کتاب بیان اندیشه در موسیقی نشر انتشارات نگاه

«بیان اندیشه در موسیقی» کتابی جمع و جور درباره‌ی تاریخ موسیقی در اروپا و آمریکاست. «سیدنی فینکلشتاین» با نوشتن این کتاب، ضمن بررسی دقیق تحولات موسیقی، توانسته یک دایره‌المعارف جامع و کوچک درباره‌ی موسیقی و فراز و نشیب‌های آن ایجاد کند.

خلاصه فصل‌های کتاب بیان اندیشه در موسیقی

فصل اول «موسیقی و تصویرهای انسانی». این فصل یک مقاله‌ی ناب درباره‌ی نوع اندیشه‌هایی است که در موسیقی بازتاب پیدا می‌کنند یا موسیقی می‌تواند آن‌ها را بیان کند.
فصل دوم «سرچشمه‌های موسیقی». در این فصل با تاریخ 500 ساله‌ی موسیقی در اروپا و مسائل موسیقی در آمریکا آشنا می‌شویم. همچنین داستان موسیقی در میان قبایل بومی اولیه هم بررسی می‌شود.
فصل سوم «دهکده، دربار و کلیسا». در این فصل تفاوت انواع موسیقی در مجامع مختلف بیان شده است. تمرکز مطالب این بخش بیشتر روی اروپای سده‌های میانی است.
فصل چهارم «آهنگساز در مقام هنرمند و صنعتگر». این فصل بیشتر روی معنای موسیقی در سده‌های هفدهم و هجدهم تمرکز دارد. در این فصل با شکل‌گیری اپرا و تاثیر آن روی موسیقی و موسیقی‌دانان بزرگ  هم آشنا می‌شویم.
فصل پنجم «موسیقی ناب و ستیز اجتماعی». این فصل درباره‌ی بتهوون و تاثیر انقلابی هنر او در دنیای موسیقی است.
فصل ششم «هنر برای هنر و ناآگاهان». در این فصل با تغییرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پس از انقلاب فرانسه آشنا می‌شویم. ظهور مکتب رمانتیسیسم هم از دیگر مباحث این فصل است.
فصل هفتم «ارتجاع در زندگی، ترقی در هنر». تغییرات موسیقی و ظهور موسیقی انقلابی و رئال از دهه‌ی 1830 در این فصل بررسی می‌شود.
فصل هشتم «موسیقی و آزادی ملی». در این فصل با مفهوم موسیقی ملی به ویژه در روسیه آشنا می‌شویم.
فصل نهم «مدرن تا کجا مدرن». رویدادهای موسیقی در این فصل بیشتر در سده‌ی بیستم و تحولات انقلابی است که باعث معنادار شدن موسیقی این دوران می‌شود. تاثیر مکتب‌های کلاسیسیم و فرمالیسم، فاشیسم و جنگ جهانی دوم روی موسیقی هم بررسی می‌شود.
فصل دهم «موسیقی در ایالات متحده». این فصل درباره‌ی موسیقی در آمریکاست. موسیقی مردمی یا عامه‌پسند، جاز و بلوز، به عنوان یکی از بومی‌ترین سبک‌های موسیقی در این سرزمین، با تمرکز بیشتری دهه‌های 1940 و 1950 بررسی می‌شود.

درباره کتاب بیان اندیشه در موسیقی

زبان نویسنده در این کتاب بسیار ساده و روان است. نویسنده تمام تلاش خود را کرده تا با دقت و حساسیت زیاد، فقط مطالب اساسی را بیان کند. او حتی خیلی اصراری روی توصیف و وصف‌حال‌های طولانی و پر از جزییات ندارد. او از ساده‌ترین و درست‌ترین کلمات برای انتقال ضروری‌ترین اطلاعات استفاده می‌کند. با این که نویسنده در نوشتن این کتاب، از اصطلاحات معمول و آشنا در موسیقی استفاده کرده است، در بخش پایانی کتاب فهرستی از اصطلاحات تخصصی موسیقی گردآوری شده است. این فهرست با ساده‌ترین و ملموس‌ترین کلمات، به درک بهتر مطالب و مفاهیم کتاب کمک می‌کند.

این کتاب تاریخ مختصری از سیر تحول تاریخ موسیقی از اقوام بدوی تا آغاز دهه 1970 میلادی است. تاکید نویسنده بیشتر روی تحولات سیاسی و اجتماعی است که از سده‌ی پانزدهم تا سده‌ی نوزدهم، سبک و شکل موسیقی را دستخوش تغییر کرده است. این کتاب در کنار این که تصویر جامعی از تاریخ موسیقی به مخاطب می‌دهد، بیان‌کننده‌ی خیلی از حقایق و واقعیت‌های تاریخی و سیاسی جهان و زندگی موسیقی‌دانان بزرگ دنیا در دوره‌های مختلف هم هست.

