلسون از جمله افرادی بودند که اقبال را با فرهنگ و تفکر غرب بیش‌تر آشنا کردند.

اقبال لاهوری بعد از اینکه تحصیلات خود را با موفقیت و با کارنامه‌ای درخشان به پایان رساند در دانشگاه پنجاب عهده‌دار تدریس در رشته‌های تاریخ، فلسفه و علوم شد. او نه تنها در دنیای شعر و شاعری و فلسفه بلکه در رشته‌های علمی مثل اقتصاد هم حرفی برای گفتن داشت و کتاب‌هایی نوشت.

اقبال با استعداد و علایقی که داشتن توانست دانشی را که از تحصیلات خود در کشورهای غربی کسب کرده بود با تکیه بر زیرساخت‌های اندیشه‌های اسلامی که درونش بود نوشته‌ها و کتب ارزشمند زیادی از خود به جای بگذارد. در آثار اقبال می‌توان خط فکری او را که از یک دانشمند آشنا به دانش غرب و مسلط به اندیشه‌های شرق و کارشناس در امور مذهبی و دینی به ویژه دین اسلام بود مشاهده کرد. اقبال لاهوری یکی از افراد سرشناسی است که با اندیشه‌های علمی و اسلامی خود توانسته در سازمان‌دهی دین‌داران اسلامی شبه‌قاره، پاکستان، افغانستان، ایران و حتی سایر کشورها سهم داشته باشد.

یکی از سوالاتی که معمولا درباره این شاعر گرانقدر وجود دارد این است که چرا نویسنده‌ای غیرفارسی زبان باید بیش‌تر اشعار خود را به زبان فارسی بنویسد. اقبال اگرچه پاکستانی بود و به ملیت خود عشق می‌ورزید اما از این که ایران وطن او باشد افتخار می‌کرد و بی‌اختیار علاقه و شیفتگی خود را به  زبان فارسی و بلاغت آن آشکار می‌کرد. او مثل یک شاعر  و ادیب و اندیشمند ایرانی می‌نوشت و شیدایی و عشق او به زبان فارسی حد و مرزی نمی‌شناخت. دلیل دیگری که اقبال بیش‌تر اشعار خود را به زبان فارسی می‌نوشت، تاثیر از شعرای بزرگی مثل حافظ و مولوی بوده است. این شاعر بزرگ پارسی‌گوی درباره‌ی ارادت خود به این دو شاعر نوشته است که: «هر وقت ذوق و قوه تفکر من اوج می‌گرفت روح حافظ در من جلوه می‌نمود و من خود حافظ می‌شدم» و درباره مولانا هم می‌گوید: «مولوی مرا با خود آشنا کرد و با او بود که خود را یافتم».

اقبال لاهوری در سیاست هم حضور داشته است او در سال ۱۹۲۷ به اصرار دوستان و نزدیکان خود اولین حضور جدی‌اش را در صحنه سیاست  تجربه کرد و با حضور در مجلس شورای ایالتی پنجاب یعنی زادگاه خویش در سال ۱۹۳۰ به ریاست حزب «مسلم لیگ» منصوب شد. اقبال در سال‌های بعد از آن هم در چند دوره از ریاست این حزب شرکت کرد. حتی در زمانی که پاکستان جزو شبه‌قاره هند بود، اقبال لاهوری  به عنوان یکی از افرادی  که خواهان استقلال پاکستان بود، مورد توجه قرار گرفت و به عنوان رهبر مسلمانان هند، خواهان استقلال پاکستان شد. او در راستای  نجات مسلمانان هند و تشکیل پاکستان گام‏‌های بلندی  برداشت.

بی‌شک لاهوری یکی از بزرگ‌ترین اندیشمندان و شاعران جهان اسلام است که در اشعار خود جهان‌بینی دینی  را مبنی بر این‌که انسان خلیفه خداوند روی زمین  است و عشق به پیامبر اسلام و خاندان پاک و مطهر ایشان را کنار مباحث اخلاقی  نشان می‌داد.  

سرانجام علامه اقبال لاهوری به دنبال بیماری‌هایی که  مبتلا گشته بود از جمله بیماری کلیوی در سال 1317 در سن 66 سالگی دار فانی را وداع گفت. پیکر این شاعر پرانقدر در جوار «مسجد پادشاهی لاهور» به خاک سپرده شد.

مردم پاكستان تا قبل از درگذشت «جاوید اقبال» پسر ارشد علامه اقبال همه ساله مراسم گرامیداشت زادروز اقبال لاهوری را كنار فرزندش برپا می‌کردند و جشن می‌گرفتند.

خرید و دانلود کتاب نسخه‌ الکترونیک pdf مجموعه اشعار محمداقبال لاهوری برای علاقه‌مندان در فیدیبو قرار گرفته است.