کتاب درآمدی بر روش فهم انسجامی قرآن جلد 1 نشر انتشارات میراث اهل قلم

قرآن از آیات متعدد تشکیل ‌شده است و این آیات عناصر تشکیل‌دهنده کل قرآن به شمار می‌آیند. اما قرآن هماره از خود به ‌صورت یک مجموعه و «کل منسجم» نام می‌برد. قرآن (القرآن) و کتاب (الکتاب) رایج‌ترین نامی است که قرآن با آن خود را می‌خواند و به دیگران تعلیم می‌دهد که او را با همین نام بخوانند...

آیا وظیفه مخاطب عصریِ چنین متنی، این است که آن را چونان مخاطب نخستین و با همان روش مورد فهم قرار دهد و فارغ از همه تحولات و تطورات تاریخی، عیناً در موقعیت مخاطب نخستین کلام وحی جای گرفته و همانند او متن وحی را فهم و تفسیر نماید؟ ...

گروهی هم قرآن را می‌پذیرند و هم برای حدیث اعتبار فراوانی قائل‌اند. قائلان به این نظریه برای تفسیر قرآن هم عمدتاً به روایات مراجعه می‌کنند؛ اما به نقد سندی یا تاریخی احادیث نیز می‌پردازند و بر این باورند که هر حدیثی را نمی‌شود پذیرفت. چنان‌که گفتیم، علم رجال و بخشی از علم درایه در همین راستا شکل گرفته است.

نظریۀ چهارم نیز متعلق به کسانی است که به نقد معرفتی حدیث اعتقاد دارند. اینان بر این باورند که برای بهره‌گیری از روایات،‌ صِرف بررسی‌های سندی کافی نیست؛ بلکه باید نقد معرفتی هم صورت بگیرد.