تکامل سبک‌های موسیقی دنیا را نمی‌توان جدا از تحولات جوامع و اوج و حضیض روح بشر دانست. این موسیقی است که هم‌پای انسان اوج می‌گیرد، انقلاب به پا می‌کند، و دنیا را زیر و رو می‌کند. موسیقی فقط حاصل چند صدای پی‌درپی نیست. چندین صدا در هماهنگی کامل با هم شکل می‌گیرند تا بتوانند به شکل یک کلِ واحد درآیند و حالت‌های احساسی و ذهنی خاصی را در انسان و حتی حیوانات و گیاهان ایجاد کنند. رسالت نویسنده این است که موسیقی را هم به عنوان یک هنر انتزاعی و هم به عنوان ابزاری برای بیان حالات و هیجانات جوامع مختلف بشر بررسی کند. او در این اثر دیدگاه‌های تخصصی و نظرات شخصی خود را درباره‌ی منشا موسیقی و تاثیر آن در زندگی انسان بیان می‌کند. اطلاعاتی که او در این کتاب به مخاطبان می‌دهد در عین این که سریع و کوتاه بیان شده، بسیار مفید و جامع است.

درباره سیدنی فینکلشتاین

فینکلشتاین در سال 1909 در نیویورک به دنیا آمد. او یکی از بزرگ‌ترین منتقدان ادبی و هنری در دوران خودش شناخته می‌شود. او در طول زندگی خود در چندین نشریه و سازمان به عنوان منتقد موسیقی فعالیت می‌کرده است. سیدنی فینکلشتاین در سال 1974 درگذشته است. او کتاب بیان اندیشه در موسیقی یکی از بزرگ‌ترین آثاری است که این نویسنده و منتقد برجسته از خود به جا گذاشته است.

ترجمه کتاب بیان اندیشه در موسیقی

«محمد تقی فرامرزی» در سال 1325 به دنیا آمده است. او در جوانی سرپرست مترجمان و انتشارات فارسی در سازمان بین‌المللی کار، سازمان ملل، ایتالیا و چند کشور دیگر بوده است. با تجربه‌ای که او طی این مدت کسب کرده بود، توانست از سال 52 تا امروز چیزی بیش از 40 جلد کتاب ترجمه و تالیف کند. کتاب بیان اندیشه در موسیقی در پاییز سال 62 ترجمه شده است. با این که نسخه‌ی پیشین این کتاب هم کیفیت مطلوبی در ترجمه و انتقال مفاهیم داشت، تا امروز سه بار بازبینی و بازنشر شده و آخرین بازبینی در بهار سال 93 بوده است. پس به ترجمه‌ و متن کتاب اعتماد کنید. محمدتقی فرامرزی در ترجمه‌ی این کتاب، ضمن وفاداری به متن اصلی، توانسته ترجمه‌ای ملموس و روان ارائه کند.

در بخشی از کتاب بیان اندیشه در موسیقی می‌خوانیم

در مراسم قبایل ابتدایی، زیروبمی و ریتم از یکدیگر تشخیص داده می‌شدند، ولی هرگز کاملا از یکدیگر جدا نشده بودند. واژه‌ها با صدای بلند خوانده می‌شدند و به این ترتیب، آواز ساخته می‌شد. هرچند واه آواز در آن روزها معنایی متفاوت با معنای امروزی داشت. آواز در زندگی انسان‌های ابتدایی، عبارتی خوش آهنگ بود که ظاهرا تا بی نهایت، با مختصر تغبیراتی، تکرار می شد و به آهنگ های کلام نزدیک بود. این آواز بر محور یک آوای تنهای تکرارشونده به عنوان مرکز یا تکیه گاهی که آواهای دیگر به گردش حلقه می زدند. تنظیم می شد. گاهی این مرکز آواها می‌توانست گسترش پابد و به شکل محوری برای دو با چند آوای تکرارشونده درآید.
رقص نیز چیزی بود به معنای یک الگوی ریتمیک(ضرب آنگین) که تا بی نهایت تکرار می شود. ریتم های موسیقی آغازین به پیچیدگی بیشتری رسیدند، و در این راه از مهارت‌های چشمگیر انسان‌ها در به کار گرفتن دست‌ها، انگشت‌ها و پاها و حرکات تودرتوی بازوها، انگشت ها، سر و بدن در رقص‌های مذهبی کمک گرفتند